Henryk Promis
| Data i miejsce urodzenia |
16 stycznia 1916 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 lutego 1981 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
Henryk Promis pseud. „Student” (ur. 16 stycznia 1916 w Tariffville, w stanie Connecticut, zm. 26 lutego 1981 we Włocławku) – polski nauczyciel, działacz konspiracji niepodległościowej w trakcie II wojny światowej, inicjator powstania Kujawskiego Związku Polityczno-Literackiego[1].
Życiorys
_01.jpg)
Urodził się w Tariffville, w USA, jako syn polityka i działacza społecznego Szczepana Promisa oraz Cecyli z domu Tokarskiej. Po powrocie do Polski w 1920, rodzina Promisów osiadła we Włocławku, gdzie Henryk Promis ukończył szkołe powszechną i uczęszczał do Gimnazjum Ziemi Kujawskiej. Ostatecznie, gimnazjum ukończył w Poznaniu i po odbyciu służby wojskowej, krótko pracował jako nauczyciel. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, które przerwał wybuch II wojny światowej[1].
Od wiosny 1939 związany był ze strukturami dywersji pozafrontowej pn. Lotne Oddziały Bojowe krypt. „Grunwald”[1].
W trakcie okupacji niemieckiej przebywał we Włocławku, gdzie zaangażowany był w działalność różncyh organizacji konspiracyjnych. Od jesienii 1939, wznowił działalność w strukturach „Grunwaldu” i zajmował się werbowaniem kadr w środowisku młodzieży harcerskiej oraz w środowsku związanym z Akcją Katolicką[1].
Od kwietnia-maja 1940 działał również w strukturach Związku Walki Zbrojnej Obwód Włocławek, gdzie zajmował się utrzymwaniem łączności z konspiracyjnym harcerstwem. Prowadził również tajne nauczanie[1].
W luty 1940 zainicjował również powstanie organizacji konspiracyjnej Kujawskiego Związku Polityczno-Literackiego na której czele stanął Eugeniusz Karol Kłosowski pseud. „Zew”, „Zawisza”, „Rymwid”. Henryk Promis, nie wyszedł w skład władz KZPL, ale odpowiadał za kontakt między KZPL i sztabem Obwodu Włocławek ZWZ. Do ZWZ wprowadził między innymi Janine Lech, która pełniła funkcję łączniczki między KZPL i ZWZ. Gdy na przełmie stycznia i lutego 1941 doszło do rozbicia KZPL i aresztowań jego członków, Promis zdołał zbiec w trakcie próby aresztowania. Za działalność w KZPL poszukiwany był listem gończym. Ukrywał się na terenie Włocławka[1].
Promis utrzymywał także, bliżej nieokreślone kontakty z organizają konspiracyjną Miecz i Pług. Od 1942 był bliskim współpracownikiem i doradcą Czesława Sidora pseud. „Srebrny Lis”, komendanta Szarych Szeregów we Włocławku. W ramach Szarych Szeregów, zaangażowany był takżew organizację tajnego nauczania i w tym zakresie blisko współpracował z Marią Woźnicką, koordynatorką tajnego nauczania terenie miasta i powiatu włocławskiego z ramenia Komendy Obwodu AK.
Pod konie 1943 lub na początku 1944 przedostał się do Warszawy. Wraz z ojcem, wziął udział w powstaniu warszawskim[1].
Po wojnie powócił do Włocławka. Kontyunował studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, ale ich nie ukończył. Był wieloletnim pracownikiem Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni, gdzie doszedł do stanowiska kierownika działu[1].
Był działaczem ZHP i Ligi Ochorny Przyrody[1].
Zmarł na zawał serca 26 lutego 1981 we Włocławku. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku[1] (Sektor: 39 / rząd: 3 / numer grobu: 37)[2].
Wybrane odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi[1]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Bogdan Ziółkowski – Henryk Promis (hasło) w Słowniku Biograficznym Konspiracji Pomorskiej 1939–1945 część 6 pod red. Elżbiety Skerskiej (Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Słuzby Polek”, Toruń, 2004; ISBN:83-88693-04-2) s. 127–128
- ↑ śp. Henryk Promis. wloclawek.grobonet.com. [dostęp 2025-02-09]. (pol.).