Frankolin bagienny

Frankolin bagienny
Ortygornis gularis
(Temminck, 1815)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

grzebiące

Rodzina

kurowate

Podrodzina

bażanty

Plemię

Gallini

Rodzaj

Ortygornis

Gatunek

frankolin bagienny

Synonimy
  • Perdix gularis Temminck, 1815[1]
  • Francolinus gularis (Temminck, 1815)[2]
  • Francolinus gularis gularis (Temminck, 1815)[2]
  • Francolinus gularis ridibundus Koelz, 1954[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Frankolin bagienny[4] (Ortygornis gularis) − gatunek średniej wielkości południowoazjatyckiego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Osiadły. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Systematyka

Gatunek monotypowy[1][5].

Frankoliny bagienne na rycinie z 1880 roku

Charakterystyka

Morfologia

Wygląd zewnętrzny: Od pokrewnych gatunków różni się kontrastowym, białym paskowaniem spodu ciała oraz rdzawym gardłem i przodem szyi. W locie charakterystyczne rude zewnętrzne sterówki. Samica podobna do samca, ale pozbawiona ostróg.

Rozmiary: długość ciała: ok. 37 cm

Masa ciała: samiec ok. 510 g

Występowanie

Środowisko

Podmokłe tereny trawiaste z gęstą roślinnością, pola ryżowe i plantacje cukrowca lekarskiego.

Zasięg występowania

Północne Indie i Nepal, w Bangladeszu prawdopodobnie wymarł[3].

Pożywienie

Pędy i nasiona roślin (w tym uprawnych) oraz owady. Wczesnym rankiem i wieczorem wychodzi żerować na bardziej odkrytym terenie.

Rozród

Najprawdopodobniej gatunek monogamiczny

Gniazdo może być stertą roślin wśród rosnących w wodzie trzcin, w suchszych miejscach wyściółka jest mniej obfita.

Okres lęgowy: Od końca lutego do maja.

Jaja: znosi 3–4 jaja.

Wysiaduje wyłącznie samica.

Status, zagrożenie i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN frankolin bagienny od 2024 roku klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); wcześniej uznawano go za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable). Liczebność populacji wstępnie szacuje się na 7500 – 20 000 dorosłych osobników. Tam gdzie występuje, jest dość pospolity. Trend liczebności oceniany jest jako spadkowy. Historycznie gatunek ten zamieszkiwał bardzo duży obszar, obecnie jego zasięg jest ograniczony do wąskiego pasa u podnóża Himalajów. Do znaczących spadków liczebności przyczyniły się: odwadnianie terenów podmokłych, regulacja stosunków wodnych, zalesianie, a także wypalanie traw, koszenie i intensywny wypas na terenach lęgowych. Dodatkowo na zmniejszenie liczebności wpływają polowania i chwytanie ptaków w sidła, pomimo że jest to gatunek chroniony w Indiach i Nepalu. Obecnie znaczna część zasięgu leży w obrębie obszarów chronionych i presja ze strony człowieka jest znacznie mniejsza[3].

Przypisy

  1. 1 2 Swamp Francolin (Francolinus gularis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
  2. 1 2 3 D. Lepage, Swamp Francolin Ortygornis gularis, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-02-06] (ang.).
  3. 1 2 3 Ortygornis gularis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gallini Billberg, 1828 (wersja: 2024-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-06].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-26]. (ang.).

Bibliografia

  • P.J.K. McGowan: Family Phasianidae (Pheasants and Partridges). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 490. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).

Linki zewnętrzne