Książniczki

Książniczki
wieś
Ilustracja
Dwór w Książniczkach
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Michałowice

Liczba ludności (2011)

287[1]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-091[2]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0325937

Położenie na mapie gminy Michałowice
Mapa konturowa gminy Michałowice, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Książniczki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Książniczki”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Książniczki”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Książniczki”
Ziemia50°08′10″N 20°00′33″E/50,136111 20,009167[3]

Książniczki – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Części wsi

Integralne części wsi Książniczki[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0325943Brzezinaczęść wsi
0325950Środek Wsiczęść wsi
0325966Zarzeczeczęść wsi

Historia

W latach 1918–1929 istniało we wsi 30 gospodarstw chłopskich o łącznym areale 96,32 ha, z których żadne nie przekraczało 10 ha[6]. W 1934 r. ze składek mieszkańców powstała jednoklasowa szkoła powszechna[7].

20 kwietnia 1944 r. podczas okupacji niemieckiej żandarmi ze 63. zmotoryzowanego plutonu żandarmerii (Feldjägerkorps), którym dowodził por. Herbert Kreske, na podstawie donosu przeprowadzili we wsi pacyfikację[8]. Tropieniem komunistycznego ruchu oporu w Miechowskiem zajmował się wówczas przebrany za partyzantów komunistycznych oddział prowokacyjny „im. Lenina” pod komendą wachmistrza-plutonowego Jakoba Lübbersa, złożony z 10 polskich funkcjonariuszy Kripo z Miechowa oraz grupy żandarmów Kreskego (3 Ślązaków, Ukraińca i Niemca)[9][10]. Wkraczając do miejscowości z Młodziejowic żandarmi odkryli w szopie trzech partyzantów, z których dwóch zabili w walce. Spędzili mieszkańców wsi na łąkę, skąd zabierali ich pojedynczo na brutalne przesłuchanie do budynku szkoły, a podczas próby ucieczki zastrzelili Stanisława Stojka i Stefana Kaczmarczyka. Obrabowali następnie wieś i aresztowali około 30 mężczyzn, z których kilku zwolnili za łapówką, a pozostałych wysłali na roboty przymusowe w III Rzeszy. Część wywiezionych zginęła w obozach koncentracyjnych[11].

8 stycznia 1945 partyzanci zastrzelili we wsi wyróżniającego się brutalnością funkcjonariusza Organizacji Todta, która budowała w okolicy umocnienia wojskowe; w odwecie Niemcy pobili sołtysa[12]. 15 stycznia 1945 część domów we wsi uległa uszkodzeniu w wyniku wysadzenia mostów na Dłubni przez wycofujące się siły niemieckie[13]. W lutym 1945 powstało w Książniczkach koło Polskiej Partii Robotniczej, które osiągnęło znaczną liczebność do 1947[14]. 22 marca 1945 w ramach reformy rolnej rozparcelowany został majątek dworski w Książniczkach, obejmujący własność Tadeusza Strumiłły (58,24 ha) i dzierżawę Romana Krimmela (52,64 ha)[15]. Grunty rozdzielono pomiędzy gospodarstwa chłopskie[16], a we dworze powstały mieszkania socjalne dla najuboższych[17][18].

W 1949 r. mieszkańcy wsi opowiedzieli się w głosowaniu za przyłączeniem do gminy Batowice w powiecie krakowskim w miejsce przynależności do powiatu miechowskiego, jednak inicjatywa nie zakończyła się powodzeniem[19]. 2 kwietnia 1950 sołtysem wybrany został Władysław Boczkowski; podsołtysem był wówczas wybrany 10 marca 1945 Piotr Rosół[20]. W 1953 r. funkcje te sprawowali odpowiednio Stanisław Bebak i Seweryn Cichy[21].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[22].

W październiku 2012 roku, na ścianie dworu, który należał do rodziny Tadeusza Strumiłły – doktora filozofii, pedagoga, instruktora harcerskiego w stopniu harcmistrza Rzeczypospolitej – została umieszczona pamiątkowa tablica jemu poświęcona. Tablicę odsłonił Jan Strumiłło, prawnuk Tadeusza. Podczas uroczystości, III Żółty Szczep Hufca Podkrakowskiego Związku Harcerstwa Polskiego otrzymał imię Tadeusza Strumiłły[23].

Turystyka

Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.

Galeria zdjęć

Przypisy

  1. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-07-28].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 630 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 64206
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 182.
  7. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 212.
  8. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 263.
  9. ↑ Dawid Golik, Prowokacja w walce z „bandami”. Wybrane przykłady niemieckich akcji prowokacyjnych z terenu dystryktu krakowskiego GG, „Prace Historyczne”, 144 (4), 2017, s. 700–706, DOI: 10.4467/20844069PH.17.037.6952.
  10. ↑ Dawid Golik, Żandarmi od Kreskego [online], Dziennik Polski, 2 stycznia 2020 [zarchiwizowane z adresu 2024-04-17].
  11. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 263–265.
  12. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 273–274.
  13. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 274.
  14. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 282.
  15. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 183, 194, 285, 287.
  16. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 294.
  17. ↑ Grzegorz Młynarczyk, Książniczki, zespół dworski [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 1 sierpnia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2023-09-02].
  18. ↑ Jarosław Sadowski, Książniczki. Dwór rodziny Strumiłłów, „Naddłubniańskie Pejzaże”, 12–16, 2006–2007, s. 28 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  19. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 284.
  20. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 279.
  21. ↑ Chorązki 2018 ↓, s. 280.
  22. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-29].
  23. ↑ Chrzciny Szczepu Żółtego ZHP. Dziennik Polski, 2012-10-30. [dostęp 2012-11-07]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.