Lany poniedziałek (film)

Lany poniedziałek – polsko-estońsko-czeski komediodramat^[1] z 2024 roku w reżyserii Justyny Mytnik, będący jej pełnometrażowym debiutem^[2].

Film powstał w koprodukcji Alexandra Film, Bionaut i EC1 Łódź – Miasto Kultury. Był współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, czeski Państwowy Fundusz Filmowy i Estoński Instytut Filmowy, Eesti Kultuurkapital oraz Kreatywna Europa MEDIAKreatywna Europa^[3].

Zdjęcia zrealizowano w Bystrzycy Kłodzkiej, Ldzaniu-Talarze (zabytkowy młyn oraz scena topienia Marzanny^[4]). Mieszkanie Sylwii (Jowita Budnik) zagrało mieszkanie w jednej z kamienic przy ul. Kopernika w Łodzi^[1].

Premiera filmu odbyła się 23 września 2024 na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni^[5], gdzie prezentowany był w konkursie głównym. Ponadto film prezentowano m.in. na Festiwalu Filmowym w Chociebużu i Festiwalu Filmowym w Tallinnie. Premiera kinowa odbyła się 6 grudnia 2024^[6].

Motywem przewodnim filmu, jest wychodzenie z traumy związanej z gwałtem, do którego doszło w tytułowy lany poniedziałek. Film stanowi próbę opowiedzenia o tym doświadczeniu, uwypuklając w nim siłę empatii i otoczenia, które wpływa na ofiarę^[1] – piętnastoletnią Klarę (Julia Polaczek), która nie otrzymuje odpowiedniego wsparcia od najbliższych. Dziewczyna szuka remedium w rytuałach, religii, wśród znajomych oraz w naturze^[7]. Wsparcie i zrozumienie znajduje u nowej przyjaciółki – Bogini (Maja Kleszcz)^[8]. Dziewczyny wspólnie mierzą się z traumą, szukając utraconego sensu i radości życia^[2].