Kajka

Kajka

Kajka od północnego zachodu
Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Poznań (Miłostowo)
Region	Poznański Przełom Warty
Morfometria
Powierzchnia	4,3 ha
Wymiary • max długość • max szerokość	0,3 km 0,15 km
Głębokość • średnia • maksymalna	3,5 m 11,8 m
Objętość	1,52 km³
Hydrologia
Rodzaj jeziora	glinianka
Położenie na mapie Poznania Kajka
Położenie na mapie Polski Kajka
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kajka
52°25′18″N 16°59′10″E/52,421667 16,986111

Kajka – staw na terenie Poznania, położony w jednostce obszarowej SIM Miłostowo, blisko granicy z obszarem SIM Główna^[1].

Powierzchnia lustra wody wynosi 4,3 ha, a zlewni 0,7 km². Objętość wody - 152,4 tys. m³, maksymalna głębokość - 11,8 m, a średnia 3,5 m. Ukształtowanie dna łagodne, stromo opadające. Zwierciadło wody zagłębione w stosunku do otaczającego terenu o 5–10 m, co ma wpływ na powstawanie zjawiska stratyfikacji termicznej.

Staw połączony jest z rzeką Główną rurociągiem z pompownią, należącą do Zakładów Metalurgicznych POMET. Dawniej połączenie to zapewniał nieistniejący ciek Glinianka. Wody stawu, w obiegu zamkniętym, wykorzystuje technologicznie Fabryka Łożysk Tocznych.

Staw znajduje się na terenie ogrodzonych ogrodów działkowych im. Elizy Orzeszkowej i jest przez nie otoczony ze wszystkich stron. Dojazd możliwy jest od północy - z ul. Gnieźnieńskiej (najbliższy przystanek autobusowy MPK Poznań – Urwista, linia 173).

Staw Kajka jest akwenem sztucznym i ma pochodzenie pocegielniane – stanowi gliniankę o nieregularnej lecz łagodnej linii brzegowej. Przed II wojną światową należał do rodziny Weidemannów, którzy eksploatowali glinę pomiędzy torowiskami linii kolejowych do Gniezna i Wrześni. Była to duża cegielnia Hartwig & Weidemann Ziegelwerke, z której na dzień dzisiejszy nie pozostał praktycznie żaden ślad. Wyrobisko (obecny Staw Kajka) posiadało połączenie z zakładem produkcyjnym za pomocą kolei wąskotorowej. Zakład uległ zrujnowaniu w czasie II wojny, a teren glinianki w 1952 zamieniono na uregulowany staw i założono ogrody działkowe, których jest tutaj około 500 (28 hektarów).

Kajce towarzyszy drugi, bezimienny staw, o prawie okrągłej linii brzegowej. Znajduje się kilkadziesiąt metrów na południowy zachód, na terenie tych samych ogrodów działkowych.

Woda w akwenie nie należy do najczystszych - zdarzają się tu przypadki masowego śnięcia ryb w wyniku przyduchy lub zanieczyszczeń (np. w 2008).

Staw jest widoczny z pociągów jadących linią Poznań - Gniezno.

• Kolonia Karlsbunne – osiedle robotnicze w pobliżu
• Rudnicze (Poznań)
• Szachty (Poznań)

• Anna Jabłońska, Zieleń na Głównej i Zawadach w międzywojniu, w: Kronika Miasta Poznania nr 2/2002, s.341, ISSN 0137-3552
• Magdalena Mrugalska-Banaszak, Budownictwo i architektura przemysłowa na Zawadach i Głównej do 1939 roku - wykaz obiektów przemysłowych, w: Kronika Miasta Poznania nr 2/2002, s.218, ISSN 0137-3552
• Poznań - atlas aglomeracji, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
• Ryszard Gołdyn, Barbara Jankowska, Piotr Kowalczak, Maria Pułyk, Elżbieta Tybiszewska, Janusz Wiśniewski, Wody powierzchniowe Poznania, w: Środowisko naturalne miasta Poznania. Część I, Urząd Miejski w Poznaniu, Poznań, 1996, ss.54 i 57, ISBN 83-906665-0-3
• Anna Sztulpa, Skażenie po pożarze, w: Głos Wielkopolski, 7.8.2008, s.9