Euphrosyne (roślina)

*Euphrosyne*
	; Euphrosyne xanthiifolia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Euphrosyne
	Nazwa systematyczna
	Euphrosyne DC; Prodr. 5: 530 (1836)
	Typ nomenklatoryczny
	E. parthenifolia A. P. de Candolle
Synonimy
	Chorisiva Rydb.; Cyclachaena Fresen.; Euphrosinia Rchb.; Leuciva Rydb.; Oxytenia Nutt.;
	Chorisiva Rydb.; Cyclachaena Fresen.; Euphrosinia Rchb.; Leuciva Rydb.; Oxytenia Nutt.;

Euphrosyne – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 5 gatunków^[3]. Rośliny te w większości występują w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej, ale iwa rzepieniolistna E. xanthiifolia jest szeroko rozprzestrzeniona na rozległych obszarach Stanów Zjednoczonych i Kanady, a jako gatunek introdukowany rośnie także w Eurazji na obszarze od Hiszpanii po Rosyjski Daleki Wschód^[3], w tym występuje w Polsce^[5]. Rośliny różnych siedlisk, w tym wodnych^[6]^[7]. Pyłek iwy rzepieniolistnej należy do częstych powodów kataru siennego – jest silnym alergenem^[7].

Morfologia

Pokrój: Rośliny zielne (jednoroczne i byliny)^[6].
Liście: Naprzeciwległe i skrętoległe, ogonkowe, o blaszce owalnej lub jajowatej, niepodzielonej, klapowanej lub dwu- albo trzykrotnie pierzastej^[6].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki, a te z kolei w wiechokształtne kwiatostany złożone tworzące się na szczytach pędów. Okrywy koszyczków półkuliste, z listkami je tworzącymi podobnej wielkości, wyrastającymi w jednym lub dwóch szeregach. Dno koszyczka (osadnik) z plewinkami. Wszystkie kwiaty żółte. Kwiaty brzeżne słupkowe, z koroną rurkowatą lub zredukowaną do pierścienia. Kwiaty wewnątrz koszyczka są funkcjonalnie męskie, z koronami 5-łatkowymi na szczycie, Pręciki z nitkami i pylnikami wolnymi^[6].
Owoce: Ścieśnione, czasem oskrzydlone niełupki, nagie, pokryte gruczołkami lub szczecinkami, z puchem kielichowym zredukowanym do drobnego pierścienia^[6].

Systematyka

W dawniejszych klasyfikacjach gatunki tu zaliczane łączono w jednym szeroko ujmowanym rodzaju iwa Iva lub dzielono na szereg mniejszych rodzajów, czego efektem są liczne synonimy i polska nazwa zwyczajowa^[7]^[3].

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Ambrosiinae z plemienia Heliantheae w obrębie podrodziny Asteroideae^[6].

Wykaz gatunków^[3]

Euphrosyne acerosa (Nutt.) Panero
Euphrosyne dealbata (A.Gray) Panero
Euphrosyne nevadensis (M.E.Jones) Panero
Euphrosyne partheniifolia DC.
Euphrosyne xanthiifolia (Nutt.) A.Gray – iwa rzepieniolistna

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-11-17] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-11-17] (ang.).
1 2 3 4 5 6 Euphrosyne DC.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2024-11-17].
↑ Euphrosyne A. P. de Candolle. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-11-17].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 102, ISBN 978-83-62975-45-7 .
1 2 3 4 5 6 K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 445, ISBN 978-3-540-31050-1 .
1 2 3 David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 353, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-11-17] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-11-17] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 4 5 6 Euphrosyne DC.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2024-11-17].

[ing-4] Euphrosyne A. P. de Candolle. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-11-17].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 102, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[kubitzki-6] 1 2 3 4 5 6 K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 445, ISBN 978-3-540-31050-1 .

[mabb-7] 1 2 3 David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 353, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]