Filipinoszczur

Filipinoszczur
	Bullimus
	Mearns, 1905
	; Filipinoszczur mindanajski (B. bagobus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	myszowate
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Rattini
Rodzaj	filipinoszczur
	Typ nomenklatoryczny
	Bullimus bagobus Mearns, 1905
Gatunki
	4 gatunki – zobacz opis w tekście
	4 gatunki – zobacz opis w tekście

Filipinoszczur^[2] (Bullimus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie w Filipinach^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 228–272 mm, długość ogona 142–233 mm, długość ucha 23–36 mm, długość tylnej stopy 47–61 mm; masa ciała 290–600 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1905 roku amerykański ornitolog Edgar Alexander Mearns w artykule zatytułowanym Opisy nowych rodzajów i gatunków ssaków z filipińskich wysp, opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the United States National Museum”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) filipinoszczur mindanajski (B. bagobus).

Etymologia

Bullimus: łac. bulla ‘bąbel, guz’^[7]; mus, muris ‘mysz’, od gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]^[6]^[3]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[10]
Bullimus luzonicus	(O. Thomas, 1895)	filipinoszczur luzoński	gatunek monotypowy	Luzon; zakres wysokości: 1000–1450 m n.p.m.	DC: 23–27 cm DO: 19–23 cm MC: 351–520 g	LC
Bullimus bagobus	Mearns, 1905	filipinoszczur mindanajski	gatunek monotypowy	Samar, Maripipi, Leyte, Bohol, Dinagat, Siargao, Bucas Grande i Mindanao; zakres wysokości: 200–1800 m n.p.m.	DC: 23–27 cm DO: 17,5–19,6 cm MC: 340–600 g	LC
Bullimus gamay	Rickart, Heaney & Tabaranza, 2002	filipinoszczur stokowy	gatunek monotypowy	Camiguin; zakres wysokości: 900–1475 m n.p.m.	DC: 22–24 cm DO: 14,2–19,9 cm MC: 290–500 g	VU
Bullimus carletoni	Heaney, Kyriazis, Balete, Rickart & J.M. Bates, 2021		gatunek monotypowy	południowy Luzon (wschodnia część półwyspu Caramoan)	DC: 23–26 cm DO: 18,7–22 cm MC: 350–445 g	NE

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, VU – gatunek narażony; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 E.A. Mearns. Descriptions of new genera and species of mammals from the Philippine Islands. „Proceedings of the United States National Museum”. 28, s. 450, 1905. (ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 472. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 880. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Bullimus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 303. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 41.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).
↑ Taxonomy: Bullimus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[10] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Mearns-1] 1 2 E.A. Mearns. Descriptions of new genera and species of mammals from the Philippine Islands. „Proceedings of the United States National Museum”. 28, s. 450, 1905. (ang.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 472. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-4] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 880. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Bullimus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 303. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=81_41]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 41.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).

[11] Taxonomy: Bullimus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]