Janowiec skrzydlaty

Janowiec skrzydlaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	janowiec
Gatunek	janowiec skrzydlaty
	Nazwa systematyczna
	Genista sagittalis L.; Sp. pl. 2:710. 1753
Synonimy
	Chamaespartium sagittale (L.) P.E.Gibbs; Cytisus sagittalis (L.) Koch; Genista delphinensis Verl.; Genistella sagittalis (L.) Gams; Pterospartum sagittale (L.) Willk.;
	Chamaespartium sagittale (L.) P.E.Gibbs; Cytisus sagittalis (L.) Koch; Genista delphinensis Verl.; Genistella sagittalis (L.) Gams; Pterospartum sagittale (L.) Willk.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Janowiec skrzydlaty^[5], janowczyk skrzydlaty^[6] (Genista sagittalis L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae). Jest szeroko rozpowszechniony w Europie południowej od Hiszpanii na zachodzie po Ukrainę na wschodzie. Północna granica zasięgu biegnie przez Francję, Belgię, Niemcy, Czechy, Węgry i Rumunię^[4]. W Polsce bardzo rzadko dziczejący na skrajach lasów i na murawach^[6] w powiecie przeworskim^[5]. Uprawiany jest w ogrodach skalnych^[4].

Morfologia

Pokrój: Kępiasto rozrastający się półkrzew, z pędami silnie rozgałęzionymi u nasady, osiągającymi od kilku do 30 cm wysokości^[5].
Łodyga: Poszczególne gałązki wzniesione lub podnoszące się i charakterystycznie szeroko oskrzydlone. Skrzydełka zielone, błoniaste, przerywane w 3–6 węzłach. W górze łodygi gęsto owłosione, w dole łysiejące^[5].
Liście: Pojedyncze, wyrastają z węzłów naprzemiennie – raz z jednej, raz z drugiej strony łodygi. Siedzące, bez przylistków, o blaszce cienkiej, eliptycznej do lancetowatej – do 22 mm długości i 8 mm szerokości. Szczyt blaszki zaokrąglony lub zaostrzony. Blaszka początkowo owłosiona, później z wierzchu przynajmniej łysiejąca^[5].
Kwiaty: Zebrane po 4–20 w zbite, kulistawe do jajowatych grona na szczytach gałązek. Oś kwiatostanu, szypułki (długości do 3 mm) i kielichy gęsto owłosione. Kwiaty wsparte wąskimi przysadkami o długości do 5,5 mm. Na szypułkach znajduje się także para szydlastych podkwiatków o długości do 3,5 mm. Kielich dwuwargowy, o długości do 9 mm. Korona kwiatu żółta o budowie typowej dla kwiatu motylkowego. Żagielek odwrotnie jajowaty, na szczycie wycięty. Wszystkie płatki równej długości^[5].
Owoce: Strąki płaskie z wypukłościami nad nasionami. Są przylegająco owłosione i osiągają do 20 mm długości przy 5 mm szerokości^[5].

Biologia i ekologia

Półkrzew^[5], wieloletni hemikryptofit^[7]. Kwitnienie trwa od maja do lipca^[5].
Siedlisko: Rośnie w zbiorowiskach suchych wrzosowisk janowcowych ze związku Calluno-Genistion na obrzeżach lasów i w widnych lasach^[7], lasach liściastych, w atlantyckich lasach mieszanych i iglastych oraz w lasach górskich^[4]. W Polsce w miejscach nasłonecznionych, na murawach i w widnych lasach sosnowych^[5].
Liczba chromosomów 2n=44, 48^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-19] (ang.).
1 2 Genista sagittalis L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-10-19].
1 2 3 4 L. LopezL.L. Poveda L. LopezL.L., Genista sagittalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-10-19] (ang.).
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 20.
1 2 3 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 261. ISBN 83-01-14342-8.
1 2 Genista sagittalis L.. [w:] Info Flora [on-line]. [dostęp 2017-10-19].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-19] (ang.).

[tpl-3] 1 2 Genista sagittalis L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-10-19].

[iucn-4] 1 2 3 4 L. LopezL.L. Poveda L. LopezL.L., Genista sagittalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-10-19] (ang.).

[szafer-5] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 20.

[rutkowski-6] 1 2 3 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 261. ISBN 83-01-14342-8.

[info-7] 1 2 Genista sagittalis L.. [w:] Info Flora [on-line]. [dostęp 2017-10-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]