Teatr Telewizji

Teatr Telewizji – instytucja działająca w Telewizji Polskiej, zajmująca się produkcją i emisją telewizyjnych przedstawień teatralnych.

Teatr Telewizji do lipca 2013 r. posiadał samodzielną redakcję działającą na wzór normalnego repertuarowego teatru, dawniej również dyrektora dysponującego samodzielnym budżetem, kierowników literackich, budował linię repertuarową, wybierał teksty warte inscenizowania, wynajmował aktorów, prowadził próby, projektował oraz budował scenografię i dawał na antenie premierę.

Spektakle Teatru Telewizji obecnie emitowane są na antenie TVP1 i TVP Kultura, a dawniej w TVP2 (jako Studio Teatralne Dwójki)^[1][2]. Teatr posiada dwie sceny – normalną i Scenę Świata, na której spektakle pojawiają się kilka, kilkanaście razy do roku, część z nich jest realizowana na żywo ze studiów TVP w Warszawie.

Znak graficzny Teatru Telewizji stworzył Janusz Kaczkowski^[3].

Pierwszy spektakl Teatru Telewizji pt. Okno w lesie, w reżyserii Józefa Słotwińskiego, wyemitowano 6 listopada 1953 ze studia telewizyjnego przy ul. Ratuszowej w Warszawie^[4]. W czasie swojej długoletniej działalności Teatr Telewizji wyprodukował ponad 4 tysiące spektakli. Początkowo przedstawienia nadawane były „na żywo” ze studia telewizyjnego. Od końca lat 50. pojawiła się możliwość rejestrowania programu, i stopniowo odchodzono od nadawania przedstawień na żywo. Wtedy do użycia weszły różne środki filmowe, takie jak wielokrotne nagrywania ujęć, kręcenie scen w plenerze, tzw. „dokrętki” filmowe i użycie montażu. W latach 70. wprowadzono pierwsze spektakle nagrywane w kolorze^[4]. W 2012 r. otrzymał Perłę Honorową Polskiej Gospodarki (w kategorii kultura), przyznawaną przez redakcję Polish Market^[5]. 22 kwietnia 2013, z okazji Roku Aleksandra Fredry, TVP1 przygotowała 3 jednoaktówki tego autora (nazwane wspólnie „Trzy razy Fredro”), emitowane na żywo z 3 różnych studiów TVP – w Katowicach, Krakowie i Warszawie.

• Adam Hanuszkiewicz (1957–1963) – Dyrektor Artystyczny. Główny reżyser
• Jerzy Antczak (1963–1975) – Dyrektor Artystyczny. Główny reżyser
• Marina Samet-Niecikowska (1976)
• Jan Paweł Gawlik (1977–1981) – Redaktor Naczelny
• Jerzy Koenig (1982–1996) – Redaktor Naczelny
• Mirosław Bork (1997–1998) jako dyrektor „Telewizyjnej Agencji Produkcji Teatralnej i Filmowej”^[6].
• Jacek Weksler (1999–2003) w strukturze „Telewizyjnej Agencji Produkcji Teatralnej i Filmowej” jako zastępca dyrektora ds. Teatru
• Paweł Konic (2004–2005)
• Wanda Zwinogrodzka (2006–2012)
• Krzysztof Domagalik (2013)
• Wojciech Majcherek (2013–2020) w strukturze TVP Kultura
• Ewa Milles-Lacroix (2017–2020) w strukturze „Agencji Kreacji Teatru Telewizji”
• Kalina Zalewska (2020) w strukturze „Agencji Kreacji Teatru Telewizji”; od stycznia do 30 kwietnia 2021 w strukturze odtworzonego Teatru Telewizji
• Kalina Cyz (od maja 2021)

Do innych osób związanych z organizacją Teatru Telewizji Polskiej należeli:

• Stanisław Marczak-Oborski (1959–1964) Kierownik Naczelnej Redakcji Programów Teatralnych
• Jan Kłossowicz (1963–1969) – Kierownik Redakcji Klasyki
• Ernest Bryll (1965–1973) – Kierownik Literacki
• Henryk Bieniewski (1968–1975) – Kierownik Naczelnej Redakcji Programów Teatralnych
• Jan Buchwald (1975–1982) – organizator Studia Teatralnego Dwójki i z-ca redaktora naczelnego Teatru Telewizji

Najstarszym zachowanym w całości spektaklem Teatru Telewizji jest, oparty na głośnej sztuce Jeana Giraudoux, Apollo z Bellac, w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. W rzeczywistości prawdziwa premiera tej sztuki miała miejsce kilka lat wcześniej – 17 marca 1958, lecz nie zachowało się nagranie z tego przedstawienia. Z tego względu po 3 latach powtórzono ten spektakl w niezmienionej obsadzie. Ponowna emisja telewizyjna nastąpiła 10 lipca 1961.

Poniżej lista 100 najlepszych w historii Teatru Telewizji przedstawień teatralnych, wytypowanych w sierpniu 1999 r. przez Akademię Teatru Telewizji.

• Teatr Sensacji
• Teatr Polskiego Radia

• Oficjalna strona Teatru Telewizji
• Złota Setka na stronie www.tvp.pl
• Teatr Telewizji na portalu www.imdb.com w bazie IMDb (ang.)
• Teatr Telewizji na portalu www.encyklopediateatru.pl