Jerzy Adamski (krytyk)

Jerzy Adamski
Data i miejsce urodzenia

23 stycznia 1922
Gdańsk

Data i miejsce śmierci

18 listopada 2001
Warszawa

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • Historia literatury francuskiej. Zarys
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Grób krytyka literackiego Jerzego Adamskiego na cmentarzu wojskowym na Powązkach

Jerzy Adamski (ur. 23 stycznia 1922[1] w Gdańsku[1], zm. 18 listopada 2001 w Warszawie) – polski krytyk literacki i teatralny, także tłumacz literatury włoskiej i francuskiej, eseista, pisarz, pedagog oraz pracownik naukowy[2][1], doktor filologii romańskiej[1], wykładowca[1]. Członek Klubu Krytyki Teatralnej. Recenzent m.in. „Kultury” i „Expressu Wieczornego”.

Rys biograficzny

Przed wojną był harcerzem 17 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej na warszawskiej Pradze. W czasie wojny był sekcyjnym w praskich Grupach Szturmowych Szarych Szeregów. Działał jako żołnierz Armii Krajowej[1]. Brał udział w powstaniu warszawskim[1], był dowódcą 111 plutonu w Zgrupowaniu „Krybar”[3]. Następnie trafił do niewoli w stalagu.

W 1941 zdał maturę, w 1949 ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskał tytuł magistra filologii romańskiej. Następnie prowadził działalność pedagogiczną – na Uniwersytetach Wrocławskim i Warszawskim oraz w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. Później, w latach 1961–1989, był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, a w latach 1966–1970 – prorektorem tej uczelni[3].

W okresie PRL był członkiem PZPR[4]. W latach 1984–1989 był zatrudniony jako samodzielny pracownik naukowy w Akademii Nauk Społecznych przy KC PZPR[3].

Krytyką literacką zajął się w roku 1946 na łamach prasy literackiej[1]. W roku 1952 został członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Przegląd Kulturalny”, na stanowisku tym pracował do 1961[1]. Udzielał się też jako krytyk teatralny w rozmaitych gazetach i czasopismach. Wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie.

W 1962 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych[3].

Odbył też studia za granicą (Rzym, Londyn, Paryż).

Współpracował też z wieloma polskimi teatrami jako tłumacz, autor adaptacji oraz konsultant dramaturgiczny. Brał udział w przygotowywaniu inscenizacji m.in.: Adama Hanuszkiewicza, Romana Kłosowskiego, Jerzego Rakowieckiego, Olgi Koszutskiej, Augusta Kowalczyka, Stefanii Domańskiej, Mieczysława Górkiewicza. W 1988 wystąpił w spektaklu Teatru Telewizji Samobójca w reżyserii Kazimierza Kutza.

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-2-6)[5].

Publikacje

Zbiory szkiców i esejów

  • Dramat i scena francuska wieku Oświecenia (Zarys historii teatru starożytnego i zachodnio-europejskiego, z. 9 – Państwowy Instytut Sztuki, 1953)[2]
  • Świat wolteriański (Szkice literackie – Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1957)[1]
  • Poszukiwanie ideału kultury (Szkice – Wydawnictwo Literackie, 1964)[1]
  • Modele miłości i wzory człowieczeństwa. Szkice z literatury włoskiej (1974)
  • Teatr z bliska – pamiętnik teatralny z lat 1971–1981 (1981)
  • Dno oka (1984)
  • Obrona teatru dramatycznego (1986)
  • Amen (1989)
  • Katastrofa kultury (1989)
  • Samopoczucie kulturalne Polaków (1990)
  • Szkice wytworne, czyli Tematy konwersacji salonowej (1990)
  • Inteligencja bez maski: paradoksy inteligenckiej mentalności (1997)
  • Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana (2000)

Inne

Nagrody i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Bartelski 1977 ↓, s. 9.
  2. 1 2 3 Leszek M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Warszawa: Agencja Autorska, 1970, s. 9.
  3. 1 2 3 4 Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV w Warszawie na Pradze: monografia szkoły. Henryk Sowiński [opr.]. T. 4: Nieprzeciętni wychowankowie w historii szkoły 1885–2015. Warszawa: Koło Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV w Warszawie na Pradze, 2015. ISBN 978-83-61880-55.
  4. ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 11. ISBN 83-223-2073-6.
  5. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
  6. ↑ Nagrody "Trybuny Ludu" 1984 r., "Trybuna Ludu", nr 149, 23 czerwca 1984, s. 2.
  7. ↑ M.P. z 1997 r. nr 57, poz. 554

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.