Hiperfosfatemia

Hiperfosfatemia – stan, w którym dochodzi do zwiększenia stężenia fosforanów nieorganicznych w surowicy krwi ponad 1,4 mmol/l.

Zwiększenie stężenia fosforanów we krwi doprowadza równocześnie do hipokalcemii, spowodowanej:

• powstawaniem nierozpuszczalnych form fosforanu wapnia (Ca₃(PO₄)₂)
• zmniejszeniem wchłaniania wapnia w przewodzie pokarmowym wskutek bezpośredniego blokowania wchłaniania wapnia
• blokowaniem syntezy aktywnej postaci witaminy D (1,25-dihydroksycholekalcyferolu)

• nadmierne wchłanianie fosforanów drogą przewodu pokarmowego (np. u dzieci karmionych mlekiem krowim)
• nadmierna podaż pozajelitowa fosforanów np. w przebiegu leczenia hiperkalcemii
• nadmierne uwalnianie się fosforanów z rozpadających się tkanek
  • ciężkie urazy lub infekcje
  • nadmierny wysiłek fizyczny
  • rozpad komórek nowotworowych pod wpływem chemioterapii
• niedobór parathormonu np. w niedoczynności przytarczyc
• nadmierna podaż witaminy D
• mocznica

• zależne od współistniejącej hipokalcemii - tężyczka
• ektopowe odkładanie się soli wapnia w spojówkach ("zespół czerwonych oczu"), skórze (przewlekły świąd) i naczyniach krwionośnych powodując przyspieszony rozwój miażdżycy
• inne objawy zależne od współistniejących chorób

• ograniczenie wchłaniania fosforanów ze światła przewodu pokarmowego poprzez stosowanie doustne
  • sole glinu u osób z wydolnymi nerkami (wodorotlenek lub węglan)
  • sole wapnia (węglan lub octan)
  • poliakryloaminy (Renagel)
  • związki zawierające trójwartościowe żelazo (Fe³⁺)
• ograniczenie podaży fosforanów w diecie poprzez stosowanie diety ubogobiałkowej
• u osób z wydolnymi nerkami – podaż dużych objętości 0,9% roztworu chlorku sodu lub glukozy lub glikozy i insuliny (KIG)
• w najcięższych przypadkach – dializoterapia.

• Interna Franciszek Kokot i Włodzimierz Januszewicz (red.), tom 3, str. 1542-1543 ISBN 83-200-3249-2