Edmund Czaplicki
| Data i miejsce urodzenia |
30 października 1904 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||||||
| Dorobek medalowy | |||||||
| |||||||
| Odznaczenia | |||||||


Edmund Czaplicki (ur. 30 października 1904 w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski hokeista na lodzie, wioślarz, olimpijczyk z Sankt Moritz 1928, podporucznik saperów rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Młodość i służba wojskowa
Urodził się 30 października 1904 w Warszawie, w rodzinie Aleksandra, kolejarza, i Karoliny z Boczkowskich[1]. W 1915 r. wyjechał z rodzicami do Rosji. Uczęszczał do Gimnazjum w Połtawie[2]. Latem 1918 powrócił do Warszawy i kontynuował naukę. Podczas wojny polsko-bolszewickiej był kurierem Oddziału III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W 1923 zdał maturę w Gimnazjum Męskim Kazimierza Kulwiecia w Warszawie rozpoczął studia na wydziale elektroniki Politechniki Warszawskiej[3]. Z powodu trudnej sytuacji materialnej przerwał je. W 1930 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie. W tym samym roku wrócił na studia[3]. Prezydent RP mianował go podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 30. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[4]. Ćwiczenia rezerwy odbywał w batalionie elektrotechnicznym[1].
Kariera sportowa
Hokej na lodzie
Wszechstronny sportowiec. W zimie uprawiał hokej na lodzie, a latem wioślarstwo reprezentując AZS Warszawa. Występował w drużynie hokeja na lodzie klubu AZS Warszawa na pozycji bramkarza[3]. W latach 1927–1930 zdobywał c czterokrotnie tytuł mistrza Polski. W latach 1926–1927 brał udział w mistrzostwach Europy w hokeju na lodzie (Polska zajęła 4. miejsce). W 1928 został akademickim mistrzem świata w hokeju na lodzie. W tym samym roku uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Sankt Moritz na których Polska po remisie ze Szwecją 2:2 i przegranej z Czechosłowacją 2:3 zakończyła udział na fazie grupowej[3]. W reprezentacji Polski rozegrał 15 spotkań. W latach 1927–1928 był sekretarzem, a w latach 1933–1934 działaczem Polskiego Związku Hokeja na Lodzie.
Wioślarstwo
Karierę wioślarską rozpoczął w połowie lat dwudziestych. Był sternikiem czwórki i ósemki. W 1927 zdobył mistrzostwo Polski w ósemce. W tym samym roku 1927 zdobył brązowy medal Mistrzostw Europy w wioślarstwie w ósemce ze sternikiem. Nie wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie. Był instruktorem sekcji wioślarskiej AZS Warszawa[3].
Dalsze losy
Podczas II wojny światowej, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie[5] i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[6]. Figuruje na liście Gajdideja pod poz. 3694[1].
Został upamiętniony symbolicznym grobem na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 315, rząd 4, grób 4)[7]
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[8][9][10]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[11][12][13].
Ordery i odznaczenia
- Brązowy Krzyż Zasługi – 19 marca 1931 „za zasługi na polu rozwoju sportu”[14]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 76.
- ↑ Wryk 2015 ↓, s. 180.
- 1 2 3 4 5 Wryk 2015 ↓, s. 181.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 174.
- ↑ Wryk 2015 ↓, s. 182.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER CZAPLICKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-03-09].
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 141 [dostęp 2024-11-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 106.
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- (pol.) Sylwetka zawodnika na portalu PKOL
- (ang.) Wyniki olimpijskie zawodnika na portalu Olympedia.org
- Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 180–182. ISBN 978-83-64864-22-3.