John Rhys-Davies
Rhys-Davies podczas festiwalu Off Plus Camera w Krakowie, 2013 | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 maja 1944 |
|---|---|
| Zawód |
aktor |
| Współmałżonek |
Suzanne Wilkinson (1966–2010; jej śmierć) |
| Lata aktywności |
od 1964 |
Podpis aktora | |
John Rhys–Davies (ur. 5 maja 1944 w Ammanford[1][2]) – brytyjski aktor i producent filmowy. Odtwórca roli krasnoluda Gimlego i głosu Drzewca w ekranizacji powieści J.R.R. Tolkiena Władcy Pierścieni[3], a także jako Sallah w filmach Poszukiwacze zaginionej Arki (1981) Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989)[4] oraz Indiana Jones i artefakt przeznaczenia (2023)[5]
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Ammanford[6] w Walii jako syn Mary Margaretty Phyllis Jones, pielęgniarki[7], i Rhysa Daviesa, inżyniera mechanika[8]. Wkrótce jego rodzina przeprowadziła się do Afryki[6]. Wychowywał się w Tanganice i Salisbury w Wiltshire. Na początku lat pięćdziesiątych jego rodzina mieszkała przez kilka lat w Kongwa, Dar es Salaam, Moshi i Mwanza w Tanzanii, podczas gdy jego ojciec służył tam jako oficer policji kolonialnej.
John Rhys-Davies kształcił się w Truro[9]. Ukończył język angielski na Uniwersytecie Wschodniej Anglii[10], był jednym z pierwszych 105 przyjętych studentów i założył tam Towarzystwo Dramatyczne. Uczył się aktorstwa w County Secondary School w Watton. Został przyjęty do Royal Academy of Dramatic Art[9] i stał się członkiem stowarzyszonym akademii.
Kariera
Debiutował w The Maddermarket Theatre w Norwich. W 1964 przyjął rolę Garetha w operze mydlanej Crossroads, emitowanej przez kanał ITV. Potem występował gościnnie w serialach: Kapitän Harmsen (1970) z Judy Winter, The Guardians (1971) i Budgie (1971–1972) jako Laughing Spam Fritter u boku piosenkarza Adama Faitha. W 1970 trafił na londyńską scenę Mermaid Theatre w roli Sebastiana w Burzy Williama Szekspira[8]. Powrócił na szklany ekran serialu Czarny Królewicz (1974) jako Alfred Kidney i po raz pierwszy dostał się do obsady filmów fabularnych jako zawodnik rugby union w dramacie Jacka Cardiffa Penny Gold (1974) z Francescą Annis, Jossem Acklandem i Nickym Hensonem, a także w dreszczowcu Dona Siegela Wiatraki śmierci (The Black Windmill, 1974)[11] u boku Michaela Caine’a i Donalda Pleasence’a.
W 1974 wystąpił z Dolphin Theatre Company w sztuce Dylana Thomasa Under Milk Wood w Shaw Theatre. W latach 1977–1978 grał z Royal Shakespeare Company w przedstawieniach: Jak wam się podoba jako Duke Frederick Lorenzaccio Alfreda de Musseta jako kapitan Vitelli czy Henryk IV, część 1 i Henryk IV, część 2 jako kardynał Beaufort.
Znalazł się w obsadzie w telewizyjnym komediodramacie biograficznym ITV Nagi urzędnik (The Naked Civil Servant, 1975) jako Barndoor z Johnem Hurtem, serialu BBC Ja, Klaudiusz (1976) jako Makron, adaptacji telewizyjnej ITV Kupiec wenecki (1980) jako Salerio z Johnem Nettlesem i Kennethem Cranhamem, heist filmie Napad (A Nightngale Sang in Berkeley Square, 1979) jako Solicitor z Richardem Jordanem, Elke Sommer, Oliverem Tobiasem i Davidem Nivenem oraz telewizyjnym filmie biblijnym CBS Piotr i Paweł (Peter and Paul, 1981) w roli Sylwana z Robertem Foxworthem i Anthonym Hopkinsem. Za kreację w antagonisty Vasca Rodriguesa, rubasznego i obscenicznego bojownika, pełniącego w tym wypadku funkcję towarzysza głównego bohatera (Richard Chamberlain) w miniserialu NBC Szogun (1980) był nominowany do nagrody Emmy. W produkcji Stevena Spielberga Poszukiwacze zaginionej Arki (1981) i Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989)[12] u boku Harrisona Forda zagrał postać Sallaha.
