Harmonia quadripunctata

Harmonia quadripunctata
(Pontoppidan, 1763)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

chrząszcze

Rodzina

biedronkowate

Podrodzina

Coccinellinae

Plemię

Coccinellini

Rodzaj

Harmonia

Gatunek

Harmonia quadripunctata

Synonimy
  • Coccinella quadripunctata Pontoppidan, 1763
  • Coccinella marginepunctata Schaller, 1783

Harmonia quadripunctata – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych (Coccinellidae).

Opis

Ciało imago długie na 5-6 mm, lekko spłaszczone. Głowa biała lub żółta, z dwiema bądź czterema czarnymi plamkami. Przedplecze białe, rzadziej żółtawe lub zielonkawe, z najczęściej jedenastoma czarnymi plamami ułożonymi w charakterystyczny wzór. Pokrywy czerwonopomarańczowe lub sporadycznie bladożółte, jasno obrzeżone. Układ i liczba kropek na pokrywach zmienne; mogą być to, na przykład, dwie plamki na brzegu obu pokryw, osiem plamek na każdej z pokryw lub całkowity brak plamkowania, zwłaszcza w przypadku osobników o ubarwieniu bladożółtym. Odnóża i czułki brunatnawe[1][2].

Larwa czarna, pokryta kolcowatymi wyrostkami. Boki czterech pierwszych segmentów odwłoka oraz obecne na nich wyrostki jasnopomarańczowe; tej samej barwy para wyrostków na środku segmentu czwartego[3].

Biologia

Biedronki te zamieszkują parki i lasy z udziałem drzew iglastych, szczególnie sosen. Przemierzają ich gałęzie, poszukując pożywienia w postaci mszyc, na przykład z gatunku Pineus pini czy Cinara pilicornis. Często w miejscach, do których gatunek został zawleczony, obserwowany jest na uprawach migdałów, brzoskwiń czy jabłek, gdzie stwierdzono żerowanie na mszycach Dysaphis plantaginea czy Dysaphis devecta[4][5]. Aktywne od marca do października. Do rozrodu dochodzi wiosną, po czym samice składają jaja na igłach drzew[4]. Zimują postacie dorosłe, często gromadnie, pod obluźnioną korą[1].

Występowanie

Gatunek pierwotnie palearktyczny. Rozpowszechniony w całej Europie, rzadki wyłącznie na północy kontynentu. Obecny w Azji Zachodniej i Środkowej[1]. Od 2016 roku stale obserwowany na Tajwanie[6][7]. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju. Historycznie jedyny krajowy reprezentant rodzaju Harmonia, co uległo zmianie po introdukcji biedronki azjatyckiej (Harmonia axyridis)[2]. Chrząszcz notowany także z Ameryki Południowej (Chile, Argentyna, Urugwaj) oraz północno-wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej[8][9]. W Afryce regularne widywany w RPA od 2018 roku[10].

Przypisy

  1. 1 2 3 Ryszard Bielawski, Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera. Biedronki – Coccinellidae. A. Goljan i inni red., Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1959, s. 78-79 [dostęp 2025-04-19] (pol.).
  2. 1 2 Harmonia quadripunctata [online], Insektarium, 21 maja 2015, [dostęp 2025-04-15]
  3. Harmonia quadripunctata (Pontoppidan, 1763) [online], UK Beetle Recording, [dostęp 2025-04-19]
  4. 1 2 Natalia Belyakova, et al., The influence of temperature, photoperiod, and diet on development and reproduction in the four-spot lady beetle Harmonia quadripunctata (Pontoppidan) (Coleoptera, Coccinellidae), Entomological Review 96 (1), s. 1-11, 2015.
  5. Gürsel Karaca, et al., Investigations on pests, diseases and present early warning system of apple orchards in Isparta, Turkey, African Journal of Biotechnology 9 (6), s. 834-841, 2010.
  6. Chung-Ping Lin, et al., Coexistence of two species of Harmonia ladybird beetles (Coleoptera: Coccinellidae) on the Taiwan red pine Pinus taiwanensis on Alishan in Taiwan: Harmonia yedoensis Takizawa and a new record of Harmonia quadripunctata (Pontoppidan), Formosan Entomologist 36 (1), s. 1-5, 2016
  7. Harmonia quadripunctata [online], iNaturalist, [dostęp 2025-04-19]
  8. Harmonia quadripunctata (Pontoppidan, 1763) [online], Coccinellidae de Chile, 18 listopada 2010 [dostęp 2025-04-19]
  9. Natalia J. Vandenberg, First North American records for Harmonia quadripunctata (Pontopiddian) (Coleoptera : Coccinellidae). A lady beetle native to the Palaearctic, Proceedings of the Entomological Society of Washington 92, s. 407-410, 1990
  10. Harmonia quadripunctata [online], iNaturalist, [dostęp 2025-04-19]