Libia Włoska
| kolonia | |||||
| 1934–1943 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Data powstania |
1 stycznia 1934 | ||||
| Data likwidacji |
1943 | ||||
| Powierzchnia |
1 700 000 km²[1] | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie | |||||
.svg.png)
.svg.png)
Libia Włoska (wł. Libia Italiana) – kolonia włoska istniejąca w latach 1934–1943 na terenie obecnej Republiki Libii.
Historia
W wyniku wojny włosko-tureckiej (1911-1912) terytoria obecnej Libii przeszły pod panowanie Włoch, które utworzyły na jej terenie kolonię, Włoską Afrykę Północną. W 1927 roku wydzielono z niej Cyrenajkę i Trypolitanię, zaś 1 stycznia 1934 roku Włochy dekretem królewskim utworzyły z tych terytoriów nową kolonię – Libię Włoską[2][1]. Włosi osiedlali w Libii osadników oraz prowadzili italianizację miejscowej ludności.
Po zajęciu przez Włochy Trypolisu w 1911 roku w kraju wybuchło powstanie kierowane przez bohatera narodowego Libii Umara al-Muchtara. Do zdławienia powstania premier Włoch Benito Mussolini skierował Rodolfa Grazianiego, który kierował w Libii siłami zbrojnymi. Walki partyzanckie koncentrujące się głównie w rejonie Gór Zielonych (Al-Dżabal al-Achdar) w Cyrenajce trwały do roku 1935. W celu zdławieniu powstania Włosi utworzyli w Libii obozy koncentracyjne, w których przetrzymywano łącznie 125 000 osób, głównie mężczyzn mogących stanowić kadrę partyzantki. Pomimo sytuacji w kraju, kontynuowana była polityka osadnictwa i w latach 40. XX wieku w Libii mieszkało już około 110 tysięcy Włochów, którzy stanowili 12% ogółu ludności.
W czasie II wojny światowej Libia stała się miejscem walk między wojskami alianckimi i Państw Osi. Uczestniczyli w nich również Polacy (m.in. pod Tobrukiem). Po zakończeniu wojny Włochy zrzekły się praw do Libii, która początkowo przeszła pod zarząd brytyjski (Trypolitania i Cyrenajka) oraz francuski (Fazzan). 24 grudnia 1951 roku na mocy decyzji podjętej na wcześniejszej IV Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Libia stała się państwem niepodległym[3]. Jego pierwszym władcą został król Muhammad Idris al-Mahdi.
Demografia
| Rok | Włosi | Udział | Populacja | Źródło |
|---|---|---|---|---|
| 1936 | 112.600 | 13,26% | 848.600 | Enciclopedia Geografica Mondiale K-Z, De Agostini,1996 |
| 1939 | 108.419 | 12,37% | 876.563 | Guida Breve d’Italia Vol. III, C.T.I., 1939 |
| 1962 | 35.000 | 2,1% | 1.681.739 | Enciclopedia Motta, Vol. VIII, Motta Editore, 1969 |
| 1982 | 1.500 | 0,05% | 2.856.000 | Atlante Geografico Universale, Fabbri Editori, 1988 |
| 2004 | 22.530 | 0,4% | 5.631.585 | L’Aménagement Linguistique dans le Monde |
Znani libijscy Włosi
- Franco Califano (ur. 1938), piosenkarz
- Emanuele Caracciolo (1912-1944), filmowiec
- Claudio Gentile (ur. 1953), piłkarz i trener
- Victor Magiar (ur. 1957), pisarz
- Miriam Meghnagi, piosenkarz
- Herbert Pagani (1944-1988), piosenkarz
- Gianni Pilo (ur. 1939), pisarz
- Rossana Podestà (ur. 1934), aktorka
- Valeria Rossi (ur. 1973), piosenkarz
- Gabriele de Paolis (1924-1984), generał
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Bożena Bankowicz: Leksykon historii XX wieku. books.google.pl, 1996. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
- ↑ Krzysztof Michalski: Tożsamość w czasach zmiany: rozmowy w Castel Gandolfo. books.google.pl, 1995. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
- ↑ Maria Pasztor, Dariusz Jarosz: NIE TYLKO FIAT: Z dziejów stosunków polsko-włoskich 1945–1989. [w:] Część I. 1944–1958 [on-line]. books.google.pl, 2018. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
| Afryka | |
|---|---|
| Europa |
|
| Terytoria administrowane |
|
