Igor Soszyński

Igor Soszyński

Data urodzenia	1975
profesor nauk fizycznych
Specjalność: astrofizyka
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	2003 – astrofizyka obserwacyjna Uniwersytet Warszawski
Habilitacja	2008 – astrofizyka obserwacyjna Uniwersytet Warszawski
Profesura	5 czerwca 2014
Praca naukowa
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski
Instytut	Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego

Igor Soszyński (ur. 1975^[1]) – polski astronom, profesor nauk fizycznych^[2].

Uczęszczał do LX Liceum Ogólnokształcącego im. Wojciecha Górskiego w Warszawie. W okresie szkolnym stypendysta Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci^[3]. Studia astronomiczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1999 r. Doktorat zatytułowany: Fotometria gwiazd zmiennych w Obłokach Magellana obronił w 2003 r. (promotor: Andrzej Udalski). Od 2004 do 2006 r. przebywał na stażu podoktorskim w chilijskim University of Concepción. Kilkukrotnie przebywał na krótkich stażach na Uniwersytecie Princeton^[4]. W 2008 r. przedstawił rozprawę habilitacyjną pt. Zmienność czerwonych olbrzymów w Obłokach Magellana. Postanowieniem Prezydenta RP z 5 czerwca 2014 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nauk fizycznych. Pracuje w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego^[5].

Interesuje się głównie astronomią gwiazdową, a w szczególności poszukiwaniem i badaniem gwiazd zmiennych. Bierze udział w projekcie OGLE. Opublikował katalogi gwiazd pulsujących takich jak cefeidy I i II typu, gwiazdy typu RR Lyr i zmienne długookresowe. Katalogi te obejmują Obłoki Magellana i centralne zgrubienie Galaktyki^[6]. Odkrył dziesiątki gwiazd zmiennych typu W Virginis w Wielkim Obłoku Magellana i pokazał, że ich krzywe zmian blasku dzielą się na dwie grupy, a jedna z tych grup zawiera gwiazdy w układach podwójnych^[7]. W 2018 r. odkrył gwiazdy typu RV Tau, które świecą wyraźnie słabiej niż inne^[8]. Odkrył pierwsze cefeidy II typu pulsujące w modzie harmonicznym oraz pierwszą cefeidę anomalną pulsującą w trzech modach radialnych^[9][10][11]. Zaproponował fizyczne wyjaśnienie przyczyny tzw. długiego okresu wtórnego (zmienność fotometryczna obserwowana u około 1/3 pulsujących czerwonych olbrzymów)^[12]. W 2024 r. odkrył cefeidę klasyczną w Galaktyce o najdłuższym znanym okresie pulsacji^[13].

Do końca 2024 r. wypromował czworo doktorów^[14].

• Członek Komitetu Astronomii PAN^[15]
• Członek Akademii Młodych Uczonych PAN I kadencji 2011–2016^[4]
• Nagroda Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcie naukowe, jako członek zespołu OGLE pod kierunkiem Andrzeja Udalskiego w 2020^[16]
• Nagroda im. Mariana Mięsowicza przyznawana przez Polską Akademię Umiejętności, wspólnie z Grzegorzem Pietrzyńskim w 2011^[17]
• Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców w 2009^[4]
• Nagroda Prezesa Rady Ministrów za wyróżniającą się pracę doktorską w 2004^[4]

Wybrane publikacje naukowe:

• I.I. Soszyński I.I. i inni, Over 78 000 RR Lyrae Stars in the Galactic Bulge and Disk from the OGLE Survey, „Acta Astronomica”, 69, 2019, s. 321–337, DOI: 10.32023/0001-5237/69.4.2, ISSN 0001-5237 [dostęp 2025-02-12] .
• I.I. Soszyński I.I. i inni, The OGLE Collection of Variable Stars. Over 450 000 Eclipsing and Ellipsoidal Binary Systems Toward the Galactic Bulge, „Acta Astronomica”, 66, 2016, s. 405–420, DOI: 10.48550/arXiv.1701.03105, ISSN 0001-5237 [dostęp 2025-02-12] .
• I.I. Soszyński I.I. i inni, The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. I. Classical Cepheids in the Large Magellanic Cloud, „Acta Astronomica”, 58, 2008, s. 163–185, DOI: 10.48550/arXiv.0808.2210, ISSN 0001-5237 [dostęp 2025-02-12] .
• I.I. Soszyński I.I., Long Secondary Periods and Binarity in Red Giant Stars, „The Astrophysical Journal”, 660, 2007, s. 1486–1491, DOI: 10.1086/513012, ISSN 0004-637X [dostęp 2025-02-12] .
• I.I. Soszyński I.I., W.W. Gieren W.W., G.G. Pietrzyński G.G., Mean JHK Magnitudes of Fundamental-Mode Cepheids from Single-Epoch Observations, „Publications of the Astronomical Society of the Pacific”, 117, 2005, s. 823–830, DOI: 10.1086/431434, ISSN 0004-6280 [dostęp 2025-02-12] .
• I.I. Soszyński I.I. i inni, The Optical Gravitational Lensing Experiment. Small Amplitude Variable Red Giants in the Magellanic Clouds, „Acta Astronomica”, 54, 2004, s. 129–152, DOI: 10.48550/arXiv.astro-ph/0407057, ISSN 0001-5237 [dostęp 2025-02-12] .
• I.I. Soszyński I.I. i inni, Optical Gravitational Lensing Experiment: Difference Image Analysis of OGLE-2000-BUL-43, a Spectacular Ongoing Parallax Microlensing Event, „The Astrophysical Journal”, 552, 2001, s. 731–737, DOI: 10.1086/320582, ISSN 0004-637X [dostęp 2025-02-12] .

Publikacje popularnonaukowe:

• IgorI. Soszyński IgorI., Wybuchy, pulsacje, zaćmienia..., „Urania – Postępy Astronomii”, 2012 (5), s. 255, ISSN 1689-6009 .

• Strona domowa
• Strona OGLE Atlas of Variable Star Light Curves autorstwa I. Soszyńskiego
• Projekt OGLE - Astronarium odc. 9. Astronarium 2015-09-18. z udziałem I. Soszyńskiego
• Wywiad – Niebo na całe życie, „Forum Akademickie”, 2008 (3), Fundacja Forum Akademickie [dostęp 2025-02-27] .