Kalendarium historii Norfolku

.jpg)

.jpg)
Kalendarium historii Norfolku – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Wyspy Norfolk.
Kalendarium
- XIII–XV wiek – okres, w którym wyspę zamieszkiwali Polinezyjczycy[1].
- 1774 – odkrycie wyspy przez Jamesa Cooka podczas jego drugiej wyprawy[2].
- 1788 – aneksja wyspy przez Brytyjczyków i lądowanie kolonizatorów Philipa Gidleya Kinga. Założenie Kingston, utworzenie kolonii karnej[3].
- 1789 – bunt na HMS Bounty[4].
- 1790 – katastrofa HMS Sirius[5].
- 1795 – pierwsze zasiedlenie miejsca, w którym w przyszłości powstanie Burnt Pine[6].
- 1814 – porzucenie kolonii i zniszczenie wszystkich zabudowań przez Brytyjczyków[5].
- 1825 – powtórna próba kolonizacji wyspy[7].
- lata 30. XIX wieku – rozwój kolonii także poza Kingston, zakładanie farm i budowa infrastruktury[8].
- 1855 – ponowne zamknięcie kolonii karnej i opuszczenie wyspy[8].
- 1856 – zasiedlenie wyspy przez potomków buntowników na Bounty, oraz Tahitańczyków z Pitcairn[9], rozwój języka norfolk[10]. Nadanie wyspie szerokiej autonomii przez Brytyjczyków[11].
- 1859–1865 – powrót części mieszkańców na Pitcairn[12][13].
- 1866 – przybycie na wyspę społeczności zgromadzonej wokół Melanezyjskiej Misji[8].
- 1897 – utrata większości lokalnej autonomii na rzecz kontroli Nowej Południowej Walii[1][14].
- 1906 – utworzenie Norfolk Island School w Middlegate[15].
- 1914 – uczynienie z wyspy terytorium zewnętrznego Australii[16].
- 1920 – koniec obecności Melanezyjskiej Misji w Norfolk[17].
- 1942 – początek budowy portu lotniczego Norfolk Island[18].
- 1942–1944 – obecność wojsk alianckich na wyspie, związana z drugą wojną światową[1][8].
- lata 60. XX wieku – przeniesienie resztek cmentarza Melanezyjskiej Misji[8].
- 1977 – sprzeciw Norfolku wobec integracji z Australią[16].
- 1979 – nadanie terytorium szerokiej autonomii[1].
- 1980 – przyjęcie flagi Norfolku oraz godła wyspy[19].
- 1986 – referendum dotyczące utworzenia telewizji zarządzanej przez rząd Norfolku, skutkujące powstaniem telewizji TVNI[20].
- 1996 – przypisanie Norfolkowi domeny internetowej[21].
- 2007 – dodanie języka norfolk do listy języków zagrożonych wymarciem przez ONZ[22].
- 2015 – ograniczenie autonomii Norfolku, rozwiązanie rządu i parlamentu[23].
- 2016 – utworzenie Rady Regionalnej Norfolku[23].
- 2021 – pierwszy wykryty przypadek COVID-19 na wyspie[24].
Przypisy
- 1 2 3 4 Norfolk Island - The World Factbook [online], www.cia.gov [dostęp 2025-05-15].
- ↑ History & Culture | Norfolk Island [online], www.norfolkisland.com.au [dostęp 2025-05-16].
- ↑ Australian Government. Kingston Cultural Area Norfolk Island, Key Events [online] [dostęp 2025-05-16] (ang.).
- ↑ The Mutiny on the Bounty: A Chronology [online], law2.umkc.edu [dostęp 2025-05-17].
- 1 2 Australian Government. Kingston Cultural Area Norfolk Island, British Colonial Settlement 1788-1814 [online] [dostęp 2025-05-17] (ang.).
- ↑ Andrew Goodwin : Lydia Munro [online], https://firstfleetfellowship.org.au/, 17 sierpnia 2012 [dostęp 2025-05-17] (ang.).
- ↑ Australian Government. Department of Infrastructure, Transport, Regional Development, Communication, Sport and the Arts, Norfolk Island History and Heritage [online] [dostęp 2025-05-17] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Martin Gibbs, Brad Duncan, Robert Varman, The free and unfree settlements of Norfolk Island: an overview of archaeological research, „Australian Archaeology”, 83 (3), 2017, s. 82, DOI: 10.1080/03122417.2017.1404732, ISSN 0312-2417 [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Norfolk Island [online], postalmuseum.si.edu [dostęp 2025-05-17] (ang.).
- ↑ Pitcairn-Norfolk Language (PIH) – L1 & L2 Speakers, Status, Map, Endangered Level & Official Use | Ethnologue Free [online], Ethnologue (Free All) [dostęp 2025-05-17] (ang.).
- ↑ Lorenz Gonschor, Norfolk Island, „The Contemporary Pacific”, 29 (1), 2017, s. 154–165, ISSN 1527-9464 [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Pitcairn Islands [online], web.archive.org, 17 grudnia 2014 [dostęp 2025-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-17].
- ↑ Norfolk Island [online], library.puc.edu [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Settlement of the Pitcairn Islanders on Norfolk Island - 1906 [online], mysite.du.edu [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Norfolk Island [online], web.archive.org, 27 września 2013 [dostęp 2025-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-27].
- 1 2 Norfolk.Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Kate Burridge, Norfolk Island: History, people, environment, language by Peter Mühlhäusler and Joshua Nash (review), „Oceanic Linguistics”, 52 (2), 2013, s. 550–552, ISSN 1527-9421 [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Victoria University of Wellington, III: Norfolk Island [online], ndhadeliver.natlib.govt.nz, 2016 [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Norfolk Island (Australia) [online], www.fotw.info [dostęp 2025-05-17].
- ↑ Norfolk (Australien), 21. Mai 1986 : Einführung des Fernsehens -- [in German] [online], web.archive.org, 13 czerwca 2021 [dostęp 2025-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-13].
- ↑ .nf Domain Delegation Data [online], www.iana.org [dostęp 2025-05-17].
- ↑ UN adds Norfolk language to endangered list - ABC News (Australian Broadcasting Corporation) [online], web.archive.org, 23 października 2007 [dostęp 2025-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-23].
- 1 2 Norfolk Island reforms [online], web.archive.org, 16 stycznia 2016 [dostęp 2025-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-16].
- ↑ Elias Visontay, ‘Very vulnerable’: first Covid outbreak in Norfolk Island raises concerns about health system, „The Guardian”, 6 stycznia 2022, ISSN 0261-3077 [dostęp 2025-05-17] (ang.).