Krócieniec czarny

Krócieniec czarny
	Rhyncolus ater
	(Linnaeus, 1758)
	; Imago
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	ryjkowcowate
Podrodzina	trzenie
Plemię	Rhyncolini
Podplemię	Rhyncolina
Rodzaj	Rhyncolus
Podrodzaj	Rhyncolus s.str.
Gatunek	krócieniec czarny
Synonimy
	Curculio ater Linnaeus, 1758; Curculio cloropus Fabricius, 1775; Rhyncolus pyrenaeus Dufour, 1843;
	Curculio ater Linnaeus, 1758; Curculio cloropus Fabricius, 1775; Rhyncolus pyrenaeus Dufour, 1843;

Krócieniec czarny^[1] (Rhyncolus ater) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Półwyspu Iberyjskiego po Syberię.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza pod nazwą Curculio elongatus^[2].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 2,9 do 4 mm^[3], w zarysie owalnym^[1]. Ubarwiony jest czarnobrunatnie z ciemnobrunatnymi stopami i ciemnobrunatnymi czułkami o buławkach wyraźnie jaśniejszych niż reszta biczyków^[3]. Punktowanie głowy jest grube i gęste^[1]. Ryjek jest tak szeroki jak głowa, w przybliżeniu tak długi jak u nasady szeroki, o bokach równoległych, u samca przeciętnie krótszy i grubszy niż u samicy. Oczy są wysklepione. Czułki są przysadziste, o drobnych buławkach i siedmioczłonowej pozostałej części biczyka. Przedplecze jest dłuższe niż szerokie, u podstawy najszersze, ku przodowi niemal prosto zwężone. W przedniej części przedplecza występuje słabe przewężenie przechodzące na stronę grzbietową jako płytka bruzda, bądź też przewężenia i bruzdy brak. Powierzchnia przedplecza jest płytko punktowana; punkty w jego części środkowej są dwukrotnie większe od tych w części przedniej. Tarczka jest widoczna. Pokrywy mają wąskie i punktowane rzędy oraz szersze, słabo i równomiernie uwypuklone międzyrzędy z drobnym punktowaniem. Siódmy międzyrząd pokryw nie przechodzi w tyle w wystającą listewkę. Tylko tył pokryw jest delikatnie owłosiony. Samiec ma wgłębienie u nasady odwłoka^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla lasy, parki, ogrody, zadrzewienia przydrożne i nadrzeczne^[4]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe zasiedlają martwe, zawilgocone, butwiejące drewno pni, kłód, pniaków, gałęzi i odsłoniętych korzeni drzew iglastych i liściastych^[3]^[4]. Owady dorosłe spotyka się w ciągu całego roku. Rójkę odbywają w maju i czerwcu. Zimują pod korą drzew i w drewnie^[1].

Gatunek palearktyczny, w Europie znany z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Francji, Holandii, Niemiec, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Grecji oraz europejskich części Turcji i Rosji^[2]. W Azji występuje w Turcji i na Syberii^[4]^[3]. W Polsce jest najpospolitszym przedstawicielem rodzaju^[3].

Przypisy

1 2 3 4 Rhyncolus spp. – Krócieńce. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2021-10-15].
1 2 Rhyncolus (Rhyncolus) ater (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-10-15].
1 2 3 4 5 6 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98d. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodzina Curculioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1972, s. 23-25.
1 2 3 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 21. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 3. Warszawa: 1997.

[insektarium-1] 1 2 3 4 Rhyncolus spp. – Krócieńce. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2021-10-15].

[fe-2] 1 2 Rhyncolus (Rhyncolus) ater (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-10-15].

[Smreczyński-3] 1 2 3 4 5 6 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98d. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodzina Curculioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1972, s. 23-25.

[Burakowskietal-4] 1 2 3 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 21. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 3. Warszawa: 1997.

[1]

[2]

[3]

[4]