Jadwiga Hryniewiecka
 Jadwiga Hryniewiecka w tańcu z czynelami (1934) | |
| Data i miejsce urodzenia |
20 czerwca 1903 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
tancerka, choreograf, pedagog |
| Współmałżonek | |
| Odznaczenia | |
       | |
Jadwiga Hryniewiecka (ur. 20 czerwca 1903 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 19 czerwca 1988 w Warszawie) – tancerka, choreograf, baletmistrzyni i pedagog. Współzałożycielka Zespołu Tańca Ludowego „Harnam” i pierwszy choreograf PZLPiT „Mazowsze”.
Życiorys
Urodziła się 20 czerwca 1903 w Niżnym Nowogrodzie. Do Polski przybyła wraz rodziną w 1918 i osiedliła się w Warszawie. W latach 1919–1924 uczyła się w Szkole Tańca Scenicznego i Umuzykalnienia Tacjanny i Stefana Wysockich. Następnie uczyła się w Paryżu m.in. akrobatyki i w Dreźnie w szkole Mary Wigman.
Pracę zawodową rozpoczęła w sezonie 1925/26 w Teatrze „Reduta” w Wilnie jako kierownik działu plastyki ruchu scenicznego. W 1927 podjęła współpracę z Leonem Schillerem, pracując z mężem Dobiesławem Damięckim. Od 1934 pełniła rolę baletmistrza i choreografa w Teatrze Wielkim. Współpracowała z wszystkimi ważniejszymi teatrami w II RP.
W 1945 stworzyła sławną choreografię do spektaklu w reż. Leona Schillera Krakowiacy i Górale wystawionego w Teatrze Wojska Polskiego. W latach 1945–1948 była baletmistrzynią Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego[1]. W 1947 założyła ZTL „Harnam”, w którym była dyrektorem artystycznym i pierwszym choreografem przez kolejne 30 lat. Na zaproszenie Tadeusza Sygietyńskiego została pierwszym choreografem „Mazowsza”. Współpracowała też m.in. z RZA WP, „Starówką” oraz Teatrem TV. Kształciła również instruktorów amatorów na kursach SPARA w ośrodku w Skolimowie.
W 1978 odeszła z „Harnama” na emeryturę. W 1986 obchodziła jubileusz 65-lecia pracy artystycznej. Przekazała wspomnienia, dokumentację i pamiątki swojej działalności, jakie zdołała przechować, wychowankowi Włodzimierzowi Tomaszewskiemu, który na tej podstawie przygotował pierwsze szerokie opracowanie biograficzne Hryniewieckiej[2].
Zmarła 19 czerwca 1988 w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 121-3-8)[3].
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1958)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1978)
- Krzyż Kawalerski Order Odrodzenia Polski (1962)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal Miasta Łodzi za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury i sztuki (1976)
- Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa „Polonia”
- Honorowa Odznaka miasta Łodzi (1960)
- Odznaka honorowa Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (1986)[4]
Nagrody
- Nagroda Miasta Łodzi w dziedzinie upowszechnienia kultury (1962)
- nagroda na VIII FTPP w Toruniu za choreografię do przedstawienia Kulig Leona Schillera w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie i Elblągu (1966)
Przypisy
- ↑ Hryniewiecka, Jadwiga [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2025-04-07].
- ↑ Włodzimierz Tomaszewski, Taneczna miłość Jadwigi Hryniewieckiej [w:] Jadwiga Hryniewiecka, 5 TAŃCÓW POLSKICH., 1990.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JAN SUGINT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].
- ↑ Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], www.zaiks.org.pl [dostęp 2025-04-07].
- ↑ Jadwiga Hryniewiecka – wyzwolona tancerka, teatralna eksperymentatorka i ekspresyjna choreografka [online], taniecPOLSKA [dostęp 2025-04-07].
- ↑ Jadwiga Hryniewiecka w bazie filmpolski.pl
Bibliografia
- Paweł Pietrzyk, Sebastian Formański: Fabryka Tańca: Historia Zespołu Tańca Ludowego „Harnam”. Łódź: 2012.
- Włodzimierz Tomaszewski, Taneczna miłość Jadwigi Hryniewieckiej [w:] Jadwiga Hryniewiecka, 5 TAŃCÓW POLSKICH. Warszawa 1990.
- Włodzimierz Tomaszewski, Jadwiga Hryniewiecka (1903–1988) [w:] Życie Warszawy Nr 145 (13831) z 23 czerwca 1988 r.
- Historia Zespołu. harnam.pl. [dostęp 2015-11-28].
- Twórcy. harnam.pl. [dostęp 2015-11-28].
- Hryniewiecka Jadwiga. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2013-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-04)].