Jerzy Orlicz

Urodził się jako jedyny syn Kazimierza Orlicza i Wandy z domu Szymanek. Jego rodzina pochodziła z Okocimia. Ojciec, architekt, był inspektorem budowlanym w Bydgoszczy i zaprojektował m.in. szpital im. dr. Jurasza. Matka była nauczycielką. W czasie okupacji niemieckiej uczył się potajemnie i pracował przymusowo przy ul. Marcinkowskiego, co zapoczątkowało jego zainteresowanie kinem. Jego ojciec został aresztowany przez Gestapo w 1944 roku i zginął w marcu 1945 roku podczas ewakuacji obozu w Stutthofie^[5]. Po wojnie Orlicz kontynuował naukę w Gimnazjum im. M. Kopernika, a następnie w I Gimnazjum im. L. Waryńskiego. Przyjaźnił się z Jerzym Hoffmanem i Bohdanem Porębą. W 1950 roku rozpoczął służbę wojskową, a po jej zakończeniu pracował w Narodowym Banku Polskim. W 1956 roku ukończył zaocznie Technikum Ekonomiczne w Poznaniu, uzyskując tytuł technika ekonomii^[6].

W czasie II wojny światowej jego ojciec został aresztowany przez Gestapo i zginął w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof. Jerzy Orlicz jako 14-latek został zmuszony do pracy przymusowej w przedsiębiorstwie budowlanym usytuowanym przy ul. Marcinkowskiego, naprzeciw kina Orzeł. W 1945 roku, podczas walk o Bydgoszcz, wraz z matką został uratowany z pożaru budynku przy placu Kościeleckich.

W okresie okupacji niemieckiej uczęszczał do niemieckich szkół dla Polaków^[1], a także uczył się potajemnie języka angielskiego.

Po wojnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika oraz w I Gimnazjum im. Ludwika Waryńskiego w Bydgoszczy. W latach 1950–1953 odbywał zasadniczą służbę wojskową w 32 Budziszyńskim Zmechanizowanym Pułku Piechoty w Kołobrzegu, którą zakończył w stopniu kaprala. W 1956 roku, z inicjatywy przełożonych z NBP, ukończył zaocznie Technikum Ekonomiczne w Poznaniu, uzyskując tytuł technika ekonomii.

W latach 1949–1975 pracował w Narodowym Banku Polskim, m.in. jako starszy inspektor kredytowy. Od 1976 roku zatrudniony był w Okręgowym Przedsiębiorstwie Rozpowszechniania Filmów w Bydgoszczy^[7], początkowo jako kierownik działu rozpowszechniania filmów fabularnych, a następnie również jako kierownik działu reklamy. Z pracy odszedł w 1991 roku, przechodząc na wcześniejszą emeryturę w wyniku reorganizacji przedsiębiorstwa.

Od 1958 roku związany z DKF „Mozaika”^[8] działającego przy Zespole Szkół Chemicznych w Bydgoszczy – początkowo jako współzałożyciel, od 1961 roku prezes. Prowadził klub przez 38 lat, aż do 1999 roku. Klub należał do najaktywniejszych młodzieżowych DKF-ów w Polsce. Organizował projekcje filmowe, cykle tematyczne, prelekcje i spotkania z twórcami. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Małgorzata Braunek, Bogusław Linda, Laura Łącz i Peter Bacso^[9].

Klub współpracował z ambasadami, ośrodkami kultury i klubami z NRD, Węgier, RFN czy Francji. Orlicz uczestniczył w międzynarodowych seminariach filmowych i inspirował młodzież do poznawania kina. Wspierał edukację filmową w Pałacu Młodzieży i był prelegentem wielu wydarzeń^[10].

Pod kierownictwem Orlicza DKF „Mozaika” współorganizował Ogólnopolski Przegląd Filmów Amatorskich „Bydfama” oraz liczne przeglądy filmowe, sesje tematyczne i seminaria. Klub miał charakter nie tylko edukacyjny, ale i środowiskotwórczy, gromadząc osoby zainteresowane kinem artystycznym i krytycznym spojrzeniem na film.^[3]

Zasiadał w jury Międzynarodowego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen (1991), Lipsku (1993), a w 1996 roku był przewodniczącym jury w Krakowie. Uhonorował wówczas film Quest, który zdobył Oscara^[11].