Zagrał w ekranizacji powieści Waltera Scotta Ivanhoe (1982) z Jamesem Masonem, Anthonym Andrewsem i Samem Neillem[13] jako Reginald Front-de-Boeuf, komedii muzycznej Blake’a Edwardsa Victor/Victoria (1982) jako Andre Cassell z Julie Andrews, dramacie przygodowym Andrew V. McLaglena Sahara (1983) jako Rasoul, wujek dobrego przywódcy walczących plemion z Brooke Shields i Lambertem Wilsonem, filmie fantasy Miecz bohaterów (1984) jako Baron Fortinbras z Seanem Connery oraz adaptacji telewizyjnej powieści Rudyarda Kiplinga Kim (1984) jako Babu z Peterem O’Toole, filmie przygodowym J. Lee Thompsona Kopalnie króla Salomona (1985) jako Dogati z Richardem Chamberlainem i Sharon Stone, filmie z cyklu przygód Jamesa Bonda W obliczu śmierci (1987) jako generał Leonid Puszkin z Timothym Daltonem, telewizyjnym melodramacie wojennym Britannic (2000) w roli kapitana Barletta oraz ekranizacji Księgi Estery – Jedna noc z królem (One Night with the King, 2006) jako Mardocheusz[14].
Występował w serialach: BBC Ja, Klaudiusz (1976) jako Makron, ITV Robin z Sherwood (1983–1986) jako Ryszard I Lwie Serce, miniserialu ABC Wojna i pamięć (1988) jako Sammy Mutterperl, Nietykalni (1993−1994) jako agent Michael Malone oraz Sliders (1995–1997) jako profesor Maximillian Arturo.
Użyczył głosu Kassimowi w filmie animowanym Disneya Aladyn i król złodziei (1996), Makbetowi w Gargoyles (1995–1996), Man Rayowi w SpongeBob Kanciastoporty (2000−2002), Hadesowi w Lidze Sprawiedliwych (2002) oraz Tobiasowi w grze komputerowej Freelancer (2003)[15].
Życie prywatne
W grudniu 1966 poślubił Suzanne Wilkinson. Mieli dwóch synów: Bena i Toma[16]. Chociaż rozstali się w 1985, nadal byli małżeństwem. Gdy Suzanne przechodziła chorobę Alzheimera[17], pozostał blisko niej i opiekował się nią, dopóki nie zmarła[18].
W 2004 związał się z Lisą Manning. Mają córkę Maię[16].
