Julian Ney
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1943 |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
 | |
Julian Ney (ur. 24 lipca 1910 w Jaśle[1], zm. 1943 tamże[2]) – polski lekarz[3], Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[3].
Życiorys
Urodził się 24 lipca 1910 w Jaśle[1]. W 1929 roku zdał maturę w gimnazjum w Jaśle[2]. Studiował medycynę na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie[2].
W czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej w Polsce Julian mieszkał w domu, który został włączony w obszar stworzonego przez Niemców getta dla ludności żydowskiej[3][2]. Po jego prośbach, Niemcy zgodzili się, by został w domu i leczył ludzi zamkniętych w getcie[3][2].
Był członkiem Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej[4][2]. Kierował komórką konspiracyjną przygotowującą dokumenty dla ruchu oporu[4]. Umożliwił ukrywanie się wielu Żydom, wyrabiając im dokumenty w komórce ZWZ[4].
Jako lekarz uratował wielu Polaków przed wysłaniem na roboty przymusowe do III Rzeszy Niemieckiej[4].
Wspólnie ze znajomą nauczycielką Anną Bogdanowicz postanowili uratować młodą Żydówkę Sarę Diller[3][2]. Zorganizowali ucieczkę z getta dla Sary Diller i jej matki[5][2]. Pomogli zdobyć dokumenty i kryjówkę dla nich w okolicach Kielc[5].
Jesienią 1942 roku Julian Ney został aresztowany przez niemieckich okupantów[6][3] za udzieloną pomoc osobie pochodzenia żydowskiego[1] i osadzony w więzieniu w Jaśle[3]. Zginął zamęczony w trakcie przesłuchania i tortur w więzieniu Gestapo[1][2][5][3]. Sara Diller została uratowana[3].
19 września 1983 roku Instytut Yad Vashem nadał Julianowi Ney i Annie Bogdanowicz tytuły Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[1][5].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Bogdanowicz Anna, Ney Julian. kaplica-pamieci.pl. [dostęp 2024-10-14].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Bogdan Hućko: W Jaśle oddano hołd Polakom ratujących Żydów podczas okupacji niemieckiej. jaslo.naszemiasto.pl, 2024-03-20. [dostęp 2024-10-14].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Magdalena Leszczyńska: Historia pomocy - Ney Julian. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-10-14].
- 1 2 3 4 "Ich śmierć nie może zostać zapomniana". samorzad.gov.pl. [dostęp 2024-10-14].
- 1 2 3 4 Ratujący zamordowami. Ney Julian. muzeumulmow.pl. [dostęp 2024-10-14].
- ↑ Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-10-14].