Eitan
![]() | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
kołowa 8x8 |
| Załoga |
3 załoga + 10 desant |
| Historia | |
| Prototypy |
2016 |
| Produkcja |
luty 2020 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
silnik wysokoprężny o mocy 750 KM |
| Pancerz |
modułowy wsparty o elektroniczny system obrony aktywnej Chec Durban |
| Długość |
8 m |
| Szerokość |
2,8–3 m |
| Wysokość |
2,5–3 m |
| Masa |
30-35 t |
| Osiągi | |
| Prędkość |
max. 90 km/h |
| Zasięg pojazdu |
ok. 1000 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Rowy (szer.) |
2 m |
| Ściany (wys.) |
0,8 m |
| Kąt podjazdu |
60% |
| Przechył boczny |
30% |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1× karabin maszynowy kal. 7,62 mm 1× karabin maszynowy kal. 12,7 mm | |
| Użytkownicy | |
| Izrael | |
Eitan (hebr. איתן) – izraelski kołowy transporter opancerzony zaprojektowany na potrzeby Sił Obronnych Izraela. W 2016 roku zaprezentowano pierwszy prototyp, a rozpoczęcie produkcji seryjnej rozpoczęto w 2020 roku. W służbie Sił Obronnych Izraela od 2023 roku
Eitan został przedstawiony jako następca używanego obecnie w izraelskiej armii zmodyfikowanego, amerykańskiego transportera M-113 Zelda, a także kołowy odpowiednik transportera gąsienicowego Namer.
Historia
Pomysł stworzenia pierwszego izraelskiego kołowego transportera piechoty pojawił się po operacji „Ochronny Brzeg” w Strefie Gazy w 2014 roku. Mianowicie, podczas bitwy o Szudżaję (dzielnica Gazy) dwa transportery M-113 Zelda ze względów technicznych zostały unieruchomione, a ich załogi zostały zaatakowane przez bojowników Hamasu. W rezultacie 13 izraelskich żołnierzy zginęło, a ciało jednego z nich zostało uprowadzone. W związku z tym, przedstawiciele armii postanowili zastąpić używaną dotychczas zmodyfikowaną, amerykańską konstrukcję M-113, nowym, lepiej opancerzonym transporterem z większymi możliwościami manewru w terenie zabudowanym[1][2]. Armia rozważała zakup amerykańskiego Strykera, jednak jego konstrukcję uznano za nieodpowiadającą realiom izraelskim. Wobec tego postanowiono zaprojektować transporter, który miałby być produkowany przez krajowy przemysł zbrojeniowy w oparciu o izraelską technologię[3].
Prototyp Eitana został zaprezentowany pierwszy raz w sierpniu 2016 roku na poligonie na Wzgórzach Golan przez przedstawicieli Ministerstwa Obrony Izraela, Wojsk Lądowych i firmy Israel Military Industries[4]. Uznano, że ma być to najlepiej opancerzony transporter na świecie o wszechstronnym zastosowaniu w siłach zbrojnych[1].
W sierpniu 2019 Ministerstwo Obrony Izraela podało, że pojazdy Eitan zostaną wyposażone w aktywny system obrony produkcji Elbit Systems – Chec Durban (hebr. חץ דורבן, ang. Iron Fist)[5].

9 lutego 2020 roku Ministerstwo Obrony ogłosiło oficjalnie rozpoczęcie produkcji seryjnej transportera[6].
W grudniu 2022 roku Siły Obronne Izraela podały, że system zamontowany na transporterze przeszedł pomyślnie serię testów poligonowych związanych z wykrywaniem i unieszkodliwianiem zagrożeń dla pojazdu[7]. Pierwsze transportery zostały przyjęte na służbę Brygady Nachal w maju 2023 roku[8][9].
Konstrukcja
Załoga
Eitan ma układ kół 8 x 8. W skład załogi ma wejść dowódca, kierowca i strzelec. Dodatkowo transporter może zabrać 10 żołnierzy desantu, którzy mogą opuścić pojazd poprzez rampę umieszczoną z tyłu pojazdu lub poprzez włazy zlokalizowane na dachu. Członkowie załogi będą mieć własne włazy umożliwiające wejście i wyjście z transportera. Dodatkowo każdy z nich będzie miał zapewniony własny system monitorowania otoczenia i pozycjonowania[10][11].
Załoga będzie miała do dyspozycji 10 kamer z trybami dziennym i nocnym, 34 komputery (5 będzie miało ekrany dotykowe)[11].