W 2018 roku w wywiadzie dla polskiego portalu "natemat" jako gość festiwalu Warsaw Comic Con przyznał się, że jest zwolennikiem Brexitu.[19]
Filmografia
Filmy fabularne
Seriale TV
| Rok | Tytuł | Rola |
|---|---|---|
| 1976 | Ja, Klaudiusz | Makron |
| 1980 | Szogun | Vasco Rodrigues |
| 1984 | Robin z Sherwood | Ryszard I |
| 1988 | Napisała: Morderstwo | Harry Mordecai |
| Wojna i pamięć | Sammy Mutterperl | |
| 1989 | Napisała: Morderstwo | Lancaster |
| 1991 | Tajemnica mrocznej dżungli | O’Connor |
| Opowieści z krypty | Duval | |
| 1992 | Batman | Wacław „Baron” Józek (głos) |
| 1993–1994 | Nietykalni | agent Michael Malone |
| 1994 | Napisała: Morderstwo | Harry Mordecai |
| 1995–1997 | Sliders | profesor Maximillian Arturo |
| 1995 | Fantastyczna Czwórka | Thor (głos) |
| 1996 | Incredible Hulk | |
| Mortal Kombat: Defenders of the Realm | Asgarth (głos) | |
| 1995–1996 | Gargoyles | Makbet (głos) |
| 1997 | Star Trek: Voyager | Leonardo da Vinci |
| 2000−2002 | SpongeBob Kanciastoporty | Man Ray (głos) |
| 2002 | Liga Sprawiedliwych | Hades (głos) |
| Fillmore na tropie | Lenny (głos) | |
| 2006 | Super Robot Monkey Team Hyperforce Go! | kpt. Proteus (głos) |
| 2009 | Krod Mandoon i Gorejąca Klinga Ognia | Grimshank |
| 2010 | Miecz prawdy | Horace |
| 2012 | Świry | kurator muzeum |
| 2014 | Dawno, dawno temu | Paddie, kamienny troll (głos) |
| 2015 | Przygody Kota w butach | Goodsword (głos) |
| 2016 | Lwia Straż | Król Sokwe (głos) |
| Kroniki Shannary | Eventine Elessedil | |
| 2019 | OK K.O.! Po prostu walcz | Woolie Mammoth (głos) |
Przypisy
- ↑ Personalidade: John Rhys-Davies (Reino Unido) [online], InterFilmes.com [dostęp 2019-08-24] (port.).
- ↑ John Rhys-Davies [online], ČSFD.cz [dostęp 2019-08-24] (cz.).
- ↑ John Rhys-Davies [online], Listal [dostęp 2019-08-24] (ang.).
- ↑ John Rhys-Davies Biography [online], johnsonlaird.com [dostęp 2011-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (ang.).
- ↑ Indiana Jones i artefakt przeznaczenia | Film | 2023. 2025-02-06. [dostęp 2025-05-07].
- 1 2 John Rhys-Davies na BBC Wales Art [online], BBC [dostęp 2011-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (ang.).
- ↑ John Rhys-Davies - What Nationality Ancestry Race [online], Ethnicity of Celebs [dostęp 2019-08-24] (ang.).
- 1 2 John Rhys-Davies Biography (1944-) [online], Film Reference [dostęp 2019-08-24] (ang.).
- 1 2 John Rhys-Davies Pictures [online], FanPix.Net [dostęp 2019-08-24] (ang.).
- ↑ John Rhys-Davies – Actor [online], CineMagia.ro [dostęp 2017-04-27] (rum.).
- ↑ John Rhys-Davies [online], MYmovies.it [dostęp 2019-08-24] (wł.).
- ↑ John Rhys-Davies (5 de Maio de 1944) [online], Filmow.com [dostęp 2019-08-24] (port.).
- ↑ Sam Neill Update: Losing My Mind Edition [online], patricialadd.com [dostęp 2019-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (ang.).
- ↑ John Rhys-Davies [online], Rotten Tomatoes [dostęp 2019-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (ang.).
- ↑ John Rhys-Davies Životopis [online], FDb.cz [dostęp 2019-08-24] (cz.).
- 1 2 Karolina Chibowska (2018-11-04), Odtwórca roli zabawnego krasnoluda, John Rhys-Davies o fenomenie „Władcy Pierścieni” [online], Gazeta.pl [dostęp 2019-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (pol.).
- ↑ John Rhys-Davies Actor, Screenwriter [online], „TV Guide” [dostęp 2019-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (ang.).
- ↑ Rachel Mainwaring (2009-06-20), John Rhys-Davies tells of his family's Alzheimer's agony [online], walesonline [dostęp 2019-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24] (ang.).
- ↑ "Unia nie rozwiązuje problemów społeczeństwa". Gwiazda "Władcy Pierścieni" ostro o Brexit i demokracji [online], naTemat.pl [dostęp 2025-05-07] (pol.).
Linki zewnętrzne
- John Rhys-Davies w bazie Filmweb
- John Rhys-Davies w bazie IMDb (ang.)
- John Rhys-Davies w bazie Discogs.com (ang.)
- John Rhys-Davies w bazie Notable Names Database (ang.)