Dom im. Józefa Piłsudskiego w Krakowie

Oleandry
Dom im. Józefa Piłsudskiego
Zabytek: nr rej. A-853 z dnia 21 czerwca 1990[1]
Ilustracja
Widok od strony Błoń
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

al. 3 Maja 7
ul. Oleandry 2

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Adolf Szyszko-Bohusz
i Stefan Strojek

Inwestor

Związek Legionistów Polskich

Rozpoczęcie budowy

1928

Ukończenie budowy

1934

Właściciel

Gmina Miejska Kraków

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „OleandryDom im. Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „OleandryDom im. Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „OleandryDom im. Józefa Piłsudskiego”
Ziemia50°03′37,24″N 19°55′14,38″E/50,060344 19,920661
Dom im. Józefa Piłsudskiego – maska pośmiertna Marszałka.

Oleandry - Dom im. Józefa Piłsudskiego – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy V przy alei 3 Maja 7, na rogu z ulicą Oleandry 2, na Czarnej Wsi. Stoi w miejscu, z którego w 1914 roku wyruszyła Pierwsza Kompania Kadrowa kierując się na terytorium zaboru rosyjskiego. Obecnie mieszczą się tu: Komenda Naczelna Związku Legionistów Polskich, Komenda Główna Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny oraz Archiwum Czynu Niepodległościowego. Wcześniej znajdowało się również Muzeum Czynu Niepodległościowego[2].

Historia

Decyzję o budowie Domu podjęli obecni na I Zjeździe Związku Legionistów Polskich dawni Legioniści. Teren na którym stoi budynek został przekazany na rzecz Związku uchwałą władz Krakowa z dnia 23 grudnia 1927 roku. Rok później, w rocznicę odzyskania niepodległości, nastąpiło poświęcenie kamienia węgielnego. Dokonał tego Metropolita Krakowski, abp książę Adam Sapieha, w obecności władz wojskowych, państwowych oraz samorządowych. Modernistyczny projekt budynku jest autorstwa prof. arch. Adolfa Szyszko-Bohusza i Stefana Strojka.

5 sierpnia 1934 roku uroczyście otwarto pierwszą, południowo-wschodnią, część budynku, wybudowaną z funduszy Związku Legionistów Polskich. W 1936 roku otwarto pierwszą wystawę pamiątek w Sali Kadrówki, natomiast w Sali Honorowej wyeksponowano urny, z których ziemia została złożona w Kopcu Józefa Piłsudskiego na Sowińcu.

Wybuch II wojny światowej oraz czasowa delegalizacja związku dokonana przez Generalnego Gubernatora a później władze Polski Ludowej uniemożliwiły dokończenie budowy Domu w takiej formie, jaka założona została w projekcie.

W okresie okupacji hitlerowskiej znajdowała się tu siedziba Dowództwa SS i Policji.

21 czerwca 1990 budynek został wpisany do rejestru zabytków[1]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[3].

Przypisy

  1. 1 2 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2024-02-08].
  2. ↑ Monika Waluś: Urzędnicy "odbili" zbiory z nielegalnego muzeum. Pojawił się nowy problem. Onet, 2023-04-14. [dostęp 2023-04-15].
  3. ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2024-10-07].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.