Fantastyka-Przygoda

„Fantastyka-Przygoda” – seria książek z gatunku fantastyki naukowej^[a] Wydawnictwa „Iskry” ukazująca się od 1966 do 1994. W serii ukazały się 122 pozycje, w tym 13 wznowień. Przeciętny nakład wynosił 30 tysięcy egzemplarzy. Seria początkowo nie miała redaktora prowadzącego, po pewnym czasie został nim Lech Jęczmyk, któremu przypisuje się powstanie serii^[1]. Ostatnim redaktorem serii był Mirosław Kowalski.

Serie wydawnicze „Iskier”, czyli właśnie „Fantastyka-Przygoda” oraz cykl antologii Kroki w nieznane, (a później: seria „Z kosmonautą” – S.W. „Czytelnik”, „Fantastyka i Groza” – Wydawnictwa Literackiego, „Stało się jutro” – IW „Nasza Księgarnia” i „Fantazja–Przygoda–Rozrywka” – KAW) przez wiele lat były w Polsce głównym źródłem literatury zwanej fantastyką naukową. W tym gatunku wydawnictwo Iskry opublikowało również dwa cykle niedużych objętościowo Zeszytów fantastyczno-naukowych.

Oprawa graficzna serii była uznawana za "przyzwoitą"^[2]. Seria w ciągu 30 lat kilkakrotnie zmieniała format i szatę graficzną. W 1974, po ukazaniu się 26 tytułów, zmieniono format i dotychczasowy projekt okładki. Następne zmiany w szacie graficznej wprowadzone zostały od 1979 (ale Sny szybkie z 1979 miały okładkę według „starego” wzoru). Kolejną innowację wprowadzono w 1982 – zbiór opowiadań pt. Kosmodrom miał już zmieniony i format, i okładkę. W 1988 Opus na trzy pociski i następne książki znów wyglądają inaczej niż poprzednio wydane (wyjątek: Długa podróż „Ikara”). Z okładek książek wydanych w 1992 znika znak graficzny, który towarzyszył serii od początku, a na książkach Zelazny’ego z roku 1993 nie pojawił się nawet napis „Fantastyka-Przygoda”.

Już w 1979 r. seria została opisana jako ciesząca się "olbrzymim powodzeniem",^[3] a po latach, jako ciesząca się "wielką popularnością" i "ogromnie poszukiwana przez młodzież"^[2]. Marek Oramus pisze o niej jako o najstarszej polskiej serii s-f, grupującej książki o „bardzo różnym poziomie”, które niemniej „można darzyć zaufaniem”^[4].

Na początku serii dbano o zachowanie równowagi pomiędzy autorami wschodnimi i zachodnimi. Publikowano utwory niedawno napisane, co dawało serii styl „nowości”, pozycje starsze wydawano w serii „Klasyka Fantastyki”^[2].