Kurov

Kurov

urząd gminy (obecu)
Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Bardejów
Starosta	Mária Špirková[1]
Powierzchnia	11,85[2] km²
Wysokość	399[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	729[4] 60,73[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 54[3]
Kod pocztowy	086 04[3]
Tablice rejestracyjne	BJ
Położenie na mapie kraju preszowskiego Kurov
Położenie na mapie Słowacji Kurov
49°20′30″N 21°08′00″E/49,341667 21,133333
Strona internetowa

Kurov (rusiń. Курiв, Kuriv) – wieś (obec) w północno-wschodniej Słowacji, położona w kraju preszowskim, w powiecie Bardejów.

We wsi działa Zakład Wychowania Fizycznego Odboj, ochotnicza straż pożarna, Związek Bojowników Antyfaszystowskich oraz Związek Myśliwych. Większość mieszkańców pracuje poza wsią m.in. w Krużlovie, Bardejowie, Preszowie i Koszycach^[6].

Wieś leży ok. 6 km na południowy wschód od Przełęczy Tylickiej i ok. 12 km na północny zachód od Bardejowa. Jej zabudowania są skupione w głębokiej, bezleśnej dolince potoku Kurovec, którego źródła znajdują się pod samą Przełęczą Tylicką, a który uchodzi na południe od wsi do rzeki Topli jako jej lewostronny dopływ. Droga biegnąca od przejścia granicznego Muszynka-Kurov do drogi I/77 omija wieś, przebiegając wysoko stokiem po jej wschodniej stronie.

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1324 i 1332^[7].

W średniowieczu wieś składała się z trzech części: Kurov, Venecia i Dujava^[8].

W 1490 roku Kurov posiadał aż 65 gospodarstw. Już w 1490 roku Kurov posiadał murowany kościół rzymskokatolicki z drewnianą wieżą. Po wkroczeniu wojsk polskich na tereny wschodniej Słowacji, w latach 1490–92 Kurov został niemal wyludniony. Wojska polskie Jana Olbrachta, oblegając Bardejów, zdewastowały wieś Kurov na tyle, że w 1492 r. pozostało tylko 8 z 65 gospodarstw, podczas gdy tylko cztery z tych ośmiu były zamieszkane^[8].

Pod koniec XVI wieku liczba mieszkańców Kurova znacznie wzrosła, dzięki tzw. kolonizacji wołoskiej, w czasie której do wsi przybyli mieszkańcy narodowości ruskiej i wyznania prawosławnego^[8].

W 1600 roku w Kurovie istniały już 24 gospodarstwa. W urbarium majątku zamkowego Makovica z 1618 roku Kurów zaliczany jest do wsi słowackich^[8].

Już w XVII wieku Kurov posiadał kościół rzymskokatolicki (murowany) i z cerkiew prawosławną (później greckokatolicką)^[8].

Po unii użhorodzkiej w 1646 r. prawosławni mieszkańcy Kurova przeszli na greckokatolicyzm. Od 1771 r. parafia wchodziła w skład biskupstwa mukaczewskiego, po utworzeniu diecezji preszowskiej w 1816 r. przeszła pod jej jurysdykcję^[8].

Według oficjalnego leksykonu z 1773 r. w Kurovie mówiono mieszanym językiem słowacko-ruskim ("Lingua Slavo-Ruthenica")^[8].

Około 1780 roku, kiedy księdzem greckokatolickim w Kurovie był Lazar Kozaković, mieszkańcy wybudowali w miejscu drewnianej cerkwi murowaną cerkiew^[8].

W 1787 roku Kurov miał już 81 domów i 519 mieszkańców, w 1827 roku 92 domy i 704 mieszkańców. W 1828 r. spłonęła cała wieś wraz z cerkwią i kościołem^[8].

W 1796 roku nad Kurovem utworzyło się oberwanie chmury, które spowodowało ogromną powódź. Zalana została wieś. Doprowadziło to do głodu^[8].

W 1887 r. we wsi wybuchł duży pożar, w wyniku którego prawie cała wieś spłonęła. Pożar (i klęska nieurodzaju) spowodowały głód^[8].

W 1880 roku rozpoczęła się masowa emigracja mieszkańców Kurova do USA. Do I wojny światowej z Kurova wyemigrowało ponad 100 osób. W USA Kurovianie pracowali głównie w kopalniach węgla i rudy żelaza w stanach Pensylwania i Cleveland. Zarabiali stosunkowo dobrze, więc część wracała do ojczyzny^[8].

W 1903 r. wzniesiono nową, murowaną szkołę, w której obecnie mieści się przedszkole^[8].

W 1920 r. w 90 domach w Kurovie mieszkało 517 mieszkańców (258 mężczyzn i 259 kobiet). Emigracja Kurovian za granicę trwała jeszcze po I wojnie światowej, choć przeniosła się do Kanady, Kuby, Argentyny, Peru, Brazylii, Panamy, Urugwaju. Do dziś w tych krajach mieszka kilkudziesięciu mieszkańców Kurova lub ich potomkowie^[8].

W latach 1933-1935 z inicjatywy nauczyciela M. Ševčíka wybudowano drewniany dom kultury "Citatelna obšcestva imeni Duchnovica", w którym często organizowano imprezy kulturalne. Dziś budynek ten, jako wiejska szkoła, znajduje się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Svidníku^[8].

Podczas II wojny światowej około 20 mieszkańców Kurova zostało wysłanych na front wschodni i włoski w ramach armii słowackiej^[8].

W 1943 r. w lasach w okolicach Kurova zaczęli pojawiać się pierwsi partyzanci, którzy organizowali zasadzki na mniejsze oddziały niemieckie. Mieszkańcy Kurova wspierali partyzantów^[8].

W SNP uczestniczyło również sześciu mieszkańców Kurova^[8].

19 stycznia 1945 roku Kurov został wyzwolony^[8].

3 lutego 1959 r. uruchomiono regularne połączenie autobusowe do wsi, zaś w 1960 r. doprowadzono elektryczność. W okresie powojennym zbudowano nowoczesną szkołę, dom kultury, sklep, boisko do piłki nożnej, remizę strażacką, asfaltową drogę, sieć wodociągową, uregulowano rzekę Kurovec i przebudowano przedszkole^[9].

W 1973 r. w Kurovie powstała Zjednoczona Spółdzielnia Chłopska, do której dobrowolnie przystąpili prawie wszyscy rolnicy^[9].

W 1978 roku miały miejsce obchody 650. rocznicy pierwszej pisemnej wzmianki o Kurovie. Były one niezwykle udane. Było to swoiste spotkanie Kurovian, rozsianych po całym świecie^[6].

Według danych z dnia 31 grudnia 2016, wieś zamieszkiwało 615 osób, w tym 311 kobiet i 304 mężczyzn.

W Kurovie znajduje się cerkiew greckokatolicka, kościół rzymskokatolicki oraz cerkiew prawosławna.

• Kurowo, po węgiersku ''Kuro'', wieś w hrabstwie szaryskiem..., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 933 .