Liga Guate

Liga Guate (ze względów sponsorskich Liga Guate Banrural) – najwyższa klasa rozgrywkowa piłki nożnej mężczyzn w Gwatemali. Występuje w niej dwanaście profesjonalnych klubów, z których najlepszy zostaje mistrzem Gwatemali.

Rozgrywki są toczone systemem ligowo-pucharowym. Po zakończeniu regularnego sezonu osiem najlepszych zespołów kwalifikuje się do ćwierćfinałów fazy play-off. Zwycięzca fazy play-off zdobywa tytuł mistrzowski. W ciągu roku rozgrywane są dwa niezależne półroczne sezony – jesienią Apertura, natomiast wiosną Clausura. Co roku dwie najsłabsze drużyny z sumarycznej tabeli regularnych sezonów Apertury i Clausury spadają do drugiej ligi. Trzy najlepsze gwatemalskie zespoły co roku kwalifikują się do rozgrywek Pucharu Ameryki Centralnej CONCACAF, które stanowią eliminacje do Pucharu Mistrzów CONCACAF.

Amatorska liga gwatemalska została zapoczątkowana w 1919 roku, kiedy to po raz pierwszy odbyły się rozgrywki o nazwie Liga Capitalina. Wzięły w niej udział cztery zespoły ze stołecznego miasta Gwatemala; Allies, Hércules, Nacional i ABC, a premierowym mistrzem została pierwsza z wymienionych drużyn. W formacie Liga Capitalina rozgrywki w Gwatemali toczyły się regularnie w latach 1919–1941, z wyjątkiem 1921 roku, kiedy to sezon nie odbył się z powodu turnieju piłkarskiego Juegos del Centenario z udziałem reprezentacji Gwatemali, Hondurasu, Salwadoru i Kostaryki, który miał miejsce na stołecznym Campo de Marte i rozegrano go podczas obchodzenia setnej rocznicy niepodległości Ameryki Środkowej. Równolegle do Liga Capitalina odbywało się kilka innych piłkarskich rozgrywek; w latach 1919–1923 Campeonato Nacional, w których występowały głównie reprezentacje poszczególnych stanów gwatemalskich, a w latach 1931–1941 Campeonato de la República, jednak później uznano, iż tylko zwycięzcy Liga Capitalina są uznawani za mistrzów kraju. Liga gwatemalska została przekwalifikowana na profesjonalną w 1942 roku.

Format rozgrywek ligi gwatemalskiej wielokrotnie zmieniał się na przestrzeni lat. W 1989 roku zdecydowano się wprowadzić na stałe system jesień-wiosna, a dziesięć lat później, wzorem innych latynoamerykańskich państw, dotychczasowy roczny sezon podzielono na dwie niezależne i trwające po pół roku fazy; jesienną Apertura i wiosenną Clausura. Zwycięzca każdej z nich zostaje mistrzem Gwatemali. Później wprowadzono również fazę play-off. Triumfator dwumeczu finałowego play-off zdobywa automatycznie mistrzostwo kraju.

Od początku powstania profesjonalnej ligi gwatemalskiej rozgrywki były zdominowane przez dwa kluby ze stołecznego miasta Gwatemala – Comunicaciones FC i CSD Municipal. Są to najbardziej utytułowane i cieszące się największą popularnością drużyny w kraju, a spotkania między nimi są uznawane za narodowe derby i noszą nazwę El Clásico Chapin. Najlepszym strzelcem w historii Liga Nacional de Fútbol jest legendarny napastnik Municipalu, Juan Carlos Plata, z 303 bramkami na koncie.

#	Klub	Tytuły			Tytuły (lata)
					Mistrzostwa (lata)										Wicemistrzostwa (lata)
1.	Municipal	32	27		1943	1947	1951	1955	1964	1966	1970	1973	1974	1976	1944	1945	1958	1960	1964	1968	1972	1977	1991	1999
					1987	1988	1990	1992	1994	C2000	A2000	R2001	C2002	A2003	A1999	A2002	C2004	A2008	C2009	A2010	C2011	C2012	A2012	C2014
					A2004	C2005	A2005	C2006	A2006	C2008	A2009	C2010	A2011	C2017	A2014	C2015	A2016	A2017	A2020	C2022	C2025
					A2019	C2024
2.	Comunicaciones	32	23		1956	1958	1960	1969	1971	1971	1972	1977	1980	1981	1962	1966	1975	1976	1978	1983	1992	1993	1996	C2000
					1982	1985	1991	1995	1997	1998	1999	A1999	C2001	A2002	A2000	C2002	A2003	A2004	A2005	A2006	C2008	A2009	A2011	C2016
					C2003	A2008	A2010	C2011	A2012	C2013	A2013	C2014	A2014	C2015	A2018	C2021	A2021
					C2022	A2023
3.	Aurora	8	10		1964	1966	1968	1975	1978	1984	1986	1993			1969	1970	1971	1971	1973	1974	1987	1988	1995	1997
4.	Xelajú MC	7	5		1962	1980	1996	C2007	C2012	C2023	A2024				1964	1966	1981	C2010	C2018
5.	Antigua GFC	5	4		A2015	A2016	A2017	C2019	C2025						C2001	A2019	A2022	C2023
6.	Guastatoya	3	3		C2018	A2018	A2020								A2015	C2017	A2023
7.	Tipografía Nacional	3	1		1944	1945	1953								1943
8.	Suchitepéquez	2	5		1983	C2016									1982	1984	1990	C2005	A2007
	Cobán Imperial	2	5		C2004	A2022									1980	1998	R2001	C2003	A2024
10.	Jalapa	2	0		A2007	C2009
11.	Malacateco	1	1		A2021										C2019
12.	Santa Lucía	1	0		C2021
13.	Juventud Retalteca	0	2												1980	1985
	Marquense	0	2												C2006	C2007
	Heredia	0	2												C2013	A2013
16.	España	0	1												1947
	USAC	0	1												1956
	Galcasa	0	1												1986
	Escuintla	0	1												1994
	Mixco	0	1												C2024

Pogrubioną czcionką zaznaczono kluby, które aktualnie występują w lidze.

• Guatefutbol (hiszp.)
• RSSSF (ang.)