Klecza Dolna

Klecza Dolna
wieś
Ilustracja
Dwór w Kleczy Dolnej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wadowicki

Gmina

Wadowice

Wysokość

320–389 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

2545[1]

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

34-124[2]

Tablice rejestracyjne

KWA

SIMC

0074346

Położenie na mapie gminy Wadowice
Mapa konturowa gminy Wadowice, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klecza Dolna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Klecza Dolna”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Klecza Dolna”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klecza Dolna”
Ziemia49°52′16″N 19°32′32″E/49,871111 19,542222[3]

Klecza Dolnawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Wadowice, 320–389 m n.p.m. na Pogórzu Wielickim oraz skraju Beskidu Małego, na trasie CieszynKraków, stanowiąca jedność do końca XV w.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Klecza Dolna, po jej zniesieniu w gromadzie Barwałd. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Nazwa

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Clecza villa wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[4]. W okresie tym nie rozróżniano Kleczy Dolnej i Górnej. Rozdział miejscowości nastąpił dopiero w 1490 roku.

Części wsi

Integralne części wsi Klecza Dolna[5][6]
SIMCNazwaRodzaj
0074352Kleparzczęść wsi
0074369Kopiecczęść wsi
0074375Kwapinówkaczęść wsi
0074464Łysa Góraprzysiółek
0074381Nowa Wieśczęść wsi
0074398Ostrowaczęść wsi
0074406Pagórekczęść wsi
0074412Piekielecczęść wsi
0074429Pniakiczęść wsi
0074435Rogatkaczęść wsi
0074441Zarębkiczęść wsi
0074458Zaszkoleczęść wsi

Historia

  • 1353 – pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi.
  • W latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis jako właściciela miejscowości podaje Andrzeja Słupskiego[4].
  • 1490–1499 – podział wsi na Kleczę Dolną i Kleczę Górną.
  • W 1893 cesarska i królewska Armia utworzyła w Kleczy Dolnej Zakład Młodych Koni, czyli remontów (niem. Remontendepot), którego pierwszym komendantem został podpułkownik Ludwig von Pütz[7]. W 1900 nowym komendantem został major Alfred von Schuster[8], który na tym stanowisku 1 listopada 1904 awansował na podpułkownika. W 1907 stanowisko komendanta objął podpułkownik Karl von Swogetinsky[9]. W latach 1908–1910 zastępcą komendanta był podpułkownik Julian Jan Fischer-Drauenegg. W 1910 depot został przemianowany na stadninę źrebiąt (niem. Fohlonbofes), a obowiązki jej komendanta powierzono podpułkownikowi Michałowi Szeparowiczowi[10]. W 1913 kolejnym komendantem został tytularny pułkownik Joseph Beitl[11]. Pułkownik Fischer-Drauenegg wrócił do Kleczy w grudniu 1918 jako komendant, już po przejęciu stadniny przez Wojsko Polskie.
  • W 1915 znajdował się tu obóz (namiotowy, czasowy) dla 12 000 jeńców rosyjskich, którego lekarzem naczelnym był dr Władysław Hertzberg[12].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[13].

  • Dwór, pozostałości założenia parkowego.
    Dwór powstał na początku XX wieku z inicjatywy Przecława Sławińskiego dla jego córek: Wiktorii i Zofii.

Inne

  • Interaktywne Centrum Pszczelarstwa Apilandia, które zostało otwarte 25 sierpnia 2018 roku[14].

Życie kulturalne

  • W 1948 roku powstała orkiestra dęta prosperująca nieprzerwanie do dziś i osiągająca coraz lepsze wyniki na szczeblu krajowym. Od 1998 orkiestrę przejął mgr Jarosław Mitoraj i radykalnie zmienił się repertuar oraz poziom gry. Orkiestra wyjeżdża na liczne koncerty oraz konkursy zajmując czołowe miejsca.

Sport

  • W 1949 roku powstał Ludowy Klub Sportowy „Iskra Klecza”, który w 2018 wycofał się z rozgrywek w lidze okręgowej[15].

Osoby związane z miejscowością

Zobacz też

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 473 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 53621
  4. 1 2 Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom VII, Kraków 1864, str. 82
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
  6. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  7. Schematismus 1896 ↓, s. 938.
  8. Schematismus 1901 ↓, s. 1049.
  9. Schematismus 1908 ↓, s. 1050, 1120.
  10. Schematismus 1911 ↓, s. 752.
  11. Schematismus 1914 ↓, s. 147, 674, 1111.
  12. Obóz jeńców rosyjskich pod Wadowicami Nowości illustrowane s. 7-8 nr 43 z 1915 roku
  13. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
  14. Urząd Miejski Wadowice, Dni Otwarte Łysoń 25-26 sierpnia 2018 – „Po Śląsku” [online], wadowice.pl [dostęp 2019-04-07] (pol.).
  15. http://www.90minut.pl/liga/1/liga10153.html

Bibliografia

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).