Opancerzenie
Opancerzenie transportera składać się ma z systemów pasywnych i aktywnych, w tym z systemu obrony aktywnej firmy Elbit o nazwie Chec Durban, który działa w zakresie 360° w środowisku otwartym i miejskim dzięki czujnikom elektrooptycznym, radarom i systemom przeciwdziałania. Takie założenia mają sprawić, że opancerzenie pojazdu będzie spełniać wymogi normy STANAG 4569 na poziomie V+ z przodu oraz IV w pozostałych częściach. Kadłub Eitana ma w przekroju kształt litery V, co ma na celu złagodzenie skutków wybuchu min lub improwizowanych ładunków wybuchowych[10][11][12][13]. Pancerz ma w założeniu wytrzymać wybuch równoważny 10 kg TNT[12].
Uzbrojenie
Prototyp transportera opancerzonego został przetestowany ze zdalnie sterowanym stanowiskiem ogniowym Mini Samson z karabinem maszynowym M2HB kalibru 12,7 mm sprzężonym z karabinem maszynowym MAG kalibru 7,62 mm[9]. Również typowa konfiguracja transportera opancerzonego ma stanowisko z karabinem maszynowym kalibru 12,7 mm[14]. W skład uzbrojenia może wejść automatyczny granatnik 40 mm[10].
Opracowana została także wersja kołowego bojowego wozu piechoty z bezzałogową wieżą Mate 30 z automatyczną armatą kalibru 30 mm Mk 44 Bushmaster II, karabinem maszynowym kalibru 7,62 mm, moździerzem kalibru 60 mm i dwoma wyrzutniami pocisków Spike LR-2[15]. Może być zastosowana także armata kalibru 30 mm lub 40 mm Mk 44s 30/40 BCG[15]. Opracowano również wóz wsparcia ogniowego z wieżą Elbit Sabrah z armatą kalibru 105 mm, km-em 7,62 mm i dwiema wyrzutniami Spike[15].
Użytkownicy
Użycie bojowe
.jpg)
Pierwsze użycie bojowe Eitana miało miejsce podczas lądowej fazy operacji „Żelazne Miecze”. Według doniesień był on użyty przez żołnierzy Brygady Nachal podczas walk na wybrzeżu w okolicach kibucu Zikim[16]. Transporter był również wykorzystywany przez izraelskie wojsko w Strefie Gazy[17].
Przypisy
- 1 2 נגמ”ש ה”איתן” נחשף לראשונה, „Israel ha-Jom”, 1 sierpnia 2016 [dostęp 2020-01-02].
- ↑ Operation Protective Edge, „Siły Obronne Izraela” [dostęp 2020-01-02].
- 1 2 Arie Egozi, Israel Rolls Out 8×8 Eitan, Eye on Exports, „Breaking Defense”, 6 listopada 2018 [dostęp 2020-01-02].
- ↑ Kobi Finkler, נגמ”ש ה'איתן' בנסיעה ראשונה בגולן, „Aruc Szewa”, 24 sierpnia 2016 [dostęp 2020-01-02].
- ↑ Or Heler, כיסוי של 360 מעלות: "חץ דורבן" יגן על נגמ"ש האיתן החדש [online], Israel Defense, 20 sierpnia 2019 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Liam Golan, "שובר שוויון": 20 טון פלדה במהירות 90 קמ"ש – החל ייצור סדרתי של נגמ"ש "איתן" [online], 0404 News, 9 lutego 2020 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ מערכת ״חץ דורבן״ השלימה בהצלחה סדרת ניסויי יירוט. צפו [online], Siły Obronne Izraela, 12 grudnia 2022 [dostęp 2024-02-18].
- 1 2 נגמ"שי האיתן הראשונים נמסרו לחטיבת הנח"ל. צפו [online], Siły Obronne Izraela, 28 maja 2023 [dostęp 2024-02-18].
- 1 2 Nita 2024 ↓, s. 22.
- 1 2 3 Eitan – Unexpected Successor of the M-113 Vehicle. Mass and Armour – Main Advantages, „Defence24”, 4 sierpnia 2016 [dostęp 2020-01-02].
- 1 2 3 Or Heler, משרד הביטחון החל בייצור סדרתי של האיתן, „Israel Defense”, 9 lutego 2020 [dostęp 2020-02-15].
- 1 2 Eitan – Armored personnel carrier, „Military Today” [dostęp 2020-01-02].
- ↑ Or Heler, הזמנה ראשונה של "חץ דורבן" עבור נגמ"ש איתן, „Israel Defense”, 7 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-15].
- ↑ Nita 2024 ↓, s. 23.
- 1 2 3 Nita 2024 ↓, s. 25-26.
- ↑ Amir Bochbot, טבילת האש הראשונה: נגמ"ש "האיתן" חיסל מחבלים בחוף זיקים [online], Walla, 18 października 2023 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Israeli 8x8 Eitan APC faces first combat deployment in Gaza [online], Army Recognition, 6 listopada 2023 [dostęp 2024-02-18].
Bibliografia
- Michał Nita. Kołowy wóz opancerzony Eitan. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 11/2024, s. 20-27, listopad 2024. Warszawa: Magnum X. ISSN 1230-1655.
_(cropped).jpg)
