LOWA ET50
![]() Historyczny wagon ET50 w Naumburgu w 2010 | |
| Dane ogólne | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent |
VVB LOWA Werdau (ET/EB 50), |
| Lata produkcji |
1950–1956 |
| Dane techniczne | |
| Liczba członów |
1 |
| Długość |
10 500 mm |
| Szerokość |
2180 mm |
| Wysokość |
2990 mm (ET/EB 50) |
| Masa |
12 500 kg (ET 50), 13 500 kg (ET 54), |
| Moc silników |
2 × 60 kW |
| Prędkość maksymalna |
50 km/h |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc siedzących |
22 |
| Liczba miejsc ogółem |
82 |
| Niskopodłogowość |
0% |


Pod oznaczeniem ET/EB 50 zakłady VVB LOWA produkowały w fabryce w Werdau serię wagonów silnikowych oraz doczepnych, które eksploatowane były w większości sieci tramwajowych Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W 1954 produkcję przejęły zakłady VEB Waggonbau Gotha, które nadały wyprodukowanym przez siebie egzemplarzom oznaczenia ET/EB 54. Tramwaje wytwarzano do 1956.
Wagony tramwajowe tego typu są pierwszymi wagonami tramwajowymi wyprodukowanymi w NRD oraz uważane są za protoplastów produkowanych od 1957 wagonów firmy Gothawagen. Ogółem wyprodukowano 249 dwuosiowych tramwajów silnikowych oraz 438 doczepnych. Dostawy wozów miały miejsce do wszystkich sieci tramwajowych w NRD z wyjątkiem sieci w miastach Bad Schandau, Eisenach, Erfurt, Mühlhausen i Woltersdorf. Część wyprodukowanych egzemplarzy zostało wyeksportowanych do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i ZSRR.
Oznaczenie
Oficjalnie wagony tramwajowe oznaczono ET 50 oraz EB 50 względnie ET 54 i EB 54 (Einheits-Triebwagen/Beiwagen Baujahr 1950 – Pojedyncze-Silnikowe/Doczepne Rok produkcji 1950). Takie oznaczenia przyjęło większość przedsiębiorstw eksploatujących te wozy. W Lipsku wagony silnikowe oznaczono jako Typ 30, a doczepne jako Typ 62. W Berlinie wozy oznaczono zgodnie z nomenklaturą BVG jako B 50 i B 51. Warszawskie doczepy EB 50 po włączeniu do eksploatacji otrzymały oznaczenie Typ P18 im Einsatz.
Ponieważ powyższe wagony różniły się jedynie drobnymi szczegółami, można spotkać się także ze wspólnym oznaczeniem LOWA-Wagen względnie LOWA-Straßenbahnwagen.
Eksploatacja
Poniższa tabela zawiera listę miast, w których eksploatowane były tramwaje LOWA.
| Państwo | Miasto | Rozstaw szyn | ET 50 | EB 50 | ET 54 | EB 54 | Σ ET | Σ EB | Σ ET+EB |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Berlin | 1435 mm | 0 | 20 | 0 | 20 | 0 | 40 | 40 | |
| Brandenburg | 1000 mm | 3 | 3 | 3 | 3 | 6 | 5 | 11 | |
| Chemnitz/Karl-Marx-Stadt | 925 mm | 0 | 4 | 0 | 3 | 0 | 7 | 7 | |
| Cottbus | 1000 mm | 0 | 2 | 2 | 0 | 2 | 2 | 4 | |
| Dessau | 1435 mm | 1 | 1 | 3 | 0 | 4 | 1 | 5 | |
| Drezno | 1450 mm | 4 | 10 | 16 | 30 | 20 | 40 | 60 | |
| Frankfurt nad Odrą | 1000 mm | 1 | 0 | 2 | 7 | 3 | 7 | 10 | |
| Gera | 1000 mm | 3 | 2 | 2 | 5 | 5 | 7 | 12 | |
| Görlitz | 1000 mm | 0 | 0 | 3 | 6 | 3 | 6 | 9 | |
| Gotha | 1000 mm | 3 | 0 | 0 | 3 | 3 | 3 | 6 | |
| Halberstadt | 1000 mm | 1 | 2 | 1 | 0 | 2 | 2 | 4 | |
| Halle (Saale) | 1000 mm | 8 | 22 | 6 | 10 | 14 | 32 | 46 | |
| Hohenstein-Ernstthal | 1000 mm | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | |
| Jena | 1000 mm | 2 | 6 | 2 | 2 | 4 | 8 | 12 | |
| Klingenthal (DR) | 1000 mm | 0 | 0 | 2 | 2 | 2 | 2 | 4 | |
| Lipsk | 1458 mm | 9 | 34 | 6 | 52 | 15 | 86 | 101 | |
| Magdeburg | 1435 mm | 7 | 11 | 4 | 3 | 11 | 14 | 25 | |
| Naumburg | 1000 mm | 2 | 0 | 3 | 0 | 5 | 0 | 5 | |
| Nordhausen | 1000 mm | 2 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 2 | |
| Plauen | 1000 mm | 3 | 0 | 4 | 0 | 7 | 0 | 7 | |
| Poczdam | 1435 mm | 11 | 17 | 3 | 7 | 14 | 24 | 38 | |
| Rostock | 1440 mm | 3 | 11 | 11 | 16 | 14 | 27 | 41 | |
| Schöneiche | 1000 mm | 0 | 0 | 0 | 3 | 0 | 3 | 3 | |
| Schwerin | 1435 mm | 4 | 0 | 0 | 0 | 4 | 0 | 4 | |
| Staßfurt | 1000 mm | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| Stralsund | 1000 mm | 3 | 0 | 1 | 0 | 4 | 0 | 4 | |
| Zwickau | 1000 mm | 3 | 6 | 4 | 0 | 7 | 6 | 13 | |
| Warszawa | 1435 mm | 0 | 16 | 0 | 0 | 0 | 16 | 16 | |
| Kiszyniów | 1000 mm | 0 | 0 | 5 | 5 | 5 | 5 | 10 | |
| Królewiec | 1000 mm | 0 | 0 | 28 | 37 | 28 | 37 | 65 | |
| Lwów | 1000 mm | 0 | 0 | 6 | 6 | 6 | 6 | 12 | |
| Mikołajów | 1000 mm | 0 | 0 | 4 | 4 | 4 | 4 | 8 | |
| Piatigorsk | 1000 mm | 0 | 0 | 11 | 10 | 11 | 10 | 21 | |
| Symferopol | 1000 mm | 0 | 0 | 4 | 4 | 4 | 4 | 8 | |
| Tallinn | 1067 mm | 0 | 0 | 20 | 20 | 20 | 20 | 40 | |
| Taszkent | 1000 mm | 0 | 0 | 8 | 9 | 8 | 9 | 17 | |
| Winnica | 1000 mm | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | |
| Wyborg | 1000 mm | 0 | 0 | 9 | 6 | 9 | 6 | 15 | |
| Suma: | 73 | 169 | 175 | 274 | 248 | 443 | 691 | ||
Bibliografia
- Peter Kalbe, Frank Möller, Volker Vondran: Die LOWA-Straßenbahnwagen der Typen ET 50/54 und EB 50/54. Verlag Dirk Endisch, 2012, ISBN 978-3-936893-69-4.
- Volker Vondran: Die LOWA-Straßenbahnwagen. In: Verkehrsgeschichtliche Blätter. Heft 6, 1981.
- Henry Wille: Die LOWA-Beiwagen des Typs B50/B51. In: Verkehrsgeschichtliche Blätter. Heft 7, 1979.
