Kosmologia obserwacyjna

Kosmologia obserwacyjna – dział astronomii, a dokładnie astrofizyki, zajmujący się badaniem Wszechświata, jego kształtu i ewolucji (do największej możliwej skali, po horyzont cząstek). Kosmologia obserwacyjna bazuje na kosmologii teoretycznej, tworzącej formalizmy matematyczne w postaci matematycznych modeli Wszechświata.

Podstawę kosmologii fizycznej (czyli kosmologii teoretycznej i kosmologii obserwacyjnej) stanowi obecnie ogólna teoria względności, dzięki której tworzone są modele Wszechświata.

Powszechnie przyjmowany jest model zakładający ewolucję Wszechświata od stanu o bardzo dużej gęstości i temperaturze (często uważa się, iż był to stan osobliwy, czyli taki, w którym wartości te były nieskończone, a obszar, w którym miało to miejsce, miał rozmiar albo zerowy, albo nieskończony, zależnie od modelu), który od chwili początkowej zaczyna się rozszerzać (Wielki Wybuch), jednocześnie stygnąc.

Obserwacyjne podstawy kosmologii

Opis ekspansji Wszechświata

Elementy współczesnej kosmologii teoretycznej

Ery kosmologiczne
EraPoczątek eryGęstość g/cm³Temperatura [K]
Era Plancka10−44 s10931033
Ewentualna Era inflacji10−35 s10?10?
Era hadronowa10−23 s10?10?
Era leptonowa10−4 s10141012
Era promieniowania10 s1041010
Era materii105 lat10−2130 000

Cieplna historia Wszechświata, według Standardowego Modelu Kosmologicznego

Od niejednorodności do powstania struktury wielkoskalowej we Wszechświecie – formowanie się galaktyk i ich ewolucja

Współczesne testy obserwacyjne modeli Wszechświata

Zobacz też

Linki zewnętrzne