Hydrops martii
| Hydrops martii[1] | |||
| (Wagler, 1824) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina |
Colubroidea | ||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Hydrops martii | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Hydrops martii – gatunek węża z podrodziny ślimaczarzy (Dipsadinae) w rodzinie połozowatych (Colubridae). Występuje w dużej części dorzecza Amazonki w Ameryce Południowej. Prowadzi wodny tryb życia.
Systematyka
Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1824 roku niemiecki herpetolog i ornitolog Johann Georg Wagler w książce Johanna Baptista von Spixa Serpentum Brasiliensium species novae ou, Histoire naturelle des espèces nouvelles de serpens: recueillies et observées pendant le voyage dans l'intérieur du Brésil dans les années 1817, 1818, 1819, 1820... Autor nadał wężowi nazwę Elaps Martii[5][3]. Jako miejsce typowe podał rzekę Rio Itapicuru w prowincji Maranhão w Brazylii. Holotyp ZSM[a] 1844/0 to samiec[6]. Nie wyróżnia się podgatunków[1][3].
Etymologia
- Hydrops: gr. ὑδρος hydros „wąż wodny”; ωψ ōps, ωπος ōpos „twarz, oblicze”[7][8].
- martii – nazwany na cześć niemieckiego botanika i odkrywcy Carla Friedricha Philippa von Martiusa (1794–1868)[3].
Morfologia
Jest to średniej wielkości wąż o głowie niewiele szerszej od szyi. Głowa jest szarawa lub beżowa, a pysk czarny z nieregularnym białym paskiem na nozdrzach. Oczy o okrągłych źrenicach i nozdrza są zorientowane grzbietowo w górnej części głowy. Ubarwienie grzbietu składa się z czarnych (z białymi plamkami) i czerwonych pasów oddzielonych oliwkowatymi łuskami. Ich liczba waha się od 36 do 63. Brzuch jest żółtobiały z pełnymi czarnymi paskami lub z paskami przeplatanymi wzorem w kratkę. Samice są wyraźnie większe od samców. Hydrops martii różni się od Hydrops triangularis brakiem kompletnego jasnego pierścienia wokół szyi, a także łuskami grzbietowymi ułożonymi w 17, a nie w 15 rzędów w środkowej części ciała. Może być także mylony z Micrurus surinamensis, ale ma nieco inny wzór pasków grzbietowych[9][2].
| Samiec | Samica | |
| Długość całkowita (mm) | 547 | 1212 |
| Długość SVL[a] (mm) | 422 | 1035 |
| Łuski grzbietowe (rzędy) | 17–17–17 | 17–17–17 |
| Tarczki brzuszne | 163–184 | 163–184 |
| Tarczki podogonowe | 60–75 | 60–75 |
Występowanie
Hydrops martii jest szeroko rozpowszechniony na nizinach dorzecza Amazonki w Kolumbii, Wenezueli, Ekwadorze, Brazylii, Peru[2][3] i Surinamie[4]. W Ekwadorze występuje w prowincjach Morona Santiago, Orellana i Sucumbíos[2].
Ekologia i zachowanie
Hydrops martii jest wężem wodnym zamieszkującym rzeki, strumienie, mokradła i zalewane lasy deszczowe. Żeruje głownie w godzinach wieczornych i w nocy, w wodzie lub w błotach nadbrzeżnych. Dieta tego gatunku składa się głównie z ryb z rzędów Gymnotiformes, sumokształtne i szczelinokształtne. Jest wężem niejadowitym. Jest gatunkiem jajorodnym. Okresy rozrodcze obejmują całą porę suchą od kwietnia do czerwca oraz część pory deszczowej od grudnia do lutego. W lęgu samica składa od 7 do 23 jaj. Hydrops martii znajdowany był w żołądkach piranii kropkowanych, Micrurus lemniscatus, kajmanów oraz innych węży[9][2].
Status zagrożenia
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Hydrops martii jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Liczebność populacji nie jest określona, ale gatunek ten jest opisywany jako stosunkowo rzadki. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny[4].
Uwagi
Przypisy
- 1 2 Hydrops martii, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2025-05-23] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 G. Pazmiño-Otamendi, Hydrops martii, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
- 1 2 3 4 5 P. Uetz & J. Hallermann, Hydrops martii (WAGLER, 1824), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-05-22] (ang.).
- 1 2 3 Hydrops martii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-05-23] (ang.).
- ↑ J.B. von Spix, Serpentum Brasiliensium species novae ou Histoire naturelle des espèces nouvelles de serpens, recueillies et observées pendant le voyage dans l'intérieur du Brésil dans les années 1817, 1818, 1819..., Monachii 1824, s. 3–4 + tab. II fig. 2 (łac. • fr.).
- ↑ Van Wallach, Kenneth L. Williams, Jeff Boundy: Snakes of the World: A Catalogue of Living and Extinct Species. Boca Raton: Taylor and Francis, CRC Press, 2014, s. 342. ISBN 978-1-4822-0848-1. (ang.).
- ↑ J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 170. (niem.).
- ↑ Douglas Harper: Online Etymology Dictionary. [dostęp 2025-05-23]. (ang.).
- 1 2 3 J. Acosta-Ortiz, A. González-Rojas, A. Aponte-Gutiérrez & A. Arteaga, Hammer Watersnake (Hydrops martii), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/HKMJ3944 [dostęp 2025-05-23] (ang.).
- Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).