Fosfolipazy

Schemat z oznaczonymi miejscami działania poszczególnych fosfolipaz. Fosfolipaza B rozcina wiązania zarówno w pozycji PLA1, jak i PLA2.

Fosfolipazy – grupa enzymów hydrolizujących fosfolipidy. Występują we wszystkich ludzkich tkankach oraz soku trzustkowym, należą do egzotoksyn bakteryjnych oraz wchodzą w skład śliny węży[1].

Podział

Wyróżnia się fosfolipazy A1, A2, B, C i D, z których każda hydrolizuje wiązanie estrowe w specyficznym dla niej miejscu[2][3]:

  • fosfolipaza A1 – rozcina wiązanie estrowe w pozycji C1.
  • fosfolipaza A2 – rozcina wiązanie estrowe w pozycji C2. Bierze ona udział w szlaku syntezy eikozanoidów przez uwalnianie kwasu arachidonowego z fosfolipidów błonowych[4].
  • fosfolipaza B – rozcina wiązanie estrowe zarówno w pozycji C1, jak i C2.
  • fosfolipaza C – rozcina wiązanie fosfodiestrowe, w wyniku czego powstaje diacyloglicerol. Bierze ona udział w transmisji sygnałów z błony komórkowej do wnętrza komórki (Związanie niektórych hormonów przez receptor błonowy aktywuje ją powodując rozkład fosfatydyloinozytolo-4,5-bis-fosforanu do diacyloglicerolu (DAG) i inozytolo-1,4,5-tris-fosforanu (IP3), które działają jako wtórne przekaźniki.)[5].
  • fosfolipaza D – rozcina wiązanie fosfodiestrowe, w wyniku czego powstaje kwas fosfatydowy.

Ostateczne produkty hydrolizy determinowane są przez rodzaj rozkładanego fosfolipidu.

Fosfolipazy odgrywają kluczową rolę w wielu procesach komórkowych, takich jak sygnalizacja komórkowa, remodelowanie błon komórkowych, endocytoza, egzocytoza oraz regulacja cytoszkieletu. Na przykład fosfolipaza D uczestniczy w tworzeniu kwasu fosfatydowego, który działa jako lipidowy mediator w procesach sygnalizacji komórkowej i jest prekursorem innych bioaktywnych lipidów, takich jak diacyloglicerol (DAG) czy kwas lizofosfatydowy (LPA). Zaburzenia w funkcjonowaniu fosfolipaz mogą prowadzić do różnych stanów patologicznych, w tym chorób zapalnych, neurodegeneracyjnych oraz nowotworowych[6].

Przypisy

  1. ↑ Bańkowski 2020 ↓, s. 186, 187.
  2. ↑ Bańkowski 2020 ↓, s. 187.
  3. ↑ Harper 2015 ↓, s. 249.
  4. ↑ Harper 2015 ↓, s. 239.
  5. ↑ Bańkowski 2020 ↓, s. 188.
  6. ↑ W. Ganong, Fizjologia, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017.

Bibliografia

  • Edward Bańkowski (red.), Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, ISBN 978-83-66548-05-3 (pol.).
  • Victor Rodwell i inni red., Harpers Illustrated Biochemistry 30th Edition, McGraw Hill, 2015, ISBN 978-0071825344 (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.