Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Ścinawie
 nr rej. A/2461/696 z dnia 16.05.1960[1] | |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
 widok od frontu | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
pl. Kościelny | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
14 września | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Ścinawy  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu lubińskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Ścinawa  | |||||||||||||||||||
 51°24′57,07″N 16°25′27,03″E/51,415853 16,424175 | |||||||||||||||||||
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Ścinawa diecezji legnickiej.
Historia
Jest to świątynia wzmiankowana w 1209 roku, w obecnej formie została wzniesiona w 2. połowie XV wieku.
Od 1534 do 1945 roku świątynia należała do protestantów (w latach 1701-1707 przejściowo należała do katolików). Po zniszczeniach z czasów II wojny światowej kościół był odbudowywany w 1947 i w latach 1959-1960. W czasie remontu w 1974 roku został zrekonstruowany dach hełmowy wieży z XVII wieku[2].
Architektura
Kościół jest orientowany, murowany, wybudowany z cegły, z dodatkiem piaskowca do dekoracji. Świątynia jest halą, posiada trzy nawy, trzy przęsła oraz wydłużone prezbiterium zakończonym wielobocznie. Na osi fasady zachodniej znajduje się potężna wieża, w górnej części przechodząca w ośmiokąt. Wnętrze jest nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi i znajdują się w nim dwa całopostaciowe nagrobki z 1595 i 1605 roku[3].
Organy
Organy wybudowane w roku 1870 przez firmę Gebrüder Walter z Góry jako opus 79, o czym świadczy tabliczka. Prospekt organowy neogotycki, dziewięcioipolowy, z wyraźnymi trzema wieżyczkami. Detale prospektu są pozłacane bądź pomalowane na odcienie koloru niebieskiego i czerwonego. Piszczałki prospektowe (51 sztuk) są nieoryginalne. Ogólny stan materiału piszczałkowego można określić jako dostateczny. Niektóre piszczałki są powyginane, powgniatane bądź mocno zakurzone. Instrument jest czysto mechaniczny z wiatrownicami klapowo-zasuwowymi. Traktura gry jest ciężka, szczególnie podczas gry z włączonym połączeniem[4].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Pedał |
|---|---|---|
| Hauptwerk | Oberwerk | |
| 1. Principal 16' | 1. Bordun 16' | 1. Principalbass 16' |
| 2. Principal 8' | 2. Principal 8' | 2. Subbass 16' |
| 3. Gemshorn 8' | 3. Gedackt 8' | 3. Violon 16' |
| 4. Gambe 8' | 4. Portunal 8' | 4. Quintbass 10 2/3' |
| 5. Viola 8' | 5. Salicet 8' | 5. Octavbass 8' |
| 6. Trompete 8' | 6. Aeoline 8' | 6. Flötenbass 8' |
| 7. Octave 4' | 7. Flöte 4' | 7. Flötenbass 4' |
| 8. Rohrflöte 4' | 8. Waldflöte 2' | 8. Posaune 16' |
| 9. Quinte 2 2/3' | 9. Mixtur 1-3 fach | |
| 10. Octave 2' | ||
| 11. Cornett 3 fach | ||
| 12. Mixtur 4 fach |
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 114 [dostęp 2016-09-21].
- ↑ Historia kościoła w Ścinawie. Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Ścinawie. [dostęp 2016-09-21]. (pol.).
- ↑ Zabytki miejscowości dolnośląskich: litera Ś. Zabytki w Polsce. [dostęp 2016-09-21]. (pol.).
- ↑ Eryk Taterka, Ścinawa ( Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2025-02-04].