Kąkolewnica

Kąkolewnica
wieś
Ilustracja
Urząd Gminy Kąkolewnica
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

radzyński

Gmina

Kąkolewnica

Liczba ludności (2021)

2308[1][2]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

21-302[3]

Tablice rejestracyjne

LRA

SIMC

1064640[4]

Położenie na mapie gminy Kąkolewnica
Mapa konturowa gminy Kąkolewnica, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kąkolewnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kąkolewnica”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kąkolewnica”
Położenie na mapie powiatu radzyńskiego
Mapa konturowa powiatu radzyńskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kąkolewnica”
Ziemia51°53′46″N 22°41′45″E/51,896111 22,695833[5]

Kąkolewnicawieś gminna we wschodniej Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Kąkolewnica (do 2010 pn. gmina Kąkolewnica Wschodnia[6][7]), której jest siedzibą[4].

Administracja

Integralne części wsi Kąkolewnica[7][4]
SIMCNazwaRodzaj
0013250Kąkolewnica Południowaczęść wsi
0013267Kąkolewnica Północnaczęść wsi
0013273Kąkolewnica Wschodniaczęść wsi
0013505Rudnikczęść wsi
1024497Starowieśczęść wsi

Do końca 2010 roku były to cztery wsie: Kąkolewnica Wschodnia, Kąkolewnica Południowa, Kąkolewnica Północna i Rudnik, z których Kąkolewnica Wschodnia stanowiła siedzibę gminy. 1 stycznia 2011 wszystkie cztery wsie połączono w jedną o nazwie Kąkolewnica[8].

Na terenie wsi funkcjonują cztery sołectwa: Kąkolewnica Wschodnia, Kąkolewnica Południowa, Kąkolewnica Północna i Rudnik[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 2319 mieszkańców[10].

Wieś królewska w starostwie kąkolewnickim w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego w 1786 roku[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Historia

17 sierpnia 1920 roku, podczas Bitwy Warszawskiej, polska Brygada Jazdy Ochotniczej w boju pod Kąkolewnicą pokonała bolszewicką 170 Brygadę Strzelców[12].

W listopadzie 1943 r. doszło tu do walki 6 batalionu Gwardii Ludowej z oddziałem Narodowych Sił Zbrojnych[13]. W grudniu 1943 r. został tu zamordowany Jakub Aleksandrowicz – dowódca Okręgu Gwardii Ludowej na Podlasiu[14].

W sierpniu 1944 r. we wsi został ulokowany tymczasowo sztab 2 Armii Wojska Polskiego. W grudniu 1944 r. zorganizowany był tu szpital 2 Armii Wojska Polskiego, który prowadził tutaj szkolenia zgrywające i inne ćwiczenia[15].

Niedaleko miejscowości leży Uroczysko Baran, w którym od jesieni 1944 do lutego 1945 rozstrzeliwano żołnierzy AK, WiN-u i BCh, dezerterów z ludowego Wojska Polskiego i ludzi uznanych za wrogów przez NKWD, Smiersz i polskie władze komunistyczne. Wyroki śmierci wykonywano metodą NKWD: ofiary miały ręce skrępowane drutem[16].

Na Uroczysku Baran pochowano przynajmniej kilkuset przeciwników „władzy ludowej”; do listopada 1945 roku zamordowano tu 1500–1800 osób.

Sport

Remiza strażacka i ośrodek kultury.

We wsi działa powstały w 1999 roku klub piłkarski Grom Kąkolewnica, który w sezonie 2023/2024 występował w IV lidze, gr. lubelskiej[17].

Przypisy

  1. Wieś Kąkolewnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-08], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-08].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 444 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 200916
  6. Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 929
  7. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741 (skan)
  9. Sołectwa i sołtysi. Gmina Kąkolewnica. [dostęp 2025-05-09].
  10. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  11. Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786
  12. Rafał Roguski. Działania jazdy ochotniczej majora Jaworskiego na Podlasiu w sierpniu 1920 roku. „Szkice Podlaskie”. 14, s. 113–115, 2006.
  13. Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 194
  14. Ryszard Nazarewicz, Armii Ludowej dylematy i dramaty, Warszawa: Oficyna Drukarska, 1998, s. 86, ISBN 83-909166-0-6, OCLC 69278377.
  15. Eugeniusz Uciński: Szlakami 2 Armii Wojska Polskiego przez Ziemię Dolnośląską, Wrocław 1976 str. 9-38
  16. Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935–1945, Warszawa 2005, s. 498.
  17. Skarb - Grom Kąkolewnica [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-01-08].

Linki zewnętrzne