Krupci

Krupci (крупці[1][2]), kaczana kasza (качана каша[1][3][2][4]), kaczanka (качанка[3]), terta kasza (терта каша[2][4]) – kasza jaglana zacierana ręcznie całymi jajkami i mąką, tradycyjny wyrób kuchni ukraińskiej w obwodzie połtawskim[1], znany też w rosyjskim Starym Oskole[5]. Jest to swoiste połączenie kaszy z zacierką. Porównaj z: kuskus.
Połtawskie krupci wytwarzane jest głównie na terenie dawnych rejonów dykańskiego i zinkowskiego[1][6]. Według jednych źródeł znane od XVIII wieku[3], według innych popularne od końca XIX wieku do pierwszej połowy XX wieku[1]. Ponieważ było to danie nie tylko pracochłonne ale i wymagające drogich składników, przygotowywano ją głównie z okazji świąt[1]. Pierwotnie przy narodzinach dziecka (podawana kobietom w połogu), później zagościła też na stołach weselnych[3]. Współcześnie stopniowo popada w zapomnienie[1].
Krupci przygotowuje się dodając do kaszy jaglanej partiami niewielkie ilości rozkłóconych jaj i mąki pszennej[1]. Składniki te dodaje się na zmianę[4][7][8], każdorazowo dokładnie zacierając nimi wszystkie ziarna[1]. Powtarzanie tych zabiegów trwa 2–3 godziny – do momentu, w którym ziarna kaszy osiągną rozmiary ziaren pieprzu[3] lub soi[1]. Następnie kaszę należy lekko podsuszyć – tradycyjna metoda polega na rozłożeniu jej cienką warstwą na tkaninie[1]. Można użyć do tego celu lekko nagrzanego piekarnika (40 min w 60 °C)[6][7][8]. Przykładowe proporcje składników: 28 szt. jaj, 250 g kaszy jaglanej i 1,5 kg mąki[1]. Prawidłowo osuszona kasza zachowuje przydatność do spożycia przez miesiąc[3].
Tak przygotowaną kaszę gotuje się w rosole (z kury) w proporcjach objętościowych 1:3[9]. Gotowanie trwa ok. 40 minut[7][8].
- Zacieranie kaszy jaglanej jajami i mąką – materiał wideo, Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (ukr.) (rozmowa z Ołeną Szczerbań)
- Zacieranie i gotowanie krupci – materiał wideo, Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (ukr.)
składniki na krupci
rozkłócone jaja na krupci
mąka na krupci
wlewanie porcji jaj do kaszy
zacieranie kaszy
zacieranie kaszy podsypanej mąką
gotowanie krupci
porcja ugotowanych krupci (po prawej)
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Poltava Millet Kruptsi. [w:] Arc of Taste [on-line]. Slow Food/CINEA. [dostęp 2024-12-19]. (ang. • wł.).
- 1 2 3 Полтавщина має ситну візитівку, яку зберегли здавна два райони області. Агрокарта 4sg.com.ua, 2017-11-21. [dostęp 2025-01-21]. (ukr.).
- 1 2 3 4 5 6 Катерина Пулатова (Kateryna Pułatowa): Що таке качана каша: полтавський рецепт від умілих господинь. УНИАН (Украинское Независимое Информационное Агентство Новостей), 2024-12-11. [dostęp 2025-01-21]. (ukr. • ros.).
- 1 2 3 Krupci_01.webm materiał wideo z Wikiekspedycji na Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (sierpień 2016) (ukr.). Rozmowa z Ołeną Szczerbań.
- ↑ Праздник каши в с. Роговатое [online], Мир Белогорья / YouTube, 23 maja 2021 [dostęp 2025-01-22] (ros.).
- 1 2 Нина Бабур: Качана каша — забытое украинское блюдо. shuba.life / Fozzy Media Group. [dostęp 2025-01-22]. (ros. • ukr.).
- 1 2 3 Jewhen Kłopotenko (autor przepisu): Автентична українська страва: що таке качана каша і як її приготувати. gre4ka.info, 2023-12-10. [dostęp 2025-01-22]. (ukr.).
- 1 2 3 Jewhen Kłopotenko (autor przepisu): Качана каша з білими грибами та куркою | Перевірений рецепт Євгена Клопотенка. Все буде смачно / YouTube, 2023-06-25. [dostęp 2025-01-22]. (ukr.).
- ↑ Krupci_02.webm materiał wideo z Wikiekspedycji na Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (sierpień 2016) (ukr.)