Kościoły protestanckie we Wrocławiu

Ewangelicki kościół parafialny Opatrzności Bożej
Ewangelicki Kościół Gustawa Adolfa
Ewangelicki Kościół parafialny św. Krzysztofa
Kaplica Wolnego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, obecnie Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego przy ul. Dąbrowskiego 14/16
Kościół Zielonoświątkowy przy ul. Miłej we Wrocławiu
Kościół I Zboru Chrześcijan Baptystów

Pozostałością po tworzących niegdyś większość mieszkańców niemieckich protestantach jest do dziś niemieckojęzyczny zbór przy luterańskiej parafii św. Krzysztofa. Jednocześnie istnieją polskojęzyczne zbory luterańskie oraz społeczność ewangelicko-reformowana[1]. We Wrocławiu protestantyzm reprezentowany jest przez wiele kościołów i innych związków wyznaniowych. Najwięcej wyznawców posiadają Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Zielonoświątkowy oraz Kościół Chrześcijan Baptystów. Na obszarze miasta znajduje się ponad 30 parafii i zborów.

Historia

W 1523 roku miało miejsce pierwsze w historii Wrocławia kazanie w duchu Reformacji (Jana Hessa) w kościele świętej Marii Magdaleny[2]. Już rok później, większość mieszkańców miasta z radą miejską na czele przyjęła luteranizm. Katolickimi okazały się pozostać tylko świątynie i klasztory Ostrowa Tumskiego oraz niektóre z pobliskich osad. Absolutna dominacja luteranizmu miała się utrzymać przez kolejne stulecia i nie podważona została nawet w okresie prób rekatolizacji Śląska przez Habsburgów, w pierwszych dziesięcioleciach po zakończeniu wojny trzydziestoletniej[3].

Współczesność

  • Centrum Chrześcijańskie Kanaan:
    • Kościół Lokalny we Wrocławiu[15]
    ul. Powstańców Śląskich 199 (budynek Kościoła Zielonoświątkowego)[15]
    Pastorzy zboru: Bolesław i Ewa Paliwoda[16]
  • Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa:
    • zbór we Wrocławiu[17]
    ul. Niedźwiedzia 17[17]
    Pastor zboru: Tomasz Pękala[17]
  • Kościół Boży w Chrystusie:
    • Wspólnota Chrześcijańska „Betel” we Wrocławiu[18]
    ul. Legnicka 65 (Pracownia Projektów Międzykulturowych „Zajezdnia”, Sala Koncertowa)[18]
    Pastor zboru: Grzegorz Milczanowski[18]
    • Kościół Boży w Chrystusie „Nowa Studnia” Wspólnota Chrześcijańska[18]
    ul. Hubska 88[18]
    Pastor zboru: Małgorzata Olszewska[18]
    • Wspólnota Odkupionych Chrześcijan[18]
    ul. Igielna 17[18]
    Pastor zboru: Augustine Odunayo Odesanmi[18]
    • Wspólnota „Zwycięstwo w Jezusie” we Wrocławiu (placówka zboru „Zwycięstwo w Jezusie” w Łodzi)[19]
    ul. Wittiga 4 (Dom Studencki T-16)[19]
    Pastor: Gustave Nkoyock[19]
  • Kościół Boży w Polsce:
    • Chrześcijańska Wspólnota Domowa „Dom Chleba” we Wrocławiu[20]
    ul. Tramwajowa 1/3 (teren byłej zajezdni tramwajowej)[20]
    Pastor: Jacek Jakielaszek[20]
    • Kościół „G12live” Wrocław[20]
    ul. Czeska 31a[20]
    Pastor: Roman Barnasiuk[20]
    • Kościół Chrześcijański „Słowo Życia”[20]
    ul. Sołtysowicka 15C[20]
    Pastor: Artur Śmieja[20]
    • Kościół „Nowe Pokolenie” we Wrocławiu[20]
    Pastor: Oksana Yefymenko[20]
  • Kościół Chrześcijański „Żywy Strumień” (Христианская церковь „Живой поток”)[21]
    ul. Sołtysowicka 62a[22]
    Pastor: Aleksandr Kulko[21]
  • Kościół Pentekostalny "Gilgal"[23]
    Nabożeństwa tymczasowo przy ul. Muchoborskiej 10 (Park Hotel Diament)[24]
    Pastor: Paweł Machoś
  • Kościół „Revival”[25]
    ul. Stargardzka 11D[25]
  • Kościół Zielonoświątkowy w RP:
    • Kościół „Kierunek” we Wrocławiu[26]
    ul. Powstańców Śląskich 159[26]
    Pastorzy zboru: Bartosz i Danuta Tomczyńscy[27]
    ul. ks. Brzóski 1 (Kościół Pamięci Gustawa Adolfa)[28]
    Pastor zboru: ks. prezb. Mirosław Walczak[29]
    • Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Na Miłej” we Wrocławiu (Kościół „Dunamis”)[26][30]
    ul. Miła 7/9[26]
    Pastor zboru: Dariusz Osowski[30]
    Kościół Zielonoświątkowy przy ul. Miłej we Wrocławiu[26]
    • Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Antiochia” we Wrocławiu[26]
    ul. Powstańców Śląskich 199[31]
    Pastor zboru: Edward Pawłowski[32]
    • Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Kościół Mosty” we Wrocławiu[26]
    ul. Kazimierza Wielkiego 31-33 (Kamienica Pod Aniołami)[26]
    • Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Narody” we Wrocławiu[26]
    ul. Powstańców Śląskich 199[26]
    • Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „The Rock” we Wrocławiu[26]
    ul. Fabryczna 14[33][34]
    Pastor zboru: Radosław Grygoruk[35]
  • Pięćdziesiątnicy:
    • zbór we Wrocławiu
    ul. Żabia Ścieżka 1
    Przełożony zboru: Paweł Widomski
  • Społeczność „Wrocław dla Jezusa[36]
    ul. Legnicka 65/pok. 5[37], nabożeństwa odbywają się przy ul. Rakietowej 33 (Hotel Terminal)[36]
    Pastor: Adam Piątkowski[38]
  • Skinia Wrocław (Скинія Вроцлав)[39]
    ul. Miła 7/9[39]
    Pastor: Sierhij Gochja[39]

Inne

Przypisy

  1. Naród i wyznanie. Wrocław wielowyznaniowy. Universität Wien. [dostęp 2013-11-13].
  2. 1000 letnia historia Wrocławia w datach. Wrocławski Serwis Internetowy. [dostęp 2013-11-13].
  3. Historia Wrocławia. Oficjalny portal internetowy Wrocławia. [dostęp 2013-11-13].
  4. 1 2 3 Wrocław – parafia Opatrzności Bożej. luteranie.pl. [dostęp 2022-06-03].
  5. Wrocław – kościół Opatrzności Bożej. luteranie.pl. [dostęp 2022-06-03].
  6. 1 2 3 Wrocław – parafia św. Krzysztofa. luteranie.pl. [dostęp 2022-06-03].
  7. Wrocław – kościół św. Krzysztofa. luteranie.pl. [dostęp 2022-06-03].
  8. Parafia św. Krzysztofa we Wrocławiu. luteranie.wroc.pl. [dostęp 2022-06-03].
  9. 1 2 Diaspora [online], reformowani.pl [dostęp 2024-01-04].
  10. 1 2 3 Kontakt. wroclaw.reformacja.pl. [dostęp 2022-06-03].
  11. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Zbory. baptysci.pl. [dostęp 2022-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-10-07)].
  12. 1 2 3 Parafie. metodysci.pl. [dostęp 2022-02-25].
  13. 1 2 Zbory. adwent.pl. [dostęp 2022-02-25].
  14. Zbór Wrocław. wroclaw.adwentysci.org. [dostęp 2022-06-03].
  15. 1 2 Kontakt. kanaan.org.pl. [dostęp 2022-02-25].
  16. Pastorzy i Starsi. kanaan.org.pl. [dostęp 2022-06-03].
  17. 1 2 3 Kontakt. zbor-wroclaw.pl. [dostęp 2022-02-25].
  18. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Zbory. kbwch.pl. [dostęp 2022-12-05].
  19. 1 2 3 Placówki. kbwch.pl. [dostęp 2022-06-03].
  20. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Adresy Kościołów. kosciolbozy.pl. [dostęp 2022-06-03].
  21. 1 2 Michał Lubicz Miszewski, Imigranci z Ukrainy w życiu kościołów i związków wyznaniowych we Wrocławiu, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” (LVIII (1)), Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, s. 175, ISSN 2353-6403 [dostęp 2025-03-19].
  22. Rosyjskojęzyczny kościół z Wrocławia pomógł już 45 uchodźcom. Czeka na kolejnych Ukraińców, trwa zbiórka [online], gazetawroclawska.pl [dostęp 2025-03-19].
  23. Strona. kosciol-gilgal.pl. [dostęp 2024-01-13].
  24. Kontakt. kosciol-gilgal.pl. [dostęp 2024-01-13].
  25. 1 2 Kontakt [online], kosciolrevival.pl [dostęp 2024-01-06].
  26. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Znajdź Kościół. kz.pl. [dostęp 2022-02-25].
  27. Poznaj nas. kosciolkierunek.pl. [dostęp 2022-06-03].
  28. 1 2 Kontakt [online], wroclaw.kzdom.pl [dostęp 2025-03-19].
  29. Kim jesteśmy? [online], wroclaw.kzdom.pl [dostęp 2025-03-19].
  30. 1 2 Kontakt. kzdunamis.pl. [dostęp 2022-06-03].
  31. Kontakt. antiochia.pl. [dostęp 2022-06-03].
  32. Liderzy Kościoła. antiochia.pl. [dostęp 2022-06-03].
  33. Fabryczna 14 [online], therock.pl [dostęp 2025-03-19].
  34. Nasza lokalizacja [online], therock.pl [dostęp 2025-03-19].
  35. Kontakt. therock.pl. [dostęp 2022-06-03].
  36. 1 2 Poznajmy się. wdj.pl. [dostęp 2022-06-03].
  37. Kontakt. wdj.pl. [dostęp 2022-06-03].
  38. Kościół. wdj.pl. [dostęp 2022-06-03].
  39. 1 2 3 Хто ми, у що ми віримо. Локальні церкви [online], skinia.com.ua [dostęp 2025-03-19].
  40. 1 2 Wspólnoty lokalne. chrystusowi.pl. [dostęp 2022-02-25].
  41. Zbory. kosciolchrystusowy.org. [dostęp 2022-02-25].
  42. Kontakt. kosciolchrystusowy.org. [dostęp 2022-06-03].
  43. 1 2 3 4 5 6 Zbory Kościoła Wolnych Chrześcijan. kwch.org. [dostęp 2022-02-25].
  44. Wspólnota Biblijna KWCh we Wrocławiu. kwch.wroclaw.pl. [dostęp 2022-02-25].
  45. Kontakt. wroclaw.kwch.org. [dostęp 2022-02-25].
  46. Kontakt. zborchrzescijan.pl. [dostęp 2022-07-24].
  47. Zbory i placówki [online], chwe.pl [dostęp 2024-11-17].
  48. 1 2 ChWE Wrocław „Boża Rodzina” [online], chwewroclaw.pl [dostęp 2024-11-17].
  49. CMS – Chrześcijańska Misja dla Studentów [online], chrzescijanie.info [dostęp 2023-03-07].
  50. CMS – Chrześcijańska Misja dla Studentów [online], biblijni.org [dostęp 2023-03-07].
  51. Parafie Ewangelicznego Kościoła Chrześcijańskiego. ekch.pl. [dostęp 2022-08-18].
  52. 1 2 Nasze zbory. kchds.pl. [dostęp 2022-06-03].
  53. 1 2 3 Kościoły. ggwo.pl. [dostęp 2022-02-25].

Linki zewnętrzne