Eutrichapion (Psilocalymma)
| Eutrichapion (Psilocalymma) | |||
| Alonso-Zarazaga, 1990 | |||
 Eutrichapion punctiger | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Apioninae | ||
| Nadplemię |
Apionitae | ||
| Plemię |
Apionini/Oxystomatini | ||
| Podplemię |
Oxystomatina | ||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Eutrichapion (Psilocalymma) | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Curculio punctiger Paykull, 1792 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Eutrichapion (Psilocalymma) – podrodzaj chrząszczy z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae.
Morfologia
Chrząszcze te mają oskórek porośnięty jedynie mikroskopowymi włoskami, wskutek czego wyglądają one na całkiem łyse[1]. Ubarwienie jest zwykle czarne z metalicznie ciemnoniebieskimi lub czarnoniebieskimi pokrywami; czułki co najwyżej podstawę trzonka mogą mieć lekko rozjaśnioną[2].
Głowa ma wyłupiaste, wydłużone oczy. Ryjek jest u obu płci krótszy niż głowa i przedplecze razem wzięte[2]. W widoku grzbietowym ma wyraźnie zakrzywioną stronę grzbietową[1].
Punktowanie na przedpleczu jest drobne i mniej lub bardziej gęste. Krótko-owalne[2] pokrywy charakteryzują się brakiem szczecinki wyspecjalizowanej na tylnym końcu dziewiątego międzyrzędu, lekko przeciągniętym dozewnętrznie rzędem drugim oraz połączonymi u szczytu rzędami trzecim i ósmym. Na zapiersiu samca nie występuje guzek[1].
Genitalia samca cechują się tegmenem o płatach parameroidalnych całkiem pozbawionych części błoniastej, w związku z czym skąpo rozmieszczone szczecinki mikroskopowe wyrastają u nich na części zesklerotyzowanej; oprócz nich na płatach występują również bardzo krótkie, zdrobniałe szczecinki makroskopowe. Krawędź prostegium jest zaokrąglona i wystająca. Wydłużony środkowy płat edeagusa (prącie) ma wierzchołek w widoku bocznym podgięty. Endofallus ma w części nasadowej kolce mikroskopwe (spikule) oraz co najwyżej szczątkowo zaznaczoną fałdkę wzmacniającą, w części wierzchołkowej zaś trzy grupy gęsto upakowanych ząbków[1].
Ekologia i występowanie
Owady te są fitofagami żerującymi na bobowatych, głównie z plemienia Vicieae, ale także z Galegeae[1].
Podrodzaj palearktyczny, w Europie reprezentowany przez cztery gatunki, z których dwa stwierdzono w Polsce – E. facetum i E. punctiger. Na południe Europy Środkowej dociera także E. rhomboidale. W Azji występują wszystkie gatunki, a wschodnia granica zasięgu podrodzaju biegnie przez Syberię Wschodnią i Mongolię. Z Afryki Północnej wykazano te same dwa gatunki co z Polski, oba tylko z Algierii[3].
Taksonomia
Takson ten wprowadzony został w 1930 roku przez Hansa Wagnera w publikacji współautorstwa Alberta Winklera pod nazwą Pseudotrichapion w randze podrodzaju w obrębie rodzaju Apion[4]. Autor ten nie podał wówczas jego diagnozy ani nie wyznaczył gatunku typowego, stąd nazwa ta stanowiła nomen nudum[1][4]. W 1990 roku Jean-Marie Ehret wyznaczył Curculio punctiger gatunkiem typowym Pseudotrichapion[5]. Nazwa ta okazała się jednak młodszym homonimem[3][1].
Jako Psilocalymma takson wprowadzony został w 1990 roku przez Miguel A. Alonso-Zarazaga na łamach czasopisma „Graellsia” jako jeden z pięciu podrodzajów w obrębie rodzaju Eutrichapion. Nazwa ta pochodzi od greckich słów ψηλός (psilós) i κάλυμμα (kálymma), oznaczających „wystrzyżone owłosienie”, co odnosi się do niemal łysego oskórka owada[1]. Gatunkiem typowym również wyznaczono Curculio punctiger[1][6].
Do podrodzaju zalicza się pięć opisanych gatunków[7]:
- Eutrichapion arrogans (Wencker, 1858)
- Eutrichapion crassiforme (Bajtenov, 1977)
- Eutrichapion facetum (Gyllenhal, 1839)
- Eutrichapion punctiger (Paykull, 1792)
- Eutrichapion rhomboidale (Desbrochers des Loges, 1870)
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
- 1 2 3 Gattung Eutrichapion Reitter. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2025-01-21].
- 1 2 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 165-166, ISBN 978-87-88757-93-4.
- 1 2 Hans Wagner, Apioninae, [w:] A. Winkler, Catalogus Coleopterorum Regionis Palaearcticae. Pars 11, Wien, 1385-1401 (1386).
- ↑ Jean-Marie Ehret. Les Apions de France. Clés d'identification commentées (Coleoptera Curculionidae Apioninae). „Bulletin mensuel de la Société linnéenne de Lyon”. 59 (7), s. 209-292 (257), 1990.
- ↑ M.A. Alonso-Zarazaga, C.H.C. Lyal: A world catalogue of families and genera of Curculionoidea (Insecta: Coleoptera) (excepting Scolytidae and Platypodidae). Barcelona: Entomopraxis, 1999, s. 59.
- ↑ genus Eutrichapion Reitter, 1916. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2025-01-20].