Kalendarium historii Estonii

Kalendarium historii Estonii – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Estonii.

• III–II tys. p.n.e. – na obszarze dzisiejszej Estonii pojawiły się plemiona ugrofińskie^[1].
• od I w. p.n.e. – napływ Estów^[2].
• ok. 750 n.e. – śmierć pochowanych w Salme^[3].
• XII w. – niemieccy misjonarze rozpoczęli próby opanowania Estonii^[1].
• XIII w. – kawalerowie mieczowi (będący niemieckim zakonem) rozpoczęli rządy na terenach dzisiejszej Estonii^[2].
• 1208–1227 – zakon kawalerów mieczowych przeprowadził wojnę przeciwko Estom^[4].
• 1228 – utworzenie Konfederacji Inflanckiej^[5].
• XIII w. – Niemcy utworzyli na terenie Łotwy i Estonii Inflanty^[1].

• 1236–1346 – rządy Danii na terenach północnej części Estonii^[1].
• 1346 – Dania sprzedała północną część Estonii Krzyżakom (okręgi Harjumaa i Virumaa)^[1][4].
• 1410 – Krzyżacy utracili pozycję hegemona w Inflantach na rzecz Polski i Litwy^[1].
• 1558 – wybuch wojny inflanckiej^[1].
• 1561 – Krzyżacy utracili Inflanty^[2].
• 1570–1578 – okres istnienia Królestwa Inflant^[6].
• 1582 – koniec wojny inflanckiej – Inflanty zostały podzielone pomiędzy Polskę, Litwę, Szwecję i Danię^[1].

• 1629 – Szwedzi zdobyli Inflanty polskie^[1].
• 1645 – Szwedzi zjednoczyli całą Estonię pod swym panowaniem^[1].
• 1695–1697 – wielki głód w Estonii^[7].
• XVII w. – narodziny świadomości narodowej Estończyków^[1].
• 1700–1721 – wojna północna^[1].
• 1710 – wojska rosyjskie zajęły Estonię^[4].
• 1721 – Estonia przeszła pod rosyjskie panowanie^[1].

• 25 maja 1816 – car Aleksander I zniósł w Estonii poddaństwo chłopów^[4].
• 1816 – wprowadzono obowiązkowe szkolnictwo^[4].
• lata 30. XIX w. – w Estonii zaczęły rozwijać się nowoczesne rolnictwo i przemysł^[1].
• lata 50. XIX w. – początek estońskiego przebudzenia narodowego^[8].
• 1863 – estońscy chłopi uzyskali zgodę na samodzielne przemieszczanie się^[4].
• lata 80. XIX w. – początek stawiania oporu wobec rusyfikacji Estończyków^[1].
• 1917 – rosyjski Rząd Tymczasowy zastosował w stosunku do Estonii ustawodawstwo demokratyczne^[1].
• 1917–1918 – okres istnienia Sowieckiej Republiki Naissaar^[9].
• 24 lutego 1918 – Estonia ogłosiła niepodległość.

• 1918 – powołanie Estońskiej Komuny Ludu Pracującego^[10].
• 1919 – wprowadzenie jako waluty marki estońskiej^[11].
• 1919–1920 – wojna pomiędzy RFSRR a Estonią^[4].
• 1920 – Estonia zawarła pokój z Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką^[1].
• 1927 – wybuchł kryzys polityczny, źródłem napięć stała się polityczna przewaga sejmu, przeciw czemu wystąpiła grupa kierowana przez Konstantina Pätsa i Johana Laidonera^[1].
• 1928 – wprowadzenie jako waluty korony estońskiej^[11].
• 1934 – Konstantin Päts wprowadził autorytarne rządy^[1].

• 1940 – Związek Radziecki anektował Estonię (wraz z Litwą i Łotwą, zgodnie z paktem Ribbentrop-Mołotow)^[1].
• 7 lipca 1941 – Estonia znalazła się pod niemiecką okupacją^[4].
• 14 września 1944 – początek operacji nadbałtyckiej^[12].
• 20 września 1944 – Estonia ogłosiła przywrócenie suwerenności^[4].
• 21 września 1944 – bitwa nad jeziorem Porkuni^[13].
• 22 września 1944 – Rosjanie zajęli Tallinn^[4].
• 1949 – przeprowadzono kolektywizację i deportację Estończyków w głąb Rosji^[4].
• 1951 – akcja aparatu bezpieczeństwa przeciw Świadkom Jehowy, znana jako Operacja Północ^[14].
• lata 60. XX w. – część Estończyków wywieziona w 1949 wróciła do Estonii^[15].
• 1980 – grupa estońskich intelektualistów podpisała tzw. „List 40” będący protestem przeciwko zmasowanej rusyfikacji^[15].
• marzec 1991 – przeprowadzono referendum niepodległościowe, w którym 78% mieszkańców zagłosowało za niepodległością^[15].
• 20 sierpnia 1991 – Estonia proklamowała odnowioną Republikę Estońską^[1].

• 1991 – Estonia została członkiem ONZ^[1].
• 1991 – wprowadzono nowe zasady przyznawania emerytur i zasiłków oraz zasiłki dla bezrobotnych^[16].
• 1992 – jako pierwsze państwo powstałe w wyniku rozpadu ZSRR Estonia opuściła strefę rublową^[17].
• 1994 – wojska rosyjskie opuściły Estonię^[1].
• 1998 – Estonia zliberalizowała ustawę o obywatelstwie^[1].
• lata 90. XX w. – Estonia przeprowadziła szereg reform wolnorynkowych, osiągając jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Europie^[1].
• 29 marca 2004 – Estonia wstąpiła do NATO.
• 1 maja 2004 – Estonia wstąpiła do Unii Europejskiej.
• 2007 – duży atak cybernetyczny na Estonię^[18].
• 1 stycznia 2011 – Estonia przyjęła walutę euro.