Eupsenella
| Eupsenella | |||
| Westwood, 1874 | |||
| Okres istnienia: eocen–dziś | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina |
złotolitki | ||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Eupsenella | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Eupsenella agilis Westwood, 1874 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Eupsenella – rodzaj błonkówek z rodziny płaszczykowatych i podrodziny Bethylinae. Obejmuje 53 opisane gatunki.
Morfologia
U błonkówek tych spotykane są formy długo- i krótkoskrzydłe (pterygopolimorfizm)[1].
Głowa u form długoskrzydłych jest zaopatrzona w dobrze rozwinięte oczy złożone oraz przyoczka. Czułki mają biczyki zbudowane z jedenastu członów. Nadustek niemal pozbawiony jest płatów bocznych, natomiast płat środkowy bywa ścięty, kanciasty lub prawie kanciasty. Aparat gębowy cechuje się krótkimi i grubymi żuwaczkami o czterech ostrych zębach wierzchołkowych, zbudowanymi z sześciu członów głaszczkami szczękowymi oraz trójczłonowymi głaszczkami wargowymi. Żeberko hypostomalne jest dobrze rozwinięte[1].
Mezosoma zawsze ma dobrze zaznaczone notaulusy. Grzbietowa powierzchnia przedplecza ma tylną krawędź pośrodku odgiętą. Skrzydła przednie mają słabo wyodrębnione prestigmy. U form długoskrzydłych przednie skrzydło ma sześć zamkniętych komórek: R, 1Cu, C, 1M, 1R1 i krótką, eliptyczną 2R1, a skrzydło tylne cechują wykształcone żyłka analna i płat jugalny. Formy krótkoskrzydłe mają w skrzydle przednim otwartą komórkę 2R1 i prawie trójkątną pterostygmę. Duże, rombowate przedpiersie ma pośrodku wyżłobienie. Kompleks metapektalno-propodealny odznacza się brakiem listewek poprzecznych tylnych i wykształconą listewką metapostnotalną środkową[1].
Pomostek zaopatrzony jest w prostą listewkę brzuszną. U obu płci na metasomie widocznych jest osiem tergitów i tyle samo sternitów. Samiec ma dwupłatową tylną krawędź hypopygium oraz genitalia o niezmodyfikowanych lub rozdwojonych paramerach[1].
Ekologia i występowanie
Owady te są zewnętrznymi parazytoidami gąsienic motyli z rodziny trociniarkowatych[1].
Przedstawiciele rodzaju rozmieszczeni są w krainie australijskiej[1].
Taksonomia
Takson ten wprowadził w 1874 roku John Obadiah Westwood. Gatunkiem typowym została Eupsenella agilis. W 2018 roku Celso O. Azevedo i współpracownicy zsynonimizowali z omawianym rodzajem Fushunochrysites, Sinibethylus i Protobethylus[1]. Według wyników analiz filogenetycznych Magna S. Ramosa i Celsa O. Azevedy z 2020 roku oraz Diega N. Barbosy i Gabriela A.R. Melo z 2023 roku omawiany rodzaj zajmuje pozycję siostrzaną dla Lytopsenella, tworząc z nim klad bazalny w obrębie podrodziny[2][3].
W zapisie kopalnym rodzaj znany jest z eocenu i oligocenu[1].
Do rodzaju zalicza się 53 opisane gatunki[1]:
- Eupsenella agilis Westwood, 1874
- Eupsenella ajabatha Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella alawa Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella alura Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella antakirinja Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella araba Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella arabana Ramos et Azevedo, 2012
- †Eupsenella aulax Ramos et Azevedo, 2014
- Eupsenella baada Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella barada Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella barna Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella batjala Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella bilingara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella bubumara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella ceciliae Terayama, 2004
- Eupsenella dalla Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella diemenensis Dodd, 1916
- Eupsenella djagaraga Ramos et Azevedo, 2012
- †Eupsenella eocenica (De Ploëg et Nel, 2004)
- Eupsenella eora Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella flavifemorata Terayama, 2004
- Eupsenella fuscipennis Cameron, 1888
- Eupsenella ilba Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella inawonga Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella inggarda Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella ingura Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella insulana Gordh et Harris, 1996
- Eupsenella iwaidja Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella jaadwa Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella jaara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella jaburara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella jadira Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella jagara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella janda Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella kabalbara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella kaibara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella karanja Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella karawa Ramos et Azevedo, 2012
- †Eupsenella klesoviana Ramos et Azevedo, 2014
- Eupsenella kokatha Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella larrakia Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella malgana Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella maya Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella nagatara Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella nanda Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella neoeocenica Ramos et Azevedo
- Eupsenella neohongi Ramos et Azevedo, 2018
- Eupsenella pangkala Ramos et Azevedo, 2012
- Eupsenella proxima Kieffer, 1911
- Eupsenella reticulata Terayama, 2004
- †Eupsenella rossica Ramos et Azevedo, 2014
- Eupsenella wanamara Ramos et Azevedo, 2012
- †Eupsenella yantarnica Ramos et Azevedo, 2014
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 C.O. Azevedo, I.D.C.C. Alencar, M.S. Ramos, D.N. Barbosa, W.D. Colombo, J.M.R. Vargas, J. Lim. Global guide of the flat wasps (Hymenoptera, Bethylidae). „Zootaxa”. 1 (4489), s. 1–294, 2018. DOI: 10.11646/zootaxa.4489.1.1.
- ↑ D.N. Barbosa, G.A.R. Melo. Revision of Bethylinae from Dominican amber, with description of a new genus (Hymenoptera, Bethylidae). „Journal of Hymenoptera Research”. 96, s. 167–180, 2023. DOI: 10.3897/jhr.96.100862.
- ↑ M.S. Ramos, C.O. Azevedo. Revisited phylogeny of Bethylinae (Hymenoptera, Bethylidae) solves basal polytomy. „Insect Systematics & Evolution”. 51 (3), s. 296–346, 2020. DOI: 10.1163/1876312X-00002202.