Język yaul
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
1210 (2003)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | yla | ||
| IETF | yla | ||
| Glottolog | yaul1241 | ||
| Ethnologue | yla | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język yaul, także: ulwa[2][3], yaul-dimiri[2][4] – język papuaski używany w prowincji Sepik Wschodni w Papui-Nowej Gwinei. Według danych z 2003 roku posługuje się nim 1210 osób[1].
Wyróżnia się dwa główne dialekty: dialekt wsi Maruat, Dimiri i Yaul oraz dialekt wsi Manu. Różnice między nimi dotyczą przede wszystkim leksyki[5].
Jest spokrewniony z językami langam (pondi) i mwakai (mongol)[6][7]. R. Barlow określił je wspólnym mianem „języków ulmapo”. Pierwotnie języki te znalazły się w postulowanej rodzinie sepik-ramu[7]. W publikacji Glottolog (2.2) powstrzymano się od określania ich zewnętrznej klasyfikacji[8]. W. Foley (2018) włączył wszystkie trzy pod pojęcie „języków koam”, zaliczając je do grupy grass języków ramu (w ramach rodziny języków Ramu i dolnego Sepiku)[9]. W innej klasyfikacji (T. Usher, R. Barlow, także Glottolog 4.6) należą do niewielkiej rodziny keram, jako przedstawiciele gałęzi zachodniej/ulmapo[10][11].
Silnie zagrożony wymarciem. Jest wypierany przez tok pisin, który dominuje w praktycznie wszystkich sferach życia. Doszło do zaniku przekazu międzypokoleniowego[12].
Nazwa „ulwa” jest preferowana przez użytkowników języka. Spotykane w literaturze określenie „yaul” pochodzi od nazwy jednej z wsi[2].
Został opisany w postaci opracowania gramatycznego (2018, 2023)[13][14]. W 2018 r. zaproponowano ortografię opartą na alfabecie łacińskim[15].
Przypisy
- 1 2 David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Yaul, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- 1 2 3 Barlow 2023 ↓, s. 39.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Ulwa (Papua New Guinea). Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-15)]. (ang.).
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 206.
- ↑ Barlow 2023 ↓, s. 17.
- ↑ Barlow 2020 ↓, s. 38.
- 1 2 Barlow 2023 ↓, s. 25.
- ↑ Sebastian Nordhoff, Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath: Mongol-Langam. Glottolog 2.2. [dostęp 2022-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-26)]. (ang.).
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 204–206.
- ↑ Barlow 2023 ↓, s. 26–27.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Ulmapo. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-15)]. (ang.).
- ↑ Barlow 2023 ↓, s. 17–21.
- ↑ Russell Barlow, A Grammar of Ulwa, University of Hawaiʻi at Mānoa, 2018, OCLC 1257953071 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Barlow 2023 ↓.
- ↑ Barlow 2023 ↓, s. 46.
Bibliografia
- Russell Barlow, Notes on Mwakai, East Sepik Province, Papua New Guinea, „Language and Linguistics in Melanesia”, 38, 2020, s. 37–99, ISSN 0023-1959 [dostęp 2022-08-15] (ang.).
- Russell Barlow, A grammar of Ulwa (Papua New Guinea), Berlin: Language Science Press, 2023 (Comprehensive Grammar Library 6), DOI: 10.5281/zenodo.8094859, ISBN 978-3-96110-415-4, ISBN 978-3-98554-073-0 (ang.).
- William A. Foley, The Languages of the Sepik-Ramu Basin and Environs, [w:] Bill Palmer (red.), The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018 (The World of Linguistics 4), s. 197–432, DOI: 10.1515/9783110295252-003, ISBN 978-3-110-29525-2, OCLC 1041880153 (ang.).
Linki zewnętrzne
- Ulwa. Endangered Languages Project. [dostęp 2023-11-24]. (ang.).