Geghard

Klasztor Geghard i Dolina Górnego Azatu^[a]^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Armenia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II
Numer ref.	960
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2000; na 24. sesji
	Położenie na mapie Armenii Klasztor Geghard
	40°08′25,53″N 44°49′06,64″E/40,140425 44,818511
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO;

Klasztor Geghard – zespół klasztorny z IV wieku w Armenii w marzie Kotajk.

Historia

Według tradycji kompleks został założony przez Grzegorza Oświeciciela^[1]. Pierwszy klasztor został zniszczony przez Arabów w IX wieku. Monaster przeżywał rozkwit w XIII wieku, głównie dzięki przechowywanym tu szczątkom św. Andrzeja i św. Jana i relikwii Włóczni Przeznaczenia przyciągającym pielgrzymów^[1].

Zespół obejmuje kościoły i grobowce wykute w skale^[1]. Najstarsza część kompleksu to wykuta w skale, niedokończona kaplica Grzegorza Oświeciciela^[1]. Główny kościół (Kathoghikè) wzniesiony w 1215 roku na planie krzyża równoramiennego wpisanego w kwadrat nakrywa kopuła^[1]. Wschodnie ramię krzyża zamyka apsyda. Do kościoła przylegają dwie dwupiętrowe kaplice^[1]. Konstrukcja świątyni przypomina architekturę armeńskiej chaty chłopskiej – cztery masywne, wolno stojące kolumny podtrzymują kopułę z okrągłym otworem pośrodku by oświetlić wnętrza^[1]. Narteks łączy kościół ze świątynią wykutą w skale^[1].

Pierwszy kościół wykuty w skale powstał na planie krzyża równoramiennego przed 1250 rokiem^[1]. W jego wschodniej części znajduje się grobowiec dynastii Proszian, przez który przechodzi się do drugiej świątyni w skale wykutej w 1283 roku^[1].

W 2000 roku klasztor został wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO^[2].

Galeria

Klasztor Geghard
Kopuła w kościele Proszian
Narteks w kościele głównym
Główny kościół klasztoru Geghard

Uwagi

↑ Polski Komitet ds UNESCO podaje nazwę „Klasztor w Geghard i Dolina Górnego Azatu”, zob. Polski Komitet ds UNESCO: Armenia. www.unesco.pl. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).

Przypisy

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 UNESCO: Monastery of Geghard and the Upper Azat Valley. [dostęp 2011-12-11]. (ang.).
↑ UNESCO: World Heritage Committee Inscribes 61 New Sites on World Heritage List. 2000-11-30. [dostęp 2011-12-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

ARMENIA – Geghard. www.top.turystyka.pl. [dostęp 2011-11-18]. (pol.). (zdjęcia z Geghardu)

[2] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[3] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[1] Polski Komitet ds UNESCO podaje nazwę „Klasztor w Geghard i Dolina Górnego Azatu”, zob. Polski Komitet ds UNESCO: Armenia. www.unesco.pl. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).

[UNESCO-4] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 UNESCO: Monastery of Geghard and the Upper Azat Valley. [dostęp 2011-12-11]. (ang.).

[wpis-5] UNESCO: World Heritage Committee Inscribes 61 New Sites on World Heritage List. 2000-11-30. [dostęp 2011-12-11]. (ang.).

[a]

[a]

[b]

[1]

[2]