Przyrów (gmina)

Przyrów
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
TERC	2404142
Burmistrz	Anna Kowalska-Fert
Powierzchnia	80,44 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 3837
• gęstość	47,7 os./km²
Nr kierunkowy	34
Tablice rejestracyjne	SCZ
	Adres urzędu:ul. Częstochowska 7; 42-248 Przyrów
	Położenie na mapie województwa śląskiego Przyrów
	Położenie na mapie Polski Przyrów
	50°48′N 19°32′E/50,800278 19,527500
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Gmina na tle zmieniającego się podziału administracyjnego powiatu częstochowskiego

Przyrów – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Siedziba gminy to Przyrów.

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] gminę zamieszkiwało 4161 osób.

Historia

Gmina Przyrów powstała za Królestwa Polskiego – 31 maja 1870^[3] w powiecie częstochowskim w guberni piotrkowskiej w związku z utratą praw miejskich przez miasto Przyrów i przekształceniu jego w wiejską gminę Przyrów w granicach dotychczasowego miasta^[4]. W późniejszych latach do gminy przyłączono obszar zniesionej gminy Staropole. 1 stycznia 2024 w związku z odzyskaniem praw miejskich przez miejscowość Przyrów gmina otrzymała status miejsko-wiejskiej.

Transport

Drogi

Przez tereny gminy przebiegają następujące drogi wojewódzkie:^[5]^[6]^[7]

786 Częstochowa (DK91) - Wola Mokrzewska - Smyków - Święta Anna - Koniecpol - Secemin - Włoszczowa - Krasica - Łopuszyno - Kielce (S7, DK73)
793 Siewierz - Myszków - Żarki - Janów - Julianka - Przyrów - Aleksandrówka - Święta Anna

Przez gminę Przyrów biegną drogi gminne o łącznej długości 33,328 km^[7]. W gminie przejeżdża również 5 dróg powiatowych:^[6]^[7]^[8]


Numer drogi	Przebieg	Długość drogi w (km)
1035S	Garnek - Dąbek - Wola Mokrzeska (ul. Leśna)	1,588
1039S	Mokrzesz - Żuraw - Lipnik - Zalesice	0,5
1095S	Przyrów (ul. Cmentarna) - Wiercica (ul. Cmentarna) - Staropole - Sieraków	6,498
1096S	Przyrów (ul. Zarębska) - Stanisławów - Bolesławów - Podlesie (ul. Główna) - Celiny (ul. Główna) - Drochlin	6,15
1098S	Julianka - Sieraków - Konstantynów - Skrajniwa - Podlesie	5,36
		20,096

Kolej^[9]

Przez gminę Przyrów przebiega linia kolejowa nr 61 o długości 177 km, relacji Kielce Główne - Fosowskie. Przy jej ciągu gmina posiada dwie stacje kolejowe: Staropole Częstochowskie i Julianka.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[10] gmina Przyrów ma obszar 80,44 km², w tym:

użytki rolne: 61%
użytki leśne: 27%

Gmina stanowi 5,29% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4161	100	2098	50,4	2063	49,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	51,7		26,1		25,6

Piramida wieku mieszkańców gminy Przyrów w 2014 roku^[1].

Miejscowości

Wsie: Aleksandrówka, Bolesławów, Julianka, Knieja, Kopaniny, Sieraków, Smyków, Stanisławów, Staropole, Sygontka, Wiercica, Wola Mokrzeska, Zalesice, Zarębice.
Osady leśne: Sieraków, Stawki, Zalesice-Leśniczówka

Sąsiednie gminy

Dąbrowa Zielona, Janów, Koniecpol, Lelów, Mstów

Przypisy

1 2 Gmina Przyrów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
1 2 Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ 19 maja 1870 wg kalendarza juliańskiego
↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 123)
↑ Wykaz dróg wojewódzkich - Województwo Śląskie - Budżet Obywatelski [online], bo.slaskie.pl [dostęp 2024-12-11] .
1 2 Mapa sieci dróg w województwie śląskim [online], geoportal.orsip.pl [dostęp 2024-12-11] .
1 2 3 Raport o stanie gminy Przyrów na rok 2021(patrz: Drogi) [online] .
↑ Powiatowy Zarząd Dróg w Częstochowie [online], czestochowa.powiat.pl [dostęp 2024-12-11] .
↑ Mapa sieci kolejowej w województwie śląskim [online], geoportal.orsip.pl [dostęp 2024-12-11] .
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-1] 1 2 Gmina Przyrów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa2-2] 1 2 Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[3] 19 maja 1870 wg kalendarza juliańskiego

[4] Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 123)

[5] Wykaz dróg wojewódzkich - Województwo Śląskie - Budżet Obywatelski [online], bo.slaskie.pl [dostęp 2024-12-11] .

[:0-6] 1 2 Mapa sieci dróg w województwie śląskim [online], geoportal.orsip.pl [dostęp 2024-12-11] .

[:1-7] 1 2 3 Raport o stanie gminy Przyrów na rok 2021(patrz: Drogi) [online] .

[8] Powiatowy Zarząd Dróg w Częstochowie [online], czestochowa.powiat.pl [dostęp 2024-12-11] .

[9] Mapa sieci kolejowej w województwie śląskim [online], geoportal.orsip.pl [dostęp 2024-12-11] .

[autonazwa1-10] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Miasta	Blachownia Koniecpol Przyrów Olsztyn
Gminy miejsko-wiejskie	Blachownia Koniecpol Przyrów Olsztyn
Gminy wiejskie	Dąbrowa Zielona Janów Kamienica Polska Kłomnice Konopiska Kruszyna Lelów Mstów Mykanów Poczesna Rędziny Starcza

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. kieleckie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta	Blachownia (od 1967) Częstochowa (do 1928 →) Janów (do 1870) Kłobuck (do 1870 i 1919–52 →) Krzepice (do 1870 i 1919–52 →) Mstów (do 1870) Olsztyn (do 1870) Przyrów (do 1870)
Osiedla (1954–72)	Blachownia (1959–66)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bargły (1868–187?) Cykarzew Stary (1952–54) Dankowice (do 1868) Dźbów (do 1954) Gnaszyn Dolny (od 1952) Grabówka (do 1954) Huta Stara (do 1931) Hutki (1952–54) Iwanowice (do 1868) Janów (od 1952) Kamienica Polska (od 1868) Kamyk (do 1952 →) Klepaczka (do 1868) Konopiska (od 1952) Krasice (do 1868) Krzepice (1870–1919) Kuźniczka (1868–1952) Lipie (do 1952 →) Lubojna (1952–54) Miedźno (do 1954) Mokrzesz (1952–54) Mstów (od 1952) Mykanów Olsztyn Opatów (1868–1952 →) Ostrowy (1952–54) Panki (do 1952 →) Poczesna (do 1868 i od 1923) Popów (do 1952 →) Potok Złoty (Złoty Potok) (do 1952) Przyrów (od 1870) Przystajń (do 1952 →) Rędziny Rększowice (do 1952) Staropole (do 1877/1880) Wancerzów (1868–1952) Węglowice (1868–1952 →) Wrzosowa (1931–54) Zrębice (1952–54) Żuraw (1952–54)
Gromady (1954–72)	Aleksandria (1954–61) Biskupice (1954–57) Blachownia (1954–59) Borowno (← 1958–72) Broniszew Nowy (1954–57) Brzeziny Wielkie (1954–61) Brzyszów (1954–61) Bystrzanowice (1954–61) Cykarzew Stary (1954–72) Dźbów (1954–72) Gnaszyn Dolny (1954–72) Grabówka (1954–72) Hutki (1954–72) Janów (1954–72) Kamienica Polska (1954–72) Kawodrza Dolna (1954–61) Konopiska (1954–72) Kościelec (1954–59) Krasice (1954–59) Lubojna (1954–72) Łojki (1954–57) Mokrzesz (1954–72) Mstów (1954–72) Mykanów (1954–72) Nierada (1954–59) Olsztyn (1954–72) Ostrowy (1954–72) Piasek (1954–59) Poczesna (1954–72) Przyrów (1954–72) Rędziny (1954–72) Rudniki (1954–72) Rybna (1954–61) Siedlec (1954–57) Starcza (1954–72) Szarlejka (1954–61) Turów (1954–59) Wanaty (1954–61) Wrzosowa (1954–72) Wyczerpy Górne (1954–61) Zalesice (1954–68) Zarębice (1954–57) Zawada (1954–59) Zrębice (1954–61) Żuraw (1954–68)

Miasto	Przyrów
Wsie	Aleksandrówka Bolesławów Julianka Knieja Kopaniny Sieraków Smyków Stanisławów Staropole Sygontka Wiercica Wola Mokrzeska Zalesice Zarębice
Osady leśne	Czerniczno Sieraków Stawki Zalesice-Leśniczówka