European Sky Shield Initiative

European Sky Shield Initiative (ESSI) – projekt mający na celu zbudowanie zintegrowanego europejskiego systemu obrony powietrznej bazującego na ziemi, obejmującego zdolność do zwalczania pocisków balistycznych[1]. Na rok 2025 w inicjatywie uczestniczą 24 państwa europejskie[2][3].

Historia

Inicjatywę tę zaproponował kanclerz Niemiec Olaf Scholz w sierpniu 2022 roku[4]. Propozycja ta została złożona w trakcie rosyjskich ataków na infrastrukturę Ukrainy, pośród rosnących obaw o ograniczone europejskie możliwości obrony przed takimi zagrożeniami, jak rozmieszczone w Królewcu rosyjskie systemy rakiet balistycznych 9K720 Iskander[5][6].

W październiku 2022 r. piętnaście państw europejskich (Belgia, Bułgaria, Czechy, Estonia, Finlandia, Niemcy, Węgry, Łotwa, Litwa, Holandia, Norwegia, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Wielka Brytania) podpisały deklarację o przystąpieniu do inicjatywy kierowanej przez Niemcy[7], skupiającej się na wspólnym zakupie systemów obrony powietrznej[8]. Inicjatywa ta ma również na celu wzmocnienie systemu NATO NATINADS[9]. W lutym 2024 roku rząd niemiecki ogłosił, że do inicjatywy przyłączą się Grecja i Turcja[10].

W lutym 2023 roku do projektu dołączyły Dania i Szwecja, a w lipcu tego samego roku państwa neutralne, Austria i Szwajcaria, podpisały deklarację o przystąpieniu do inicjatywy, ta ostatnia zaś przyjęła wniosek wraz z poprawką w październiku 2024 roku[11] co wywołało pytania o przyszłość i praktyczność ich polityki neutralności[12].

Francja jest sceptyczna odnośnie tej inicjatywy, twierdząc, że obecne plany zbyt mocno opierają się na sprzęcie i technologii spoza Europy. Zasugerowano, że rząd francuski jest niezadowolony z wykluczenia francusko-włoskiego systemu SAMP-T z ESSI. W czerwcu 2023 r. Francja przedstawiła swoją alternatywę[13].

W kwietniu 2024 r. premier Donald Tusk wyraził zamiar przystąpienia Polski do projektu aby opracować ogólnoeuropejski systemu obrony powietrznej, który miałby odstraszać potencjalne ataki dronów i rakiet[14]. W lutym 2025 r. do inicjatywy oficjalnie przystąpiła Albania i Portugalia[15].

Zapowiedziany przez Niemcy zakup systemu rakietowego Chec 4 w maju 2025 r. uważa się za kluczowy, długoterminowy element wkładu Niemiec w ESSI[16]. Chec 4, będący obecnie w fazie rozwoju, zapewni warstwę obrony wysokościowej, uzupełniającą istniejące systemy, takie jak IRIS-T SLM i Patriot[16].

Zdolności

ESSI będzie stosować wielowarstwową obronę, w ramach której zaplanowano następujące systemy:[12]

W grudniu 2022 r. kanclerz Niemiec wyraziła nadzieję, że system ten zostanie rozwinięty w ciągu najbliższych pięciu lat.[17] W czerwcu 2023 r. niemiecki Bundestag zatwierdził kwotę prawie 4 mld euro na zakup od Izraela systemu przeciwrakietowego Chec 3[18], a umowę podpisano w listopadzie 2023 roku[19]. W lutym 2025 r. rozpoczęto budowę Arrow 3, którego początkowy potencjał ma zostać osiągnięty w 2025 roku, a pełna zdolność operacyjna ma zostać osiągnięta do roku 2030[20].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ European countries are banding together on missile defence, „The Economist”, ISSN 0013-0613 [dostęp 2025-05-23].
  2. ↑ How would a European Iron Dome work and why is it controversial? [online], euronews, 28 lipca 2024 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  3. ↑ Push for 'European sky shield' gains momentum: What is it? [online], Firstpost, 24 maja 2024 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  4. ↑ Sebastian Sprenger, Scholz revives vision for German-led air defense network in Europe [online], Defense News, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  5. ↑ We Have Reached a Defining Moment in Our Support for Ukraine [online], Default [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  6. ↑ Sebastian Sprenger, Scholz revives vision for German-led air defense network in Europe [online], Defense News, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  7. ↑ Germany, 14 NATO allies agree to procure air defense systems – DW – 10/13/2022 [online], dw.com [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  8. ↑ Germany, 14 NATO allies agree to procure air defense systems – DW – 10/13/2022 [online], web.archive.org, 5 lipca 2023 [dostęp 2025-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2023-07-05].
  9. ↑ 14 NATO Allies and Finland agree to boost European air defence capabilities [online], NATO, 13 października 2022 [dostęp 2023-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2023-07-26].
  10. ↑ Germany Says Turkey and Greece to Join Missile-Defense Plan [online], bloomberg.com.
  11. ↑ «Sky Shield»: Die Schweiz ist offiziell Mitglied der Luftabwehr-Initiative - News - SRF [online], web.archive.org, 18 listopada 2024 [dostęp 2025-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2024-11-18].
  12. 1 2 Neutral Swiss and Austrians join Europe's Sky Shield defence [online], 7 lipca 2023 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  13. ↑ France outlines counter-offer to Germany's anti-missile defense project [online], 19 czerwca 2023 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  14. ↑ Rafał Muczyński, Premier Tusk: Polska dołączy do European Sky Shield Initiative [online], MILMAG, 16 kwietnia 2024 [dostęp 2025-05-23] (pol.).
  15. ↑ Drecas, Portugal joins ESSI [online], Defense Archives, 13 lutego 2025 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  16. 1 2 Germany to Procure Arrow 4: Upper-Tier Missile Defense Signals Next Phase of Zeitenwende [online], Großwald | Structured Intelligence on European Defense, 16 maja 2025 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  17. ↑ Germany's Scholz wants air defence shield in next five years - Funke, „Reuters”, 8 grudnia 2022 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  18. ↑ Germany OKs Israeli Air Defense System Procurement [online] [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  19. ↑ Carrie Keller-Lynn, Germany signs nearly €4 billion deal for Israel’s Arrow 3 missile defense system [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2025-05-23] (ang.).
  20. ↑ Work on Israeli-made missile defence system starts in Germany, „DPA” [dostęp 2025-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2025-02-20] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.