Kruszetnica

Kruszetnica
	; Droga do Kruszetnicy
	Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Powiat	Namiestów
Region	Orawa
Starosta	Terézia Pacoňová
Powierzchnia	16,56 km²
Wysokość	656 m n.p.m.
Populacja (2023); • liczba ludności; • gęstość	; 1 009; 60,18 os./km²
Nr kierunkowy	+421 43
Kod pocztowy	029 54
Tablice rejestracyjne	NO
	Położenie na mapie kraju żylińskiego Kruszetnica
	Położenie na mapie Słowacji Kruszetnica
	49°22′30″N 19°20′20″E/49,375000 19,338889
	Strona internetowa

Kruszetnica^[6] (słow. Krušetnica) – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Namiestów, w kraju żylińskim.

Położenie

Kruszetnica leży w dolinie Białej Orawy, u ujścia do niej jej lewobrzeżnego dopływu, Klinianki. Otaczają ją stoki gór zaliczanych przez Słowaków do jednostki geomorfologicznej o nazwie Podbeskydská vrchovina, sytuowanej pomiędzy Beskidami Orawskimi na północy a Magurą Orawską na południu^[7]. Cały ten rejon (za wyjątkiem terenu zwartej zabudowy wsi) znajduje się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Górna Orawa^[8]. Obszar katastralny wsi obejmuje połacie łagodnie wznoszących się stoków, pociętych dolinkami drobnych cieków wodnych. Jest w znacznym stopniu odlesiony, pokryty łąkami i pastwiskami. Północnym skrajem zabudowy wsi biegnie droga nr 520, łącząca Orawę w rejonie Namiestowa (na wschodzie) z Kysucami w dolinie Kisucy w rejonie Krásna nad Kysucou^[8].

Historia

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1580 roku jako Krussecznycza^[9]. Została założona na prawie wołoskim. Należała do wielkiego „państwa” feudalnego z siedzibą na Zamku Orawskim. W 1608 r. doświadczyła wielkiego głodu, a w ciągu kolejnych 100 lat była wielokrotnie pustoszona m.in. w trakcie kolejnych powstań kuruców. Wielkich zniszczeń dokonał pożar wsi w 1917 r.^[7]

Mieszkańcy zajmowali się początkowo hodowlą bydła i rolnictwem. Z czasem doszły różne „domowe” rzemiosła, w tym sukiennictwo i koszykarstwo^[7]. Pod koniec XIX w. wieś liczyła 831 mieszkańców^[10]. Po II wojnie światowej część mieszkańców znalazła pracę nawet w kopalniach i hutach czeskiego Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego^[7].

W latach 2021-2022 na prawym brzegu Białej Orawy zbudowana została droga krzyżowa, do której kamień węgielny poświęcił papież Franciszek.

Turystyka i rekreacja

W Kruszetnicy, w jej wschodniej części, funkcjonuje niewielki ośrodek sportów zimowych, dysponujący koleją linową (4-osobowe kanapy) i wyciągiem orczykowym, wywożącymi narciarzy na stok opadający spod szczytu Surov^[8].

We wsi znajduje się niewielkie Muzeum kawy, eksponujące najrozmaitsze młynki do mielenia, naczynia i ekspresy do parzenia oraz naczynia do podawania kawy. W obiekcie można kupić różne mieszanki kaw ziarnistych oraz degustować je na miejscu^[8].

Przypisy

↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-09]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 16,56S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
1 2 3 Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. s. 264. [dostęp 2017-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
1 2 3 4 Hencovský Ján a kolektív: Orava. Turistický sprievodca ČSFR, č. 29, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1990, s. 182-183 ISBN 80-7096-090-6
1 2 3 4 Mapa turystyczna. [dostęp 2025-05-23].
↑ Krušetnica - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-09]. (słow.).
↑ Kruszetnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 735 .

Linki zewnętrzne

Kruszetnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 735 .

[zarządzający-1] Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-09]. (słow.).

[2] Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 16,56S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).

[base_info-3] 1 2 3 Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[4] Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.

[5] Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.

[ksng-6] Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. s. 264. [dostęp 2017-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[henc-7] 1 2 3 4 Hencovský Ján a kolektív: Orava. Turistický sprievodca ČSFR, č. 29, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1990, s. 182-183 ISBN 80-7096-090-6

[maptur-8] 1 2 3 4 Mapa turystyczna. [dostęp 2025-05-23].

[historia-9] Krušetnica - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-09]. (słow.).

[10] Kruszetnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 735 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]