Język alorski
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
25 tys. (1997) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | aol | ||
| IETF | aol | ||
| Glottolog | alor1247 | ||
| Ethnologue | aol | ||
| BPS | 0107 4 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język alorski – język austronezyjski używany w prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie w Indonezji, na wyspach Alor i Pantar (północny rejon nadbrzeżny) oraz na niektórych okolicznych wyspach[1][2]. Według danych z 1997 roku mówi nim 25 tys. osób[1].
Posługują się nim Alorczycy, którzy przybyli z wysp na zachód od Alor i Pantar[3]. Jest to jedyny autochtoniczny język austronezyjski w regionie[4][5]. Nie jest spokrewniony z papuaskimi językami alor-pantar. Odrębny jest także od miejscowej odmiany języka malajskiego, zwanej malajskim alorskim. Wykazuje wpływy obcego (papuaskiego) otoczenia językowego[4]. Niegdyś (przynajmniej do poł. lat 70. XX w.) służył jako regionalna lingua franca[6][7], odnotowano jego rolę w kontaktach handlowych między Alorczykami a grupami papuaskimi[8][9].
Występuje w dwóch dialektach: alor i pantar, różniących się leksyką i cechami fonologii[10]. Jest blisko spokrewniony z językiem lamaholot i bywa wręcz postrzegany jako jego dialekt[11][12]. Oba języki nie są jednak dobrze wzajemnie zrozumiałe. Dzielą jedynie 50–60% podstawowego słownictwa, mają różne systemy zaimków i struktury dzierżawcze, ponadto w alorskim nie występują elementy morfologii znane z języka lamaholot[7]. Jego cechy sugerują, że był intensywnie przyswajany jako drugi język, co doprowadziło do uproszczenia pewnych aspektów gramatyki[8][9]. W alorskim występuje ograniczony zasób zapożyczeń leksykalnych z języków alor-pantar (zwłaszcza blagar)[13].
Skrótowy opis jego gramatyki sporządziła lingwistka Marian Klamer – A short grammar of Alorese (Austronesian) (2011)[14], powstało także opracowanie poświęcone historii języka – A History of Alorese (Austronesian) (2022)[15]. Społeczność nie wykształciła tradycji piśmienniczej[16].
Przypisy
- 1 2 M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Alor, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-06-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-17] (ang.).
- ↑ Sulistyono 2022 ↓, s. 7–13.
- ↑ Sulistyono 2022 ↓, s. 4.
- 1 2 Klamer, Reesink i van Staden 2008 ↓, s. 97.
- ↑ Klamer 2011 ↓, s. 17.
- ↑ Klamer 2011 ↓, s. 10.
- 1 2 Klamer 2017 ↓, s. 6.
- 1 2 Klamer 2011 ↓, s. 109.
- 1 2 Klamer 2012 ↓, s. 103.
- ↑ Sulistyono 2022 ↓, s. 70.
- ↑ Klamer 2011 ↓, s. 17–18.
- ↑ Klamer 2012 ↓, s. 73–74.
- ↑ Francesca R. Moro, Yunus Sulistyono, Gereon A. Kaiping, Detecting Papuan Loanwords in Alorese: Combining Quantitative and Qualitative Methods, [w:] Marian Klamer, Francesca R. Moro (red.), Traces of Contact in the Lexicon: Austronesian and Papuan Studies, Leiden: Brill, 2023 (Brill Studies in Language Contact and the Dynamics of Language 44), s. 213–262, DOI: 10.1163/9789004529458_008, ISBN 978-90-04-52945-8, OCLC 1359048711 (ang.).
- ↑ Klamer 2011 ↓.
- ↑ Sulistyono 2022 ↓.
- ↑ Sulistyono 2021 ↓, s. 339.
Bibliografia
- Marian Klamer, Ger Reesink, Miriam van Staden, East Nusantara as a linguistic area, [w:] Pieter Muysken (red.), From Linguistic Areas to Areal Linguistics, Amsterdam: John Benjamins Publishing, 2008 (Studies in Language Companion Series 90), s. 95–149, DOI: 10.1075/slcs.90.03kla, ISBN 978-90-272-3100-0, OCLC 648344504 (ang.).
- Marian Klamer, A short grammar of Alorese (Austronesian), München: Lincom Europa, 2011 (Languages of the World / Materials 486), ISBN 978-3-86288-172-7, OCLC 760922643 [dostęp 2019-12-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-19] (ang.).
- Marian Klamer, Papuan-Austronesian language contact: Alorese from an areal perspective, [w:] Nicholas Evans, Marian Klamer (red.), Melanesian Languages on the Edge of Asia: Challenges for the 21st Century, Honolulu: University of Hawaiʻi Press, 2012 (Language Documentation & Conservation Special Publication No. 5), s. 72–108, ISBN 978-0-9856211-2-4, OCLC 8930533500 (ang.).
- Marian Klamer, The Alor-Pantar Languages: Linguistic Context, History And Typology, [w:] Marian Klamer (red.), The Alor-Pantar languages: History and typology, wyd. 2, Berlin: Language Science Press, 2017 (Studies in Diversity Linguistics 3), s. 1–48, DOI: 10.5281/ZENODO.569386, ISBN 978-3-944675-94-7, OCLC 1030820272 [dostęp 2022-08-13] (ang.).
- Yunus Sulistyono, Interpreting oral history from the Alorese people in east Indonesia, „Revista Universidad y Sociedad”, 13 (4), 2021, s. 339–350, ISSN 2218-3620, OCLC 9434187240 [dostęp 2022-09-05] (ang.).
- Yunus Sulistyono, A History of Alorese (Austronesian): Combining Linguistic and Oral History, Utrecht: LOT, 2022 (LOT dissertation series 614), DOI: 10.48273/lot0614, ISBN 978-94-6093-399-8, OCLC 1329222043 (ang.).
Linki zewnętrzne
- NTT Languages: Three Languages of Alor and Pantar. YouTube, 2014-11-26. [dostęp 2022-09-04].