Kameleon (opowiadanie)

Kameleon

Xaмeлeoн

Autor	Anton Czechow
Typ utworu	opowiadanie
Wydanie oryginalne
Język	rosyjski
Data wydania	1884

Kameleon (ros. Xaмeлeoн) – opowiadanie napisane w 1884 r. przez rosyjskiego prozaika Antona Czechowa. Drukowane było we wrześniu 1884 r. w Oskołkach (Odpryskach).

Słowo kameleon oznacza jaszczurkę nadrzewną, łatwo zmieniającą ubarwienie, by przystosować się do kolorów otoczenia. Tytuł opowiadania odnosi się do głównego bohatera – Oczumiełowa i uwydatnia jego główną cechę – zmienność poglądów.

Problematyka utworu ukazuje funkcjonowanie systemu policyjnego, w którym policja nie jest obrońcą prawa, lecz władzą podporządkowaną hierarchicznie. Opowiadanie uwypukla uniżanie się przed zwierzchnikami, bo od nich zależy dalsza kariera i awans – a nie od umiejętności czy kompetencji pracowników.

• Rewirowy Oczumiełow – główny i tytułowy bohater opowiadania; służbista, karierowicz; jego charakterystyczną cechą jest szybka zmienność poglądów i chęć przypodobania się zwierzchnikom;
• Złotnik Chriukin – ofiara pogryzienia przez psa, dochodzi sprawiedliwości u rewirowego;
• Stójkowy Jełdyrin – podwładny Oczumiełowa, towarzyszy mu na służbie; Jełdrin przez zastanawianie się na głos, wywołuje zdenerwowanie i wahania zwierzchnika;
• Prochor – kucharz generała, który rozwiązuje problem – informuje, że pies należy do brata generała;
• Mieszkańcy miasteczka – bohater zbiorowy, świadkowie zdarzenia;
• Pies – biały, mały chart, który ugryzł złotnika; jego właścicielem jest brat generała;
• Brat Generała Żygałowa - właściciel psa, który ugryzł złotnika.

• Antoni Czechow Opowiadania wybrane, Wydawnictwo Literackie, 1979