Jeżowa

Jeżowa

wieś
Jeżowa z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	lubliniecki
Gmina	Ciasna
Wysokość	250 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	531[1]
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-793[2]
Tablice rejestracyjne	SLU
SIMC	0130613
Położenie na mapie gminy Ciasna Jeżowa
Położenie na mapie Polski Jeżowa
Położenie na mapie województwa śląskiego Jeżowa
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego Jeżowa
50°46′05″N 18°34′28″E/50,768056 18,574444[3]
Strona internetowa

Jeżowa (niem. Jezowa) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Ciasna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Wieś powstała w XIV stuleciu. 20 grudnia 1422 roku książę Bernard, właściciel Dobrodzienia przekazał Jeżową w darze swojemu rycerzowi Hansowi, który zginął potem w walce z husytami, a w roku 1434 od jego córki Siguny odkupił Jeżową Jan Stroll z Pawonkowa. Stroll, oprócz synów Jana i Piotra, miał dwie córki: Elżbieta wyszła w 1466 roku za Bartłomieja Biesa; Katarzyna wstąpiła do klasztoru w Czarnowąsach, rezygnując z dochodów Jeżowej pod warunkiem, że bracia będą wypłacać klasztorowi 4 grzywny rocznie. Właściciele Jeżowej, podobnie jak i innych miejscowości, bezustannie się zmieniali, u schyłku XVIII wieku byli nimi m.in. dwaj pruscy kapitanowie Feliks von Stümer i Dionizy von Jeanneret (dorobił się generalskich szlif). Tutaj urodził się w 1817 roku Jan Baptysta Respondek – wykładowca seminarium duchownego w Poznaniu i poseł do parlamentu pruskiego, oraz Grzegorz Erlebach wyświęcony w 1979 roku, aktualnie jest audytorem Trybunału Roty Rzymskiej (Rota Romana, najwyższy sąd papieski). Od roku 1905 istniała formalnie szkoła dokształcająca dla chłopców, w której przez dwa lata uczono rolnictwa, sadownictwa, zasad nawożenia i innych pożytecznych rzeczy, ale w praktyce ta wiejska szkoła zawodowa działała tu dość anemicznie. Jesienią 1910 roku próbowano ją wreszcie "rozruszać". Miało do niej uczęszczać dobrowolnie 32 chłopców w wieku od 14 do 18 lat, jednak frekwencja nie była zbyt wysoka. W listopadzie 1867 roku stanęła w Jeżowej nowoczesna murowana szkoła. Jej budynek stoi zresztą do dzisiaj. W 1926 roku wybudowano nową szkołę wydając na ten cel 27 tys. marek, plus 1440 marek na boisko sportowe w zachodniej części wsi. W roku 1929 szkoły dokształcające doczekały się również dziewcząt, które zajmowały się szyciem i gotowaniem. We wsi konsekrowany w 1960 roku kościół św. Jadwigi Śląskiej, o pięknie zdobionym wnętrzu. W pobliżu lasy mieszane (dęby, buki), 2 km w kierunku zachodnim, na Przywarach, rezerwat cisów utworzony w 1957 roku na obszarze 8 ha, a przy starej leśniczówce Sobkowe czysty drzewostan bukowy. Ze wzniesienia, które nazywane jest Jeżowską Górką (289 m n.p.m.) rozległy widok na dolinę Liswarty, dostrzec stąd można również zabytkowy kościół w Lubecku oraz inne obiekty. Jest to końcowy fragment długiej i wysokiej wydmy polodowcowej. W tym najwyższym w gminie Ciasna punkcie postawiono w roku 1926 drewnianą wieżę triangulacyjną, służącą głównie do pomiaru terenu metodą trójkątów. Wieża po 50 latach zawaliła się. Na jej miejscu wybudowano nową wieżę przeciwpożarową. Podczas I wojny światowej (1914-1918) powołano na front 73 mężczyzn, z których 27 poległo, a tablica z ich nazwiskami umieszczono w kapliczce. Plebiscyt w marcu 1921 roku przyniósł w Jeżowej 219 głosów za Niemcami i 158 za Polską. Liczba mieszkańców Jeżowej wynosiła w roku 1819 – 473, w roku 1867 – 593, w roku 1910 – 660, rozwijając się w tempie raczej umiarkowany. Obecnie liczba ta zmalała do 550 osób. Powierzchnia Jeżowej to 946 ha, w tym 718 ha użytków rolnych i 133 ha lasu.

W 1936 władze hitlerowskie, chcąc zatrzeć słowiańskie pochodzenie nazwy wsi, przemianowały ją na Kreuzenfeld (w dosłownym tłumaczeniu "krzyżowe pole")^[6]. Do 1936 r. na pieczęci gminnej Jeżowej widniał wizerunek utworzony od jej nazwy - jeż. Było to godło mówiące, czyli wskazujące na nazwę miejscowości^[7].

We wsi znajduje się kościół św. Jadwigi z lat 1958–1960.

• 
  Kościół po remoncie wieży
• 
  Poświęcenie wieży
• 
  Oświetlenie kościoła

• strona poświęcona kościołowi w Jeżowej