Jaskinia Koralowa

Jaskinia Koralowa

Plan jaskini
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Położenie	Sokole Góry
Właściciel	Lasy Państwowe
Długość	375[1] m
Głębokość	35,4[1] m
Wysokość otworów	327[1] m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	28[1] m
Ekspozycja otworów	ku górze
Kod	J.Cz.I-03.22
Położenie na mapie Olsztyna Jaskinia Koralowa
Położenie na mapie Polski Jaskinia Koralowa
Położenie na mapie województwa śląskiego Jaskinia Koralowa
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Jaskinia Koralowa
Położenie na mapie gminy Olsztyn Jaskinia Koralowa
50°43′52″N 19°16′45″E/50,731111 19,279167
Strona internetowa

Jaskinia Koralowa – jaskinia na Wyżynie Krakowsko Częstochowskiej^[1]. Znajduje się na wzgórzu Pustelnica w rezerwacie Sokole Góry w miejscowości Olsztyn w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim^[2]. Jest jedną z najciekawszych jaskiń na Jurze, ma znaczną długość i urozmaicone korytarze. Jej nazwa pochodzi od dawniej występujących w niej koralowatych nacieków – niestety zostały zniszczone przez poszukiwaczy szpatu^[3].

Od parkingu przy rezerwacie przyrody Sokole Góry prowadzi do jaskini szlak turystyczny i ścieżka dydaktyczna. Otwór jaskini znajduje się w leju pod bukiem i jest ogrodzony żerdkami. Zwiedzanie jaskini jest zabronione, wymaga zresztą specjalistycznego sprzętu i umiejętności posługiwania się nim^[1].

Poziomy, trójkątny otwór jaskini ma średnicę 1,5 m, pod nim jest studnia o głębokości 20 m, przy jej dnie Sala Wejściowa o szerokości 14 m i wysokości do 5 m. W jej stropie są kotły wirowe, spąg pokryty jest wapiennym rumowiskiem zmieszanym z gliną oraz spróchniałymi gałęziami i pniami, które wpadły przez studnię. W zachodniej ścianie Sali Wejściowej oraz w stropie są kilkumetrowej długości korytarzyki oraz Salka nad Progiem. Z północnej części Sali Wejściowej jest przejście do Sali Gotyckiej. Jej najniższe miejsce było dawniej ponorem, obecnie jest tutaj odkopana przez grotołazów studnia o głębokości 9 m. Na wysokości 2 m w Sali Gotyckiej jest taras prowadzący do Waru – górnego jej piętra. Obok małego okna zwanego Uchem Igielnym jest bardzo ciasne przejście do małej salki ze stalaktytami^[1].

Przy stropie Sali Gotyckiej zaczyna się korytarz o długości 20 m, kończący się nad 6-metrowym progiem, którym zaczyna się Sala MGG o dnie pokrytym dużymi skałami. Jest między nimi 5 metrowa studzienka prowadząca do końcowych partii Waru. Ta część jaskini jest trudno dostępna, dlatego też zachowały się w niej takie formy kalcytowych nacieków jak żebra naciekowe, stalaktyty i nacieki wełniste. W końcowej części sali MGG jest niewielka salka o długości 4 m, szerokości 2 m i wysokości 0,8 m z licznymi naciekami, w tym stalaktytami sferolitycznymi^[1]. Z zachodniego końca Sali Gotyckiej stromo w górę biegnie korytarz o ogładzonych ścianach, zwany Rurą lub Pochyłym Korytarzem. Doprowadza do górnej sali zwanej Salą Zawaliskową^[1]. Kazimierz Kowalski pisał o niej: „wydłużona w kierunku NW, rozległa, choć dość niska. Strop jest nierówny, ze śladami odpadania głazów, dno pokryte blokami skalnymi. Zaraz przy wejściu wznosi się w prawo ślepa odnoga zakończona kominem. Komin ten, zablokowany głazami, łączyć się musi szczelinami z powierzchnią, bo czuje się tu prąd powietrza przedostający się do jaskini, podczas gdy cała jej reszta ma powietrze zupełnie spokojne. Widoczne są tu również korzenie drzew. Pod odnogą stożek rumowiska, piasku i gliny. Najpiękniejszą częścią jaskini jest korytarz końcowy (Korytarz Koralowy – J.Z.), dość niski, biegnący ku NW z końca sali. W stropie jego widać zwisające czarne korzenie drzew, tu i ówdzie spojone miękkim i porowatym, martwicę przypominającym naciekiem. Na dnie stalagmity i skorupy również z białego nacieku. W kilku miejscach spotyka się charakterystyczne nacieki w kształcie korali...”^[4]

Jaskinia wytworzyła się w wapieniach pochodzących z jury późnej^[1].

W jaskini zimują nietoperze. K. Kowalski stwierdził, że w latach 1949–1952 w Jaskini Koralowej zimowało ponad 100 nocków dużych, około 25 podkowców małych, pojedyncze nocki Natterera, nocki rude i łydkowłose oraz gacki brunatne. W latach 50. występowała kolonia nocka orzęsionego, jednego z najrzadszych nietoperzy Polski, później jednak kolonia ta zanikła. Najpospolitszy w latach 50 podkowiec mały, z Jaskini Koralowej, podobnie jak i z innych grot Sokolich Gór zniknął w połowie lat 90. Obecnie liczba nietoperzy zimujących w Jaskini Koralowej utrzymuje się na w miarę stałym poziomie kilkudziesięciu osobników, a w ostatnich latach obserwuje się wzrost ich liczby – np. 10 lutego 1996 r. zimowało w jaskini co najmniej 99 nocków dużych, 7 nocków Natterera, 3 gacki brunatne i 1 nocek wąsatek. Czasem zdarza się zaobserwować wyjątkowo rzadkie gatunki, takie jak nocek Bechsteina czy nocek orzęsiony. Jaskinia Koralowa jest jednym z 50 największych zimowisk nietoperzy w Polsce^[1].

Otwór jaskini był zawalony ziemią, pniami drzew i gruzem. Odgrzebali go poszukiwacze szpatu w latach międzywojennych i to oni są odkrywcami jaskini. W trakcie wydobywania z niej kalcytu zniszczyli szatę naciekową korytarzy górnego poziomu, zwanych Korytarzem Szpatowców. Lokalizację i krótki opis jaskini podał K. Maślankiewicz w 1937 r.^[1] W 1948 r. Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej zamierzało udostępnić jaskinię do turystycznego zwiedzania, nie doszło jednak do tego. Jaskinię wielokrotnie badali grotołazi. W 1962 r. odkryli ciąg korytarzy War. W 1966 r. na otworze jaskini założono kratę, szybko jednak została zniszczona. W połowie lat 90. XX wieku członkowie Speleoklubu Częstochowskiego w dawnym ponorze jaskini wybrali studnię o głębokości 9 m^[1].

Genezę jaskini opisał Z. Wójcik w 1968, jej nacieki A.W. Skalski w 1972, a ich genezę R. Gradziński i Z. Wójcik w 1961. Mikroklimat jaskini badali Z. Goliarzewski i inni w 1960 oraz Z. Łęski w 1971. W 1992 K. Jędrzejko i A. Ziober przeprowadzili kompleksowe badania ekologiczne. Pierwszy plan jaskini wykonał K. Kowalski w 1949, obecny, uaktualniony J. Zygmunt i M. Szelerewicz w 2009^[1].

W Jaskini Koralowej kręcono niektóre sceny filmu „Wyprawa pod podszewkę Alp”^[3].

• 
  Ogrodzony lej jaskini
• 
  Otwór studni