Galegeeska

	Galegeeska
	Heritage & Rayaleh, 2020
	; Ryjoskoczek somalijski (G. revoili)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	ryjkonosowe
Rodzina	ryjkonosowate
Podrodzina	Macroscelidinae
Plemię	Macroscelidini
Rodzaj	Galegeeska
	Typ nomenklatoryczny
	Macroscelides revoili Huet, 1881
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście

Galegeeska – rodzaj ssaka z podrodziny Macroscelidinae w obrębie rodziny ryjkonosowatych (Macroscelididae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące we wschodniej Afryce^[2]^[3].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 102–199 mm, długość ogona 111–167 mm, długość ucha 22–39 mm, długość tylnej stopy 30–54 mm; masa ciała 47–70 g^[3]^[4]. Wzór zębowy: I ${\tfrac {3}{3}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ P ${\tfrac {4}{4}}$ M ${\tfrac {2}{2}}$ = 40^[3].

Systematyka

Rodzaj zdefiniowała w 2020 roku amerykańsko-dżibutyjska para zoologów – Amerykanin Steven Heritage i Dżibutyjczyk Houssein Rayaleh – w artykule zatytułowanym Nowe zapisy zaginionego gatunku i rozszerzenie zasięgu geograficznego ryjoskczków na Półwyspie Somalijskim, opublikowanym w czasopiśmie „PeerJ”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) ryjoskoczek somalijski (G. revoili).

Etymologia

Galegeeska: gr. γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’ (również somal. gal (warianty: gala, galay, gale) ‘ktoś kto wchodzi lub mieszka’ oraz Galen B. Rathbun (1944–2019), amerykański ekolog behawioralny); somal. geeska ‘róg’^[1].

Podział systematyczny

Takson wyodrębniony z Elephantulus ponieważ jest bliżej spokrewniony z kladem składającym się z Petrodromus i Petrosaltator^[1]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[5]^[6]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[6]	Podgatunki^[3]^[2]^[4]	Rozmieszczenie geograficzne^[3]^[2]^[4]	Podstawowe wymiary^[3]^[4]^[a]	Status IUCN^[7]
	Galegeeska rufescens	(W.C.H. Peters, 1878)	ryjoskoczek rudawy	6 podgatunków	południowa i wschodnia Etiopia, północna i południowa Somalia, południowo-wschodni Sudan Południowy, Uganda, Kenia i Tanzania	DC: 10,2–19,9 cm DO: 11,1–16,3 cm MC: 47–70 g	LC
	Galegeeska revoili	(Huet, 1881)	ryjoskoczek somalijski	gatunek monotypowy	endemit Somalii: Somaliland i zachodni Nugal	DC: 12,2–14,8 cm DO: 14,4–16,7 cm MC: brak danych	DD

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 3 4 S. Heritage, H. Rayaleh, D.G. Awaleh & G.B. Rathbun. New records of a lost species and a geographic range expansion for sengis in the Horn of Africa. „PeerJ”. 8, s. e9652 (24), 2020. DOI: 10.7717/peerj.9652. (ang.).
1 2 3 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 6 S. Heritage: Family Macroscelididae (Sengis). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 231–234. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
1 2 3 4 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 74. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.0) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-16]. (ang.).
1 2 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 21. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ Taxonomy: Elephantulus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).

[7] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[har&ray-1] 1 2 3 4 S. Heritage, H. Rayaleh, D.G. Awaleh & G.B. Rathbun. New records of a lost species and a geographic range expansion for sengis in the Horn of Africa. „PeerJ”. 8, s. e9652 (24), 2020. DOI: 10.7717/peerj.9652. (ang.).

[icmw-2] 1 2 3 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[hmw-3] 1 2 3 4 5 6 S. Heritage: Family Macroscelididae (Sengis). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 231–234. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).

[amw-4] 1 2 3 4 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 74. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[mdd-5] C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.0) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-16]. (ang.).

[miiz-6] 1 2 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 21. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[8] Taxonomy: Elephantulus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[7]