Edward Dorszewski

Edward Dorszewski

ppor. Edward Dorszewski
porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	8 października 1911 Powidz
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1931–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	14 pułk piechoty Korpus Ochrony Pogranicza (batalion KOP „Iwieniec” 1 pułk piechoty KOP „Karpaty”)
Stanowiska	dowódca plutonu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa (Kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Edward Zygmunt Dorszewski (ur. 8 października 1911 w Powidzu pow. gnieźnieński, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – porucznik piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodzony w Powidzu (powiat gnieźnieński) jako syn Zygmunta i Heleny z domu Fechtmeyer. Rodzice po ślubie mieszkali w Czempiniu, a w roku 1911 przeprowadzili się do Powidza, gdzie ojciec prowadził restaurację oraz sklep z artykułami kolonialnymi. Podczas I wojny światowej ojciec został powołany do wojska i w październiku 1918 roku zmarł w szpitalu wojskowym w Gnieźnie. W roku 1920 matka wraz z dziećmi przeniosła się do Poznania. Z dniem 1 września 1926 r. Edward Dorszewski, po zdaniu egzaminów wstępnych, rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów Nr 3 w Rawiczu, którą to szkołę ukończył zdając w 1932 roku egzamin maturalny. W roku 1931 jego matka przeniosła się do Grudziądza^[1] .

Po ukończeniu Korpusu Kadetów Nr 3 kontynuował edukację wojskową zostając absolwentem XI promocji Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi-Komorowie, w której kształcił się w latach 1932–1934. Po ukończeniu tej szkoły został, zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 4 sierpnia 1934 r., mianowany podporucznikiem w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dnia 15 sierpnia 1934 r. i 184. lokatą^[2]. Następnie, zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego z dnia 15 sierpnia tegoż roku, wcielono ppor. Dorszewskiego do 14 pułku piechoty z Włocławka^[3].

Z dniem 1 września 1934 r. wyznaczony został na stanowisko dowódcy plutonu^[4] (był to pluton w 8 kompanii strzeleckiej III batalionu^[a])^[5]. Na dzień 5 czerwca 1935 r. Edward Dorszewski zajmował 802. lokatę łączną wśród podporuczników piechoty (była to jednocześnie nadal 184. lokata w swoim starszeństwie)^[6].

Do stopnia porucznika awansowany został ze starszeństwem z dnia 19 marca 1938 r. i 188. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[7].

We włocławskim pułku służył do lata 1939 roku. W dniu 16 marca 1938 r. piastował stanowisko dowódcy plutonu w 1 kompanii 14 pp^[8]. Na dzień 23 marca 1939 r. nadal dowodził plutonem w 1 kompanii I batalionu 14 pp (dowódcą kompanii był por. Władysław Szelepin, a batalionem dowodził mjr Piotr Kunda)^[9], zajmując w tym czasie 184. lokatę wśród poruczników piechoty w swoim starszeństwie^[10]. Rozkazem organizacyjnym Nr 3 dowódcy^[b] 14 pułku piechoty z dnia 26 maja 1939 r. – por. Edward Dorszewski wyznaczony został (w zastępstwie) na stanowisko dowódcy 6 kompanii strzeleckiej II batalionu (etatowym dowódcą tej kompanii był kpt. Michał Naziembło, a batalionem dowodził mjr Jan Łobza)^[11].

Z dniem 1 lipca 1939 r. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza^[12] [13]  i przydzielony do batalionu KOP „Iwieniec”. Na dzień 31 lipca tr. dowodził plutonem w kompanii ckm baonu „Iwieniec”^[c]. We wrześniu 1939 roku por. Edward Dorszewski był oficerem II batalionu 1 pułku piechoty KOP „Karpaty” (prawdopodobnie dowódcą kompanii). Po agresji ZSRR na Polskę w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku^[14], z którego wysłał w dniu 4 lutego 1940 r. ostatni list do żony. Wiosną 1940 r. został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu. Pogrzebano go w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 r. mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[15][16]. W Lesie Katyńskim prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne^[17][18]. W 1943 r. jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców^[19] pod numerem 2064^[20][14] – dosł. określony jako Doroszewski Edward^[21]. Przy jego zwłokach (zwłoki były w mundurze) znaleziono list, pocztówkę, różaniec i kartę z Włocławka (z dnia 24 lutego 1940)^[22]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02064^[23].

Edward Dorszewski miał dwie starsze siostry – Zofię (urodzoną w 1902 roku) i Apolonię (urodzoną w 1904 roku). Obie siostry narodziły się w wielkopolskim Czempiniu^[1] . Żoną Edwarda Dorszewskiego była Aniela z domu Nowakowska (ur. 3 kwietnia 1913 r. w Bydgoszczy, zm. 3 marca 1973 r. w Słupsku).

Symboliczna płyta nagrobna zamordowanego przez NKWD porucznika Edwarda Dorszewskiego znajduje się na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku, na grobie rodzinnym innego oficera 14 pułku piechoty – ppor./ppłk. LWP Wiktora Grotowskiego (sektor 82, rząd 7, grób 139).

W dniu 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, odczytane zostało nazwisko zamordowanego przez Sowietów Edwarda Dorszewskiego^[d][25].

Na odsłoniętej dnia 3 maja 2017 r. w Powidzu pamiątkowej tablicy, poświęconej poległym w czasie II wojny światowej mieszkańcom tego miasta, widnieje również nazwisko porucznika Edwarda Dorszewskiego^[1] .

• Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r. – 1 stycznia 1986 r. (pośmiertnie)^[26]
• Państwowa Odznaka Sportowa^[27]
• Odznaka Strzelecka^[27]
• Odznaka Pamiątkowa 14 Pułku Piechoty
• Honorowa Odznaka Szkoły Podchorążych Piechoty
• Odznaka Pamiątkowa 3 Korpusu Kadetów

• Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2017-03-27].
• Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej.. Muzeum Wojska Polskiego. [dostęp 2018-05-23].
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2016-03-27].
• Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie – decyzja nie ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. Portal Policja.pl – Katyń – lista osób zamordowanych mianowanych pośmiertnie na wyższe stopnie, poz. 4865. [dostęp 2017-03-27].
• portal Nekropole. [dostęp 2017-03-27].
• Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 z 1 stycznia 1986 r.. [dostęp 2022-06-22].
• Sławomir Skudzawski – Podporucznik Edward Dorszewski 1911-1940. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Powidzu. Historia szkoły. Powidzanie znani i nieznani. [dostęp 2019-08-21].
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.