Koźla
| wieś | |
 Kozielski kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
539[1] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-014[2] |
| Tablice rejestracyjne |
FZI |
| SIMC |
0914800 |
Położenie na mapie gminy Świdnica _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego  | |
 51°52′41″N 15°18′17″E/51,878056 15,304722[3] | |
Koźla (niem. Cosel[4][5]) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Świdnica.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.
Nazwa
Jest to wieś o metryce średniowiecznej, która już w 1238 roku miała być wzmiankowana jako Kossli, zaś około 1300 roku odnotowano ją jako Cosla i Cosli[5]. 15 marca 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Koźla[4].
Historia
W 2006 r. w miejscowości mieszkało 780 osób.
Zabytki
Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są:
- gotycki rzymskokatolicki kościół parafialny pw. św. Jadwigi Śląskiej[6] wzniesiony w XIV stuleciu[5]. W 1567 świątynia była przebudowana oraz powiększona o wieżę oraz wielokrotnie remontowana, m.in. w 1694 roku. Uległa zniszczeniu podczas pożaru w 1829 roku, ale w ciągu kilku lat dokonano jej odbudowy. Jest to kamienno ceglany, jednonawowy obiekt o prostokątnym prezbiterium. Do korpusu od północy przylega kaplica i kruchta, a od zachodu wieża. Korpus jest nakryty dachem dwuspadowym, wieża klasycystycznym hełmem obeliskowym[5]. Wnętrze nakryto stropami, które zostały założone w 1834 roku w miejsce zniszczonych pożarem sklepień. Zachował się w wieży ceglany portal uskokowy z 1567 roku. Empora organowa wsparta na dwóch kwadratowych słupach stoi przy ścianie zachodniej nawy. W wyposażeniu świątyni znajdują się: ołtarz św. Jadwigi pochodzący z 1907 roku, barokowy ołtarz z rzeźbami świętych Jana Nepomucena i Agnieszki umieszczony w kaplicy, obrazy pędzla Wilhelma Thiela przedstawiające św. Annę i św. Józefa oraz Wizję św. Jadwigi[7].
- barokowy dwór murowano-szachulcowy z 1710 roku, natomiast w 1890 roku dokonano przekształceń w jego wnętrzu[7]. Jest to piętrowy budynek założony na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony. W górnej części od zewnątrz zbudowany jest z cegły, a od wewnątrz w konstrukcji szachulcowej i nakryty dachem czterospadowym. Elewacje nie posiadają detalu architektonicznego tylko fasada jest wzbogacona ryzalitem flankowanym pilastrami i zwieńczonym szczytem[7]. Budynek należał po II wojnie światowej do Państwowego Gospodarstwa Rolnego i w tym czasie został zdewastowany. Przeprowadzono remont obiektu w latach 1983-1986, po przejęciu go przez prywatnego właściciela. W kilku pomieszczeniach udało się uratować sztukaterię oraz więźbę dachową, a w piwnicach przetrwały sklepienia krzyżowe i kolebkowe. Można je kojarzyć z najstarszą fazą budowy tego interesującego obiektu[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 535 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60915
- 1 2 Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
- 1 2 3 4 Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 62.
- ↑ Radosław Rudziński: Parafie | Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska. [dostęp 2013-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-23)]. (pol.).
- 1 2 3 4 Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 63.
Bibliografia
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 62-63. ISBN 978-83-919914-8-0.
_COA.svg.